Jón á Bægisá - 01.11.2008, Blaðsíða 17

Þýðingar Kristmanns Guðmundssonar ogjóns Thoroddsens á Lady Chatterley’s Lover
Þessum orðum, sem Lawrence reynir að „afklámvæða“, sleppir Kristmann
algjörlega. Hann kemur ekki með nein veigrunarorð í staðinn, sem er í raun
góðra gjalda vert, heldur sleppir alveg þeim köflum þar sem þessi orð koma
fyrir. Hann segir reyndar í viðtali um fjörutíu árum eftir að bókin kom út,
að hann hafi sett sér þann mælikvarða að skrifa aldrei neitt, sem hann vildi
síður að dætur hans læsu. Að hann skuli sleppa þessum köflum gengur þó
þvert á það sem hann segir vera ætlunarverk sitt í formálanum.
Þýðing Jóns Thoroddsens, sem kom út árið 1992, er mjög frábrugðin
þýðingu Kristmanns. I fyrsta lagi sleppir hann engu úr, og frásögnin verð-
ur heildstæðari fyrir vikið. Heimspekilegar umræður fá sinn stað, svo og
stjórnmál, frumhyggja og svo framvegis. Ekki sleppir hann heldur neinum
ástarsenum né styttir þær; hann notar þá útgáfu sem Lawrence sendi frá sér,
endanlega mynd textans, hvorki ritskoðaða útgáfu né stytta. I meðförum
Jóns verður „cunt“ „kunta“, „fuck“ verður „ríða“ og „shit“ verður „skíttíði“.
Jón notar engin veigrunarorð og það vefst ekki fyrir honum að þýða lýsingar
á kvenlíkamanum, brjóstin eru á sínum stað og kynfæri kvenna kallast ekki
lengur „blygð“.
Þetta eru mjög ólíkar þýðingar, og þó að þær séu gerðar á mjög mismun-
andi tímum við mismunandi samfélagsaðstæður, er það ekki helsta orsök
þess hversu ólíkar þær reynast. Þar eru aðrir þættir að verki. Stíll þýðing-
anna er mjög ólíkur. Jón þýðir að miklu leyti orð fyrir orð, en Kristmann
hugar meira að stíl og hrynjandi í verki Lawrence. Þar er líka helsti styrkur
þýðingar Kristmanns: hann nær ljóðrænu Lawrence, og flæði þýðingarinn-
ar er gott. Þó að aldur þýðingarinnar hafi sitt að segja og orðavalið sé oft
gamaldags — t.d. notar hann „írlendingur“ fyrir íra, „vanhús“ fyrir salerni,
„utanveltubesefi“ sem þýðingu á „outsider" - og þótt hann noti orðin vei-
fiskati og sjúkrastóll, oss og vér, svo fátt eitt sé nefnt, þá er hann alls ekki of
formlegur eða orðalagið stíft. Þvert á móti er þýðingin mjög lipur. Líkingar
eru einnig styrkur hans; í stað þess að þýða þær orð fyrir orð, líkt og Jón á til
í sinni þýðingu, lagar hann þær að íslensku máli og hrynjandi.
Náttúrulýsingar, þar á meðal veðurlýsingar, leika stórt hlutverk í bók-
inni. Þær hafa beina tengingu við ástarsöguna og endurspegla hana í raun
jafnframt því að vera fyrirboði um hvað muni gerast. Kristmann sleppir
ekki þessum lýsingum, en styttir þær oft og sleppir þá helst þeim hlutum þar
sem tvíræðni gætir. Jón þýðir þessar lýsingar, en oft þannig að tvíræðnin nær
ekki að koma í gegn, og eftir standa hráar veðurlýsingar:
■ ... it turned bright pink, shrimp-coloured on dry days, darker, crab-
coloured on wet. Now it was pale shrimp-colour with a bluish-white
hoar of frost. It always pleased Connie, this underfoot of sifted, bright
pink. It’s an ill-wind that brings nobody good.
d .ffiœydid - Að geta sagt „shit“ fyrir framan dömu
15