Lifandi vísindi - 11.01.2016, Blaðsíða 16

Print: kik Status: 750 - Sprog godkendt Layout:KIK Red.sek:KKI
Print: kik Status: 750 - Sprog godkendt Layout:KIK Red.sek:KKI
Kukulkan-pýra
mídinn
(einnig nefndur
El Castillo)
Byggingartí
mi: Um árið 1
000 e.Kr.
Staðsetning
: Rústir Mayab
yggðar-
innar Chichén
Itzá á Yucatán
skaga í
Mexíkó.
Hæð: 30 met
rar.
Tilbeiðsla: P
ýramídinn er
nefndur
eftir mayaguð
inum Kukulka
n sem
er jafnan sýnd
ur í líki
fiðraðrar slön
gu.
1501/2016 . Lifandi vísindi
Helgur brunnur finnst undir
víðfrægum Maya-pýramída
Straumur afhjúpar
ferskvatnshelli
Vísindamenn uppgötvuðu þennan nátt-
úrulega vatnshelli með því að senda raf-
straum niður í jörðina. Þannig gátu þeir
teiknað upp nákvæmt líkan af hellinum.
FORNLEIFAFRÆÐI Eitthvert glæsilegasta
byggingarafrek Mayamenningarinnar,
Kukulkan-pýramídinn, í borginni Chichén
Itzá í Mexíkó hefur reynst búa yfir dularfullu
leyndarmáli. Rétt undir þessum u.þ.b. 1.000
ára gamla þrepapýramída er að finna
heilagan brunn – svonefndan cenote sem
er náttúrulegur ferskvatnshellir.
Brunnurinn er um 35 sinnum 25 metrar
og allt að 20 metra djúpur. Í gegnum hann
flýtur neðanjarðarfljót sem veldur nú forn-
leifafræðingum talsverðum áhyggjum. Þeir
óttast að fljótið muni smám saman grafa
undan grunni pýramídans sem er um fimm
metra þykkur kalksteinn. Það gæti orðið til
þess að öll byggingin myndi hrynja niður í
hellinn.
Fornleifafræðingar við Universidad
Nacional Autónoma de México í Mexíkó-
borg hafa uppgötvað þetta feiknarstóra
cenote. Þeir telja að mayarnir hafi reist
pýramídann yfir þessum náttúrulega brunni
af trúarlegum ástæðum – mayarnir álitu
slíka brunna heilaga og nýttu sér þá við
trúarlegar athafnir, eins og t.d. við fórnir á
mönnum og dýrum.
Í Cenote Sagrado – heilaga brunninum
– 500 metra frá pýramídanum hafa fræði-
menn fundið beinagrindur af 127 mann-
eskjum.
Fornleifafræðingar óttast að fórnarbrunnur geti valdið hruni pýramídans.
Vöktunardrónar hringa yfir
ströndum í Mexíkó til að
hindra fólk í að stela eggjum
fágætra sæskjaldbaka.
1 Tvö rafskaut senda rafstraum
niður í jörðina.
Chichén Itzá
MEXÍKÓ
3 Spennumunurinn sýnir hvar form-
gerðir leynast neðan-
jarðar, eins og t.d. vatn
og berg sem leiða raf-
magn misvel.
60
me
tra
r
20
m
et
ra
r 60 metrar
U
N
A
M
&
M
IKKEL JU
U
L JEN
SEN

SH
U
TT
ER
ST
O
CK
2 Tvö önnur raf-skaut mæla
spennumun.
Okkar vakt lýkur aldrei
Í forystu í yfir þrjátíu og fimm ár
Við hvetjum þig til að skoða hvernig lausnir Securitas geta
aukið öryggi þitt og þinna.
Kynntu þér þjónustuframboð Securitas á heimasíðu okkar
www.securitas.is eða hafðu samband í síma 580-7000.
HEIMILISLÍFIÐ
Securitas býður fjölbreytta þjónustu fyrir einstaklinga og fjölskyldur
sem vilja huga að öryggi sínu:
FIRMAVÖRN - sniðin að þörfum
þíns fyrirtækis
BRUNAVIÐVÖRUNARKERFI -
smærri og stærri einingar
SLÖKKVIKERFI - ásamt öflugri
slökkvitækjaþjónustu
VÖRUVERND - öryggislausnir sem
stöðva þjófnað
SKIP OG BÁTAR - öryggisbúnaður
og öryggiskerfi á sjó
HEIMAVÖRN - beintengdu heimilið
við stjórnstöð Securitas
SUMARHÚSAVÖRN - njóttu þess
að vera heima
ÖRYGGISHNAPPAR - hugarró fyrir
þig og aðstandendur
ATVINNULÍFIÐ
Securitas hefur að bjóða öryggiskerfi í fyrirtæki af öllum stærðum og
gerðum en jafnframt sérsniðnar lausnir fyrir mismunandi þarfir:
MYNDAEFTIRLIT - góð yfirsýn sem
eykur öryggi þitt
SLÖKKVITÆKI - öryggisvörur fyrir
heimilið og bílinn
HEILBRIGÐISLAUSNIR -
sjúkrakallkerfi, öryggishnappar
og umönnunarkerfi
GÆSLA - mönnuð gæsla, fjargæsla
og forvarnir
MYNDEFTIRLIT - myndavélar, vöktun
og betri yfirsýn
AÐGANGSSTÝRING - fullkomið
innbrota- og aðgangsstýrikerfi
AKSTURSÞJÓNUSTA - sérþjálfaðir
ökumenn og öryggi alla leið