Bændablaðið - 13.05.2015, Blaðsíða 24

24 Bændablaðið | Miðvikudagur 13. maí 2015
Jörðin Elliðahvammur er
smábýli Kópavogsmegin við
Elliðavatn. Landið er þéttvaxið
sitkagreni og ösp inni á milli
grenitrjánna. Þar er einnig að
finna hátt í fimmtíu mismunandi
yrki af eplum sem Þorsteinn
Sigmundsson ræktar. Auk þess
sem Þorsteinn og fjölskylda eiga
og reka Eggjabúið Hvamm ehf.
í Elliðahvammi.
Þorsteinn hefur mikinn áhuga
á ræktun eplatrjáa og hann ræktar
líka býflugur sem sjá um að frjóvga
trén. „Fyrir fimmtán árum kynntist
ég mönnum sem voru og eru enn
að prófa sig áfram með ræktun
eplatrjáa og það vakti áhuga minn
á að reyna ræktunina hér.“
Mest fengið á annað þúsund
epli
Þorsteinn ræktar epli utandyra, í
köldu gróðurhúsi og í skála sem
er frostfrír allt árið. Í skálanum,
sem einnig má nýta undir litla
fundi og samkomur, eru um 20 ólík
eplayrki sem flest eru í blóma í lok
apríl. Allt í kringum okkur sveima
býflugur milli blómanna af slíkum
dugnaði og vinnusemi að eðlislatur
blaðamaður verður þreyttur af því
að horfa á þær.
„Flugurnar sem hér eru á
sveimi eru innfluttar humlur
og sérræktaðar til að hafa í
gróðurhúsum. Þær eru ófrjóar, með
nokkurra vikna líftíma og lifa ekki
utandyra hér á landi.
Tré blómgast mjög vel í ár og
lofar góðu um uppskeru en síðustu
tvö ár voru heldur slök vegna
sólarleysis. Mesta uppskeran sem
ég hef fengið hér í skálanum eru á
annað þúsund epli. Eplin af öllum
trjánum í skálanum er mjög góð á
bragðið en með ólíku bragði eftir
því um hvaða yrki er að ræða.
Þrátt fyrir
góðan vilja næ ég aldrei að borða
öll eplin sjálfur og sum gef ég
fjölskyldu og vinum. Undanfarin
ár hafa býflugnabændur verið með
uppskeruhátíð í Húsdýragarðinum
á haustin og ég hef stundum verið
með epli til sölu þar. Auk þess sem
ég sel þau hér á staðnum.“
Þorsteinn segir gaman að sjá
fólk borða epli beint af trjánum.
„Margir eru að smakka lífrænt
ræktuð og óvaxborin epli í fyrsta
sinn og finna
alvöru eplabragð í fyrsta sinn á
ævinni. Enda eru eplin hér allt
öðruvísi en plastlíku eplin sem
víða eru seld í verslunum.“
Auk þess að rækta epli er
Þorsteinn einnig að gera tilraunir
með að rækta nokkurt yrki af
vínvið í köldu gróðurhúsi og ekki
annað að sjá en að sú ræktun lofi
góðu.
Vetrarepli
Þorsteinn segist vera með eitt tré í
skálanum sem er áhugavert að því
leyti að þroski aldinsins er ólíkur
því sem gerist venjulega. „Þetta er
svo kallað vetrarepli vegna þess
að ávextirnir geta hangið á trénu
allan veturinn og það er borðað á
vorin. Ávöxturinn er nánast óætur á
haustin, harður og bragðvondur, en
bragðgóður og safaríkur á vorin.“
Nokkur þúsund varphænur
„Ég er búinn að reka eggjabú hér
í tæp fimmtíu ár,“ segir Þorsteinn,
„reksturinn hefur verið misstór og
nánast kofarekstur í byrjun. Í dag
rek ég búið með börnunum mínum
og við erum með nokkur þúsund
varphænur af stofni sem kallast
Loman í hátæknivæddu búi og
framleiðum vel yfir tonn á ári. “
Eplarækt er langhlaup
„Ég er með um sjötíu eplatré
utandyra en þori ekki enn að
segja hvaða yrki koma til með
að reynast best úti hér. Eplarækt
er alveg á mörkunum að ganga
á Íslandi, þolinmæðisvinna og
langhlaup. Ég er til dæmis ekki
farinn að sjá nein aldin að ráði af
trjánum sem eru úti þrátt fyrir að
þau blómstri á góðum sumrum.
Að mínu mati er nauðsyn legt
að tala opinberlega af skynsemi og
ávaxtaræktun hér og ekki plata fólk
og láta það halda að ræktunin sé
auðveld. Þegar fólk kaupir innflutt
tré er líklegt að tréð blómstri á fyrsta
sumri og það getur hugsanlega
myndað aldin. Eftir það geta liðið
mörg ár þar til trén blómstra aftur
hvað þá að þau myndi aldin nema
á allra bestu stöðum.“
Býflugnarækt á jaðrinum
Auk eplatrjáa og hænsna ræktar
Þorsteinn býflugur. Hann er með
Eggjabúið við Elliðahvamm:
Egg, eplatré og býflugur
Vetrarepli kallast þetta yrki vegna þess að ávextirnir geta hangið á trénu
allan veturinn og það er borðað á vorin. Myndir / VH