Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2010, Blaðsíða 37

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 86. árg. 2010 33
Þar sem lítið fjármagn er til ráðstöfunar í
heilsugæslunni og skjólstæðingar okkar
þurfa mismunandi og mismikla þjónustu
þá vil ég geta tekið upp vinnu með
merkingar í formi umferðarljósa. Þegar
kona sjálf eða með fjölskyldu leitar í
mæðravernd þá færi fram heildrænt
félagslegt jafnt sem heilsufarslegt
mat sem gæfi fjölskyldunni grænan,
gulan eða rauðan lit. Þarna gætum
við sem best nýtt okkur fjölskyldutréð
til upplýsingasöfnunar og er það
sumstaðar komið inn í Sögukerfið í
anda Calgary­hugmyndanna. Markmið
okkar væri að veita rauðu fjölskyldunni
hvað mesta þjónustu svo að hún væri
orðin gul fyrir fæðingu barnsins og
græn áður en barnið nær skólaaldri.
Gular fjölskyldur fengju þann stuðning
sem þyrfti til að gera þær grænar fyrir
barnsfæðingu. Grænu fjölskyldurnar
fengju svo þá grunnþjónustu sem
eðlileg gæti talist miðað við færni
þeirrar fjölskyldu til að leita sér frekari
aðstoðar ef eitthvað bjátar á. Þetta
kerfi krefst mun meiri samvinnu við
félagsþjónustuna og þess að við lítum á
skjólstæðinga okkar sem hluta af stærri
heild eða fjölskyldu og leitum markvisst
lausna út frá getu og styrk viðkomandi.
Þarna værum við með sýnina á að hjálpa
fólki til sjálfshjálpar á forsendum þess
og hraða. En hvernig getum við svo
fengið heilbrigðiskerfið og félagslega
kerfið til að vinna saman sem eina heild
og nota sömu mælitæki og viðmið til
að flokka og vinna eftir? Spurningin er
líka hvort við í heilsugæslunni getum
byrjað þetta verkefni og smitað yfir í
félagsþjónustuna. Vísi að svona flokkun
er að finna í klínískum leiðbeiningum
NICE fyrir mæðraverndina nú þegar en
þar er flokkað eftir líkamlegu heilbrigði
og fyrri fæðingarsögu. Hugsunin og
markmiðið er að veita hvað mesta
þjónustu þar sem hennar er þörf hverju
sinni og vera vakandi fyrir breytingum.
Þetta fyrirkomulag kallar á mun meiri
sveigjanleika í þjónustu heilsugæslunnar
en er til staðar. Þegar mat fjölskyldu á
eigin þörfum er annað en greining okkar
segir til um er nauðsynlegt að hafa
þverfaglegt teymi til að vinna með eða
vísa til.
Þá er komið að því að finna eða búa til
viðurkennt mælitæki eða greiningartæki
fyrir þetta form þjónustu. Ég kalla hér
með eftir áhugasömu og hugmyndaríku
fagfólki til að rúlla boltanum áfram og lýk
þessum hugleiðingum mínum með smá­
glefsum úr þróunarverkefninu Spori.
Spor, framfaraverkefni
Spor er framfaraverkefni í forvörnum.
Markmiðið með því er að stuðla að
heilbrigðum tengslum milli foreldra og
barna og minnka þar með líkurnar á
því að vanræksla og ofbeldi gagnvart
börnum geti þróast.
Tengsl foreldra og barns byrja að
myndast strax á meðgöngu og því er
mikilvægt að huga að líðan og viðhorfum
foreldra til meðgöngunnar og ófædda
barnsins og veita stuðning þegar á
þarf að halda. Heildarsýn yfir hagi og
aðstæður foreldra, sem ná til líkamlegra,
andlegra, tilfinningalegra og félagslegra
þátta, er höfð að leiðarljósi.
Viðfangsefni Spors miða að því að stuðla
að heilbrigðum tengslum foreldra og
barna með því að:
• veita foreldrum fræðslu um
uppeldishlutverkið
• leita að áhættuhópum og vísa þeim á
viðeigandi þjónustu
HEILSUVERND Í BREYTTU ÞJÓÐFÉLAGI:
RAUÐUR – GULUR – GRÆNN?
Mæðravernd
Þjónusta
Ungbarnaeftirlit
þjónusta frh.
Mynd 1. Yfirlit yfir Spor.
I. Foreldrafræðsla
• Samskipti og tengsl
• Ný hlutverk
• Þroski barna
• Uppeldi barna
II. Greining og mat
áhættuþættir
III. Þjónusta fyrir ungar
mæður og feður
1.
s
tig
s
fo
rv
ar
ni
r
2.
s
tig
s
fo
rv
ar
ni
r