Jón á Bægisá - 01.12.2005, Blaðsíða 8

Vilborg Sigurðardóttir
margar erlendar tungur á valdi sínu, en eins og allir vita er það kunnátta
og leikni í móðurmálinu það sem úrslitum ræður um gæði þýðinga — og
þar var ekki komið að tómum kofanum hjá Jóhönnu.
Sjónvarpsþýðingar voru um árabil hennar aðalstarf og hef ég oft heyrt
til þess tekið hversu nákvæm og hugkvæm hún var á þeim vettvangi — auk
þess sem ég auðvitað fylgdist með því sjálf. Hún var líka óþreytandi að hafa
samband við kunnáttumenn í þeim greinum sem henni voru framandi ef
eitthvað slíkt bar fyrir í því efni sem hún var að þýða hverju sinni - fugla-
fræði, matargerð, verkfræði, stjörnufræði o.s.frv. Þetta taldi hún sjálfsagt
mál, henni kom ekki til hugar að fara stystu leiðina, sleppa úr eða giska.
Henni féll illa það metnaðar- og kæruleysi sem hefur borið æ meira á
síðustu árin varðandi sjónvarps- og kvikmyndaþýðingar og meðal annars
kemur fram í vaxandi nánasarhætti í kaupgreiðslum til þýðenda og því
fúski sem honum fylgir óhjákvæmilega. Klúðurslegar, smekklausar og
rangar þýðingar voru eitur í hennar beinum.
Þau Jóhanna, Ólöf Pétursdóttir og Veturliði Guðnason tóku saman árið
2000 og birtu á netinu „Orð í mynd“, alhliða handbók fyrir skjátexta-
gerðarmenn og þýðendur myndefnis. Þar er líka rakin saga skjátextans á
íslandi.
A stofnfundi Bandalags þýðenda og túlka haustið 2004 flutti Jóhanna
hugleiðingu um þýðingar sem birtist á öðrum stað í þessu hefti.
Jóhanna þýddi nokkrar bækur á sfnum ferli og gerði það auðvitað
ágætlega eins og annað. En meistarastykki hennar er þó þýðingin á verki
Sörens Kierkegaard Frygt og Bæven sem fékk á íslensku titilinn Uggur og
ótti. Sú þýðing var gerð í tengslum við nám í guðfræði við Háskóla íslands
sem Jóhanna lagði stund á frá 1996. Ég leyfi mér hér að tilfæra orð Vil-
hjálms Árnasonar í eftirmála útgáfu Hins íslenska bókmenntafélags árið
2000. „Jóhanna hefur lagt sig eftir menningarsögu og trúfræði þess
tímabils þegar Kierkegaard skrifaði ritið og nýtt sér þá þekkingu óspart til
skilnings á textanum. Niðurstaðan er sú að íslenzka þýðingin er í senn út-
hugsuð og læsileg.“
í þessu er ekkert ofsagt og mun það verk lengi halda minningu hennar
á lofti. Því miður entist henni ekki aldur til að glíma við fleiri öndvegisverk
af sama meiði.
Jóhanna varð fyrir þungum áföllum síðustu mánuði lífs síns. Hinn 1.
ágúst 2005 lést ástvinur hennar Guðjón Jóhannesson. 16. ágúst lést tryggða-
vinur hennar Þorsteinn Gylfason. Hún lést á líknardeild Landspítalans 27.
nóvember eftir þungbær veikindi sem hún mætti af ótrúlegu æðruleysi.
Blessuð sé minning hennar ævinlega.
6
jfíjrt d .Fíœgdid - TÍmarit þýðenda nr. 9 / 2005