Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2010, Síða 17

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 86. árg. 2010 13
Björg Júlíana greindist fyrst með
brjóstakrabbamein árið 2004 og gekk
þá í gegnum lyfjameðferð og geisla og
þetta reyndi mjög á hana. Hún þoldi illa
lyfjameðferðina og varð mikið veik. Sjálf
segist Björg hafa verið heppin því meinið
var staðbundið og þess vegna þótti ekki
ástæða til að taka allt brjóstið. Björg
fann sjálf hnúð í brjóstinu en hún hefur
tamið sér reglubundna sjálfsskoðun. „Ég
pantaði tíma á Leitarstöðinni um leið og
ég fann hnúð í brjóstinu. Áður hafði ég oft
fengið blöðrur í brjóstin og farið nokkrum
sinnum á Leitarstöðina út af því. Í þetta
skiptið fann ég að hnúðurinn var öðruvísi
og var sár viðkomu. Ég bjó mig því undir
að fá slæm tíðindi þótt maður viti aldrei
hvers kyns meinið er,“ útskýrir Björg, en
tvær systur hennar og ein systurdóttir
hafa greinst með krabbamein.
Erfið lyfjameðferð
„Til þess að minnka krabbameinið fyrir
skurðaðgerðina var ég sett í lyfjameðferð
en eftir fjögur skipti var ég að niðurlotum
komin. Þá var tekin sú ákvörðun að
hætta lyfjameðferð og skera strax.
Lyfjameðferðin og geislarnir, sem fylgdu í
kjölfarið, gengu mjög nærri mér og ég var
langt niðri. Eftir tíu mánuði fór ég þó aftur
að vinna þó heilsan hafi ekki verið upp á
marga fiska,“ segir Björg sem starfaði á
þessum tíma hjá Landsbankanum.
„Ég reyndi að gera ýmislegt til að ná
heilsunni aftur en það tók mig langan
tíma. Ég var ekki nógu dugleg að kynna
mér sjálf þá möguleika sem ég hafði til
endurhæfingar,“ segir hún enn fremur. „Ég
hafði ekki hugmynd um hvað væri í boði
fyrir mig fyrr en ég fór að sækja sundleikfimi
hjá endurhæfingardeild á Grensási en þar
frétti ég að ég ætti rétt á iðjuþjálfun og
sjúkraleikfimi á Borgarspítalanum. Þá var
komið fram á sumar og sumarleyfi stóðu
sem hæst. Það gerði mér þó mjög gott
andlega að fara þangað loksins þegar úr
því gat orðið.
Þjálfunin, sem ég fékk þar, gerði mér
mjög gott og ég er ánægð með að hafa
drifið mig í hana. Mér fannst ég samt ekki
vera neinn sjúklingur þótt ég væri frekar
lasburða. Eflaust hefði ég getað spurt
meira og kynnt mér hlutina betur en ég
hafði ekki orku til þess.“
Andlegt áfall
Á þessum tíma vann eiginmaður Bjargar
mikið erlendis og því ekki alltaf til staðar
fyrir hana. „Það var mjög erfitt,“ segir hún.
Börnin hennar tvö voru í háskólanámi og
hún reyndi að gæta þess að valda þeim
ekki of miklum áhyggjum og gerði því
minna úr veikindum sínum en efni stóðu
til. „Auðvitað voru allir áhyggjufullir mín
vegna en ég var dugleg að segja að mér
liði vel og allt gengi samkvæmt óskum.
Ég var hins vegar hundveik og meira eða
minna rúmliggjandi. Ég gerði mér ekki
grein fyrir því á þessum tíma að andlega
hliðin var ekki heldur upp á það besta. Ég
skil það núna að einhver partur af þessum
miklu veikindum mínum fyrir fimm árum
hefur trúlega verið andlegt áfall.“
Það var síðan í apríl á þessu ári sem
Björg fann hnúð í hinu brjóstinu. „Ég bjó
mig undir það versta,“ segir hún. „Ég
pantaði tíma á Leitarstöðinni og mér var
strax sagt að þetta væri slæmt.“
Þegar Björg er spurð hvort hún hafi orðið
hrædd neitar hún því. „Ég var tiltölulega
róleg yfir þessu, að minnsta kosti í fyrstu,
fullviss um að ég yrði í öruggum höndum
Sigurðar Björnssonar krabbameinslæknis
og hjúkrunarfræðinganna sem ég þekkti
frá fyrri meðferð. Ég taldi mig líka hafa
fundið meinið fljótt þar sem ég hef alltaf
verið dugleg að þreifa brjóstin og fann því
breytingar strax. Ég tel ákaflega mikilvægt
fyrir konur að þekkja líkama sinn og
fylgjast vel með öllum breytingum. Æxlið
var tekið í hvelli og mér fannst læknar
bregðast mjög skjótt og vel við,“ segir
hún. „Og aftur var ég heppin. Meinið var
staðbundið eins og í fyrra skiptið.“
Björg er mikil hetja og lætur ekki hlutina
koma sér úr jafnvægi. Hún segir þó að
þegar ný lyfjameðferð hófst hafi þyrmt yfir
hana. „Það var ekki fyrr en ég var komin
í sama herbergið og fimm árum áður að
ég gerði mér grein fyrir því sem var að
gerast. Sigurður Björnsson, læknirinn
minn, hafði á orði hversu mikið æðruleysi
ég sýndi þessu en líklegast hefur það
frekar verið afneitun,“ segir hún.
„Ég átti að hætta á krabbameinslyfjunum,
sem ég hef verið á í fimm ár, í ágúst sl.
og hafði hlakkað mjög til þess. Það fylgja
ýmsar aukaverkanir þessum lyfjum, til
dæmis verður hárið rytjulegt og stirðleiki
í öllum liðum. Ég náði ekki að hætta á
lyfjunum. Að sjálfsögðu er mikið áfall að
greinast með alvarlegan sjúkdóm en þá
er spurningin hvernig maður ákveður að
vinna úr því.“
Með skugga sér við hlið
Björg segir að það hafi verið allt öðruvísi
fyrir sig að greinast í seinna skiptið. Nú var
eiginmaðurinn heima og gat stutt hana og
meðferðin var auðveldari en í fyrra skiptið.
„Ég fékk ekki sömu lyf enda ekki um sama
krabbamein að ræða. Ég veit líka núna að
það að greinast með krabbamein er ekki
dauðadómur. Í fyrra skiptið taldi ég mig
vera dauðvona. Systir mín og systurdóttir
létust báðar úr krabbameini í sömu vikunni
2002. Það var erfið reynsla og hafði áhrif
á mig. Nú veit ég að margir læknast og ná
sér að fullu.“
Björg viðurkennir þó að hún telji að enginn
sem greinst hefur með krabbamein geti
með fullri hreinskilni sagt að hann óttist
ekki að þetta taki sig upp aftur. Því miður
búi sá ótti alltaf undir. „Sigurður Björnsson
orðar þetta svo að það fylgi manni alltaf
þessi skuggi. Sumir geta ýtt þessu alveg
frá sér en aðrir hugsa mikið um þennan
skugga. Ég hef kosið að líta svo á að
þetta sé búið og ég trúi því. Það skiptir
öllu máli að hafa jákvæða hugsun. Ég hef
alltaf verið dálítil Pollíanna í mér og reyni
að líta á björtu hliðarnar. Ég hef mikið álit á
Sigurði, lækninum mínum, því ég tel hann
vera lækni af hugsjón sem sinnir andlegu
hlið sjúklinganna jafnt sem hinni líkamlegu.
Sigurður lætur sér annt um sjúklinga sína
og sýnir það í verki. Ég gæti nefnt fjölmörg
dæmi um það,“ segir Björg.
Betri upplýsingar
Björg segist vilja benda fagfólki á að
það væri mjög ákjósanlegt ef hægt væri
að breyta því ferli sem viðgengst þegar
sjúklingur greinist með krabbamein.
„Læknirinn lýsir þeirri meðferð sem
í vændum er og að hluti hennar sé
að missa hárið eftir um það bil hálfan
mánuð. Hann upplýsir að hann muni
senda beiðni til Sjúkratrygginga um styrk
til kaupa á hárkollu. Að mínu mati og
eftir þá reynslu, sem ég hef öðlast, teldi