Skírnir - 01.09.2000, Qupperneq 99

SKÍRNIR
NÚ ER HÉR KOMINN EGILL ...
335
grein fyrir umræðum fræðimanna og endurnýjað eldri hugmynd
um Jórvíkurför Egils.52 Sömu kenningu höfðu Jón Jónsson á
Stafafelli og Björn Magnússon Ólsen áður sett fram en með öðr-
um röksemdum. I sem skemmstu máli er kenningin sú að sættir
þeirra Egils og Eiríks voru beggja hagur eins og málum var háttað
í Noregi og báðir höfðu gert sér grein fyrir því. Arinbjörn hersir
hefur milligöngu um að koma fundi þeirra á og í raun er aðeins við
Gunnhildi drottningu að eiga til að ryðja hindrunum úr vegi end-
anlegra sátta. Pétur rökstyður mál sitt og víkur m.a. að ýmsum at-
riðum aðdragandans, svo sem að ferðum Egils vestur þangað og
að vafa sem leikur á frásögnum um dráp Rögnvalds konungsson-
ar en það hafði að vonum átt mikinn þátt í fjandskap konungs-
hjónanna. Nokkrar athuganir á þessum atburðum Egilssögu hafa
birst frá því að Pétur Benediktsson birti ritgerð sína. Kristján Al-
bertsson leggur áherslu á að reyna ekki að lesa neitt nýtt inn í sög-
una og bendir á að einfaldast sé að líta á verslunarhagsmuni og
gróðavon þá sem Egill hafi vitað af á enskri grund. Því hafi ágirnd-
in rekið hann áfram. Vésteinn Ólason leggur hins vegar stéttarleg-
an mismun Egils og konungs til grundvallar. Hann telur að Egill
hafi sýnt fífldirfsku og „komst upp með það“.53
Pétur Benediktsson gerði sér grein fyrir veikleika kenningar
sinnar: „Ég skal vera manna fyrstur til að viðurkenna að varlega
verður að fara í það að „yrkja upp“ Islendingasögur eða bæta inn
í þær atvikum sem ekki eru nefnd í sögunni sjálfri.“54 Þessi veik-
leiki felst í því að tilteknar forsendur verða að standast varðandi
aðdraganda Jórvíkurfundarins. Sannleikurinn er þó sá að þær rök-
semdir Péturs eru í raun ekki nauðsynlegar. Egill gæti hafa gengið
á fund Eiríks án þessa aðdraganda og höfðað til sameiginlegra
hagsmuna eða nýtt sér vináttutengslin við Arinbjörn í því sama
skyni, eins og sagan vissulega segir að hann hafi gert þótt mál-
flutningurinn sé þar annar. Hafi Egil meira að segja rekið af leið,
eins og sagan segir, þá væri það honum alveg sérstaklega brýnt að
geta höfðað með slíkum hætti til bæði Arinbjarnar og Eiríks kon-
52 Pétur Benediktsson 1965.
53 Kristján Albertsson 1976, Vésteinn Ólason 1991.
54 Pétur Benediktsson 1965: 20-21.