Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1991, Page 39

MÚLAÞING
37
arstöðum en Graut-Atli nam eystri ströndina, “millim Giljár og Valla-
ness, fyrir vestan Uxalæk“. (Hauksbók Landnámu)(9).
Þar sem Arnheiðarstaðir eru landnámsjörð (skv. Landnámu) var
ekki nema sjálfsagt að Ketill kenndi hana við hið heilaga arnartákn, og
staðfesti það enn frekar með Arnar-steini í nágrenni bæjarins. Hugs-
anlegt er jafnvel að hann hafi rist arnarmynd á steininn , sem auðvitað
er útmáð fyrir löngu. Það er etv. heldur engin tilviljun, að Arneiður
fann „silfur mikið undir viðarrótum“, í Noregi, eins og segir í Land-
námu og sögu Droplaugarsona. Þetta var heillasilfur hennar og Ketils,
og hvað var eðlilegra en að sá fjársjóður væri fólginn undir steininum
með arnarmerkinu. A.m.k. gat þessi forni fjársjóður orðið tilefni
þeirrar sagnar, að fé væri fólgið undir Árnasteini.
Þetta vekur einnig spurningar um önnur Arn(ar)-bæjarnöfn á Hér-
aði, en þau eru sem kunnugt er þessi: Arnaldsstaðir (nú Arnhólsstaðir)
í Skriðdal, Arnaldsstaðir í Fljótsdal og Arnórsstaðir á Jökuldal.
Skv. Landnámu bjó Ævarr hinn gamli landnámsmaður á Arnalds-
stöðum í Skriðdal, og fékk allan Skriðdal til umráða hjá Brynjólfi
gamla, bróður sínum. Brynjólfur nam Fljótsdal milli Hengifossár og
Gilsár, en ekki er vitað hvar hann bjó. Hugsanlegt er að hann hafi búið
á Arnaldsstöðum, ef Keldá hefur þá runnið austan megin í dalnum, en
flestir telja Bessastaði líklegri bústað, Loks eru Arnórsstaðir á Jökul-
dal í næsta nágrenni landnámsjarðarinnar Skjöldólfsstaða.
Því má svo bæta við, með hliðsjón af kenningum Einars Pálssonar,
að Arnhólsstaðir, Arnheiðarstaðir og Arnórsstaðir, eru nokkurn veg-
inn á beinni línu, þvert yfir Hérað og Jökuldal. Allir fjórir Arn-bæirnir
eru á Upphéraði, þar sem síst er að vænta hafarnar, og dregur það úr
líkum fyrir því að þessi örnefni séu kennd við fuglinn sjálfan eða
hreiður hans.
Bessahaugur, Bessastöðum
Bersi Özurarson, Brynjólfssonar ens gamla, landnámsmanns í
Fljótsdal, er Spak-Bersi var nefndur, kemur mikið við fornsögur
Fljótsdæla og af honum ganga auk þess ýmsar þjóðsögur. Hann var
trúmaður á heiðna vísu og spakur að viti, eins og viðurnefnið bendir
til. í Fljótsdæla sögu er hann sagður hafa boðið Helga Droplaugarsyni
fóstur og víða kemur fram, að þeir Droplaugarsynir voru honum hand-
gengnir, þótt á ýmsu gengi í samskiptum þeirra.
Dóttir Bersa, sem í Droplaugarsona sögu er nefnd Droplaug, en