Þjóðmál - 01.06.2013, Page 42

Þjóðmál - 01.06.2013, Page 42
 Þjóðmál SUmAR 2013 41 þá settu þeir aldrei iðnaðarheri á laggirnar . Í ofanálag grefur Schwarzschild undan eigin rökfærslu með því að segja að Marx hafi hvatt Frakka til að berjast gegn þýska hernum árið 1870 . Sá her var að mestum hluta prússneskur . Svo virðist sem Marx hafi talið að sósíalisminn yrði/ætti að verða eins og parísarkommúnan . Skipulag hennar var með þeim hætti að samvinnufélög verka manna lögðu undir sig stóran hluta af efna hags lífinu . Forystusauðir kommúnunn- ar vildu breyta öllu samfélaginu í laus- tengt banda lag lýð ræðislegra sveitarfélaga (komm úna) . Kjós endur áttu að geta aftur- kallað umboð sérhvers kjörins fulltrúa ef hann stóð sig ekki í stykkinu . Hann átti að fylgja nákvæmum leiðbeiningum kjósenda . Þetta þótti Marx mjög til fyrirmyndar en vart var þetta skipulag í prússneskum anda .37 Kannski að Marx hafi með þessu lýðræðishjali reynt að kasta glýju í augu fólks en um það getum við lítið vitað . Spurningin er miklu fremur hvort hægt sé að framkvæma slíkar hugsjónir .38 Nefna má að pólski heimspekingurinn Leszek Kolakowski segir að Marx hafi talið hina prússneska hernaðarhyggju og junkara- veldi þránd í götu framfara .39 Kolak owski er einn frægasti gagnrýnandi marxismans, mun málefnalegri en Schwarzschild . Hvað um það, þótt Marx og Engels verði seint sakaðir um þjóðrembu þá má segja að tilhneiging þeirra til að tala um þjóðir eins og lifandi verur séu í anda þjóðrembu af verstu gerð . Marx um gyðingdóm og trúarbrögð Sumir telja að grein Marx um gyð-ingavandann frá 1844 sýni að Marx hafi verið gyðingahatari .40 En ég tel það byggja á yfirborðslegum lestri á greininni . Í henni gagnrýnir Marx Bruno nokkurn Bauer fyrir að halda því fram að gyðingar geti aðeins öðlast full borgararéttindi ef þeir losi sig við gyðingdóminn . En Marx telur að menn geti ekki öðlast almennilega frelsun nema þeir losi sig við kapítalismann . Borgararéttindi í kapítalísku samfélagi nægi ekki til að ljá mönnum raunfrelsi . Frelsi í kapítalísku samfélagi væri ekkert annað en frelsi hins eigingjarna til að halda sig frá öðrum mönnum . Marx gefur í skyn að hið sanna frelsi sé e .k . samfrelsi .41 Trúarbrögð séu afsprengi samfélagsins, í raun réttri sé gyðingdómurinn ekkert annað en afurð þeirrar peningahyggju sem ein- kenni kapítalismann . Gyðingar geti aðeins öðlast frelsun (þý . Emanzipation) verði heimur inn frelsaður frá gyðingdómi (les: peninga hyggjunni og þar með kapítalism- anum) .42 Glannalega að orði komist en vart í anda eiginlegs gyðingahaturs . Marx vill jú stuðla að frelsun gyðinga, frelsun heimsins S umir telja að grein Marx um gyð ingavandann frá 1844 sýni að Marx hafi verið gyðingahatari .40 En ég tel það byggja á yfirborðslegum lestri á greininni . . . [Marx segir að] í raun réttri sé gyðingdómurinn ekkert annað en afurð þeirrar pen- ingahyggju sem ein kenni kapítal- ismann . Gyðingar geti aðeins öðlast frelsun (þý . Emanzipation) verði heimur inn frelsaður frá gyðingdómi (les: peninga hyggjunni og þar með kapítalism anum) . Glannalega að orði komist en vart í anda eiginlegs gyðingahaturs .

x

Þjóðmál

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.