Jón á Bægisá - 01.11.2008, Blaðsíða 123

Hæversk uppástunga
um leiðir til að koma í veg fyrir að börn fátækra foreldra á írlandi
verði byrði á foreldrum sínum eða ríkinu, og til að gera þau
gagnleg fyrir almenning.
eftir dr. Jonathan Swift, 1729
1. Það er dapurleg sjón fyrir þá sem ganga um þessa merkilegu borg eða
ferðast um landið, að sjá stræti, götur og kofadyr fullar af kvenkyns
betlurum sem draga með sér þrjú, fjögur eða sex tötrum klædd börn og
grátbiðja alla vegfarendur um ölmusu. I stað þess að geta unnið fyrir
sér á heiðarlegan hátt, neyðast þessar mæður til að eyða öllum tíma sín-
um í að ganga um og betla mat handa hjálparvana ungbörnum sínum,
sem, þegar þau eldast, gerast annað hvort þjófar vegna atvinnuleysis,
eða yfirgefa sitt elskaða heimaland til að berjast fyrir Jakob Stuart1 á
Spáni, eða selja sig til Barbados.
2. Eg tel að allir séu sammála því að þessi mikli fjöldi barna, í fangi,
á baki eða á hælum mæðra og oft feðra sinna, er, eins og ástand-
ið í konungdæminu er hörmulegt, mikið viðbótargremjuefni; því
myndi hver sá sem gæti fundið réttláta, ódýra og auðvelda leið til
gera þessi börn að traustum og nytsamlegum þegnum samveldisins,
eiga það skilið að almenningur reisti honum styttu sem bjargvætti
þjóðarinnar.
3. En ásetningur rninn er reyndar langt frá því að vera einungis bundinn
við framfærslu barna viðurkenndra betlara, heldur er hann mun víð-
tækari og tekur til allra barna á vissum aldri sem fæðast foreldrum sem
eru jafn illa færir um að sjá fyrir þeim og þeir sem krefjast góðgerða af
okkur á götum úti.
4. Hvað sjálfan mig varðar, þá hef ég um margra ára skeið velt þessu
mikilvæga málefni fyrir mér og vegið og metið út frá reynslu minni
áætlanir hinna ýmsu áætlanasmiða okkar, og ævinlega fundið alvar-
legar villur í útreikningum þeirra. Það er staðreynd að barn nýborinnar
móður getur nærst á mjólk hennar um eins árs skeið án mikillar ann-
arrar næringar: í mesta lagi vart tveggja skildinga2 virði eða jafnvirði
þeirra í matarleifum sem móðirin getur náð í á löglegan hátt með betli;
og það er einmitt við eins árs aldurinn sem ég hef ætlað mér að sjá fyrir
á — Að geta sagt „shit fyrir framan dömu
121