Bændablaðið - 28.05.2015, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | Fimmtudagur 28. maí 2015
Málgagn bænda og landsbyggðar
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 7.500 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.750. Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300– Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 – Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is
Blaðamenn: Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is
Auglýsingastjóri: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is – Sími: 563 0303 – Frágangur fyrir prentun: Prentsnið.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Landsprent og Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins. ISSN 1025-5621
LEIÐARINN
Þegar þetta er ritað er allt útlit
fyrir að það sé að rofa til í
samningum verkalýðsfélaga og
vinnuveitenda um kaup og kjör
á Íslandi. Eins og staðan er nú
virðist takmarkið um 300 þúsund
króna lágmarkslaun vera að nást,
sem hljóta að teljast gleðileg
tíðindi.
Það hlýtur þó að vera
umhugsunarefni hvers vegna
samningar um eðlilegt verð fyrir
vinnuframlag þurfi að leiða til
slíks ágreinings að fólk telji sig
knúið að leggja niður störf og fara
í verkfall sem allir tapa á. Er það
eðlilegt að þjóðfélagið sé í þessum
efnum á sama þróunarstigi og fyrir
meira en hundrað árum? Það hlýtur
að vera kominn tími til fyrir alla
hámenntuðu fræðingana að fara
að gægjast ögn út úr kassanum
og upphugsa nýtt form til að
innheimta laun fyrir vinnuframlag
einstaklinga.
Þegar litið er yfir vinnumarkaðinn
og deilur undanfarna mánuði, þá
eru það starfsmenn hins opinbera
sem hafa orðið fyrir hvað mestri
gagnrýni fyrir óbilgirni og hörku.
Þar hafa áhrifin á sjúkrahús landsins
verið mest áberandi. Forsvarsmenn
Landspítala hafa ítrekað varað við
ástandinu og bent á þá lífshættu sem
verið er að setja sjúklinga í. – Er
þetta eðlilegt ástand?
Sjúkrahús landsins eru ekki
eins og hverjar aðrar verksmiðjur
til að framleiða karamellur eða
kex. Sjúkrahúsin eru í eðli sínu
neyðarstofnanir sem ætlað er að
bregðast við og reyna að koma til
hjálpar ef fólk veikist. Er þá einhver
eðlismunur á sjúkrahúsunum og
annarri neyðarþjónustu?
Við skulum setja upp dæmi af
annarri neyðarþjónustu. Björgunar-
sveitir landsmanna eru reknar sem
neyðarsveitir sjálfboðaliða sem
ætlað er að koma fólki til hjálpar
í hvers konar neyð. Hvað ef allt
þetta ósérhlífna fólk tæki nú upp
á því að gera kröfu um einhverja
umbun fyrir sitt starf, eða fara ella
í verkfall? Ætli það myndi þá ekki
heyrast einhvers staðar hljóð úr
horni...?
Við getum ekki lengur litið á
sjúkra hús landsins sem einhverjar
verksmiður eða kjötvinnslur. Þarna
er um neyðar þjónustu að ræða sem
greidd er af almenningi í landinu.
Það verður þá líka að gera þá kröfu
að þar eigi sjúklingar aldrei á hættu
að vera synjað um þjónustu vegna
verkfalla! – Það verður einfaldlega
að finna aðra leið en beitingu
verkfallsréttar til að halda launum
heilbrigðisstarfsmanna í eðlilegu
horfi. Það er nóg komið af þessum
háskaleik að lífi sjúklinga. /HKr.
LOKAORÐIN
Vörn og sókn
Verkfallsaðgerðir Bandalags háskólamanna
hafa nú staðið frá 7. apríl eða í rúmar sjö vikur.
Verkföllin sem bitna mest á landbúnaðinum,
dýralæknar og aðrir háskólamenntaðir
starfsmenn Matvælastofnunar hafa staðið
frá 20. apríl, eða í tæpar sex vikur.
Ítarlega hefur verið fjallað um áhrif
verkfallanna í síðustu tveimur leiðurum blaðsins
og það skal ekki endurtekið nú, en halda verður
því til haga að dýralæknar hafa á síðustu dögum
komið til móts við sjónarmið bænda. Það hafa
þeir gert með því að samþykkja undanþágur fyrir
slátrun alifugla og svína án þess að skilyrða að
allar afurðir séu frystar og ekki settar á markað.
Það er gert með hliðsjón af dýravelferð, til að
bændum séu tryggðar einhverjar tekjur til að eiga
fyrir fóðri og öðrum nauðsynlegum aðföngum.
Þetta aukna svigrúm kemur til móts við mesta
bráðavandann á því sviði. Heimildirnar eru þó
enn takmarkaðar og fyrir liggur að búin hafa
orðið fyrir miklu tjóni og það fer vaxandi hvern
dag sem verkfallið stendur.
Þegar samningar loks nást er áhrifunum
hjá bændum hvergi nærri lokið. Það mun
taka langan tíma að komast yfir þau. Á sama
tíma ættu bændur að vera í fjárfestingum og
endurbótum m.a. til að uppfylla kröfur nýrra
aðbúnaðarreglugerða sem tóku gildi undir lok
síðasta árs. Fyrir lá að ráðast þyrfti í dýrar
aðgerðir vegna þeirra krafna en margra vikna
tekjuleysi mun eðlilega hafa mjög neikvæð áhrif
á getuna til að uppfylla þær.
Þá er einnig rétt að taka fram að BHM hefur á
öðrum sviðum sýnt sjónarmiðum landbúnaðarins
skilning t.d. með því að veita undanþágur til
innflutnings á frjóeggjum til varphænsna og
kjúklingaræktar, sem og til innflutnings sáðvöru
og lífrænum vörnum til nota í garðyrkju. Þar
er um að ræða aðföng sem eru mjög mikilvæg
fyrir viðkomandi greinar. Fáist þau ekki hefði
það afar neikvæð áhrif á framleiðslugetu
greinanna, í sumum tilvikum langt fram á næsta
ár. Ekki hefur þó allt gengið eftir. Til dæmis
hefur ekki fengist undanþága til innflutnings
á kynbótadýrum í loðdýraræktinni sem hefur
veruleg langtímaáhrif í þeirri grein fáist hún
ekki. Þá hefur heldur ekki fengist undanþága til
að lesa af röntgenmyndum af hækillið stóðhesta
(spattmyndum) sem kemur í veg fyrir að hægt
sé að skrá þá á kynbótasýningar.
Síðustu daga virðist þó heldur farið að rofa
til í kjaraviðræðum á almennum markaði.
Starfsgreinasambandið frestaði verkfalli sínu
á dögunum, þó nú styttist í það að nýju. Þá
standa vonir til þess að það sjái til lands í
viðræðum VR og Flóabandalagsins, eftir að
þeirra verkföllum var nýlega frestað um fimm
daga. Þessi félög hafa sýnt ábyrgð með því að
fresta aðgerðum þegar vonir eru um árangur.
Því ber að fagna og vonandi takast samningar
sem allra fyrst. Það er allra hagur. Það verður
þó alltaf að hafa í huga að semja aðeins um það
sem er raunveruleg innistæða fyrir. Hversu há
innistæðan er, verður ávallt deilt um, en það
langar engan í verðbólguárin aftur.
Báðir aðilar þurfa að gefa eftir
Þessi hreyfing virðist þó ekki enn ná til opinbera
geirans. Þar hefur lítið gengið og stífni verið
mikil á báða bóga. Hér skal engin afstaða tekin
til þeirra krafna sem þar liggja á borðinu enda
hafa þær ekki verið birtar, en ljóst má vera að
báðir aðilar þurfa þar að gefa eftir ef samningar
eiga að nást.
Það er reyndar frekar undarlegt regluverk
sem gefur almenna markaðnum fullt svigrúm til
að fresta aðgerðum eftir þörfum en gerir ekki ráð
fyrir að opinberir starfsmenn geti gert hið sama.
Það er allavega fyllsta ástæða til að
endurskoða baráttuaðferðirnar þegar að verkfall
hefur staðið í sjö vikur án þess að nokkuð
gangi. En hér skal enn ítrekuð sú von og vilji
að samningar náist.
Matvælalandið Ísland
Samstarfshópur um Matvælalandið Ísland efndi
til fjölsóttrar ráðstefnu um útflutning matvæla í
Bændahöllinni í síðustu viku. Markmiðið með
ráðstefnunni var að vekja athygli á tækifærum til
aukinnar verðmætasköpunar í matvælageiranum
með útflutningi, miðla reynslu og hvetja þannig
fleiri til að vinna með markvissum hætti að því
að sækja á erlendan markað með matvælaafurðir.
Efni ráðstefnunnar var tvískipt. Í fyrri hluta
fjölluðu sérfræðingar um þá vinnu sem þarf að
inna af hendi áður en ráðist er í útflutning eins
og mikilvægi þess að marka sér skýra stefnu
áður en haldið er af stað og framfylgja henni.
Fjallað var um kröfur erlendra kaupenda og
hvernig hægt sé að mæta þeim.
Áreiðanleiki, stöðug gæði, góð þjónusta og
öruggt framboð árið um kring eru lykilatriði til
að viðhalda viðskiptasamböndum. Geti maður
ekki staðið við gerða samninga og missi þannig
traust kaupenda er mjög erfitt og kostnaðarsamt
að byggja það upp aftur. Enn fremur var ítrekað
mikilvægi þess að afla gagna til að sýna fram á
hreinleika og öryggi afurða.
Í síðari hluta ráðstefnunnar sögðu nokkur
fyrirtæki úr ólíkum greinum frá reynslu sinni
af útflutningi matvæla, hindrunum sem þarf að
yfirstíga og lykilárangursþáttum. Samhljóma
álit þeirra var að samvinnu þyrfti að auka til
að miðla reynslu og draga úr kostnaði. Öll vilja
þau leggja áherslu á sérstöðu landsins, sögu
og menningu við markaðssetningu íslenskra
matvæla til erlendra kaupenda.
Við eigum þarna fjölmörg ónýtt tækifæri ef
við berum gæfu til þess að vinna skipulega og
sameiginlega að þeim. Markmiðið þarf að vera
að treysta orðspor og móta ímynd Íslands sem
upprunalands hreinna og heilnæmra matvæla og
auka með því móti gjaldeyristekjur þjóðarinnar.
Vonandi verður samþykkt ríkisstjórnarinnar
um að leggja 80 milljónir króna á ári til
Matvælalandsins Íslands næstu fimm árin
þungt lóð á þær vogarskálar. Þarna eigum við
að sækja fram.
/SSS
Þær eru ekki af baki dottnar
átta vinkonur sem stofnuðu sinn
saumaklúbb fyrir 70 árum því
þær hittast enn reglulega þrátt
fyrir að vera orðnar 88 ára, allar
fæddar 1927.
Konurnar eiga það sameiginlegt
að hafa útskrifast saman úr
Kvennaskóla Reykjavíkur fyrir 70
árum en þær stofnuðu klúbbinn
samhliða útskriftinni.
„Þetta er reglulega góður
félagsskapur og við höfum
alltaf nóg til að spjalla um, því
get ég lofað þér. Við hittumst
alltaf á hálfsmánaðar fresti yfir
vetrartímann og tökum okkur frí
yfir sumarið. Við höfum alltaf
skipst á að halda fundina en það
er þó regla að ég held alltaf síðasta
fund vetrarins heima hjá mér á
Selfossi en allar hinar konurnar
búa á höfuðborgarsvæðinu,“
segir Þorbjörg Sigurðardóttir
á Selfossi sem var með 70 ára
afmælisfundinn í síðustu viku.
Konurnar komu með leigubíl
frá Reykjavík, stoppuðu í þrjá
klukkutíma hjá Þorbjörgu og
þáðu hjá henni sérrí og glæsilegar
kaffiveitingar.
„Nei, nei, við erum ekki hættar
með klúbbinn, við ætlum að halda
áfram eins lengi og heilsa okkar
leyfir, þetta er svo skemmtilegt,“
segir Þorbjörg þegar hún var spurð
hvort þetta væri ekki orðið gott
eftir 70 ár. Konurnar byrjuðu 11
í klúbbnum en þrjár þeirra eru
fallnar frá. /MHH
Nóg komið
Í 70 ár saman
í saumaklúbbi
Konurnar í 70 ára saumaklúbbnum, frá vinstri, efri röð, Oddný Eyjólfsdóttir, Reykjavík, Ingibjörg Elíasdóttir, Reykja-