Þjóðmál - 01.06.2013, Blaðsíða 15

Þjóðmál - 01.06.2013, Blaðsíða 15
14 Þjóðmál SUmAR 2013 Augu og eyru úti um allt Skömmu fyrir fall Þýska alþýðulýðveld-is ins 1989 voru starfsmenn Stasi orðnir 91 .015 talsins . Til viðbótar voru 174 .000 skráðir uppljóstrarar (Mitarbeiter), en þeir voru mikilvæg viðbót við hið alsjáandi auga Stasi . Meira að segja í Vestur-Þýskalandi var Stasi með ríflega 1 .500 uppljóstrara . Um 2,5% austur-þýsku þjóðarinnar, á aldrinum 18 ára til 60, störfuðu fyrir Stasi sem var stærsti atvinnurekandi landsins . Á 40 ára tímabili, frá 1950 til 1989, þáðu 274 .000 manns föst laun frá Stasi . Talið er að einn af hverjum 63 Austur-Þjóðverjum hafi unnið með Stasi sem náði slíkum völdum yfir þjóðinni að meira að segja Gestapo-menn hefðu orðið grænir af öfund . Á sumum sviðum eru tölur enn á reiki, talið er að allt að 500 .000 manns hafi með einhverjum hætti starfað fyrir Stasi en eyðilegging gagna eftir fall Berlínarmúrsins hefur torveldað upplýsingaöflun . Fyrrverandi stjórnendur leyniþjónustunnar eins og Rainer Wiegand, sem var ofursti innan Stasi, hafa áætlað að allt að tvær milljónir manna hafi með einum eða öðrum hætti unnið fyrir Stasi . Hlutverk uppljóstraranna var að hafa augu og eyru opin í hinu daglega lífi, reka erindi fyrir tengiliði sína og leggja íbúðir sínar undir eftirlit eða fundi ef ástæða var til . Um 10 .000 hinna svokölluðu uppljóstrara voru undir 18 ára aldri . Hvað eftir annað komu börn upp um „andbyltingarstarfsemi“ for eldra sinna sem að sjálfsögðu eitraði fjöl skyldu líf . Í hverjum stigagangi var að minnsta kosti einn uppljóstrari sem gaf reglu lega skýrslu um athafnir fólks og sagði sam stundis frá öllu óvenjulegu . Það að dveljast úti við um nótt gat verið hluti af því . Hótelherbergi og jafnvel heimili voru hlaðin upptökuvélum . Skráagataeftirlitið var algert . Á Stasi- safninu getur maður ekki annað en kímt yfir tæknistigi og búnaði Stasi sem oft einkenndist af kauðskri hugkvæmni en bar þess auðvitað vitni að landið hafði ekki efni á að tæknivæða uppljóstrarakerfið . Það sem skorti í tækni var bætt upp með fjölda . Eigi að síður var kerfið skilvirkt upp að vissu marki og gríðarlegum upplýsingum um nánast allt er varðaði einkalíf borgaranna var safnað saman . Starfsskyldur starfsmanna Stasi tóku mið af heraga . Því voru engin tækifæri til að efast um tilgang tilskipana eða hika við framkvæmd þeirra . Það varðaði ströngum agaviðurlögum, fangels unum og jafnvel dauða . Stasi rak 15 héraðs- skrifstofur (Bezirksverwaltungen) og 209 svæðaskrifstofur (Kreisdienstellen) í Austur-Þýskalandi . Net stofnunarinnar náði til hvers einasta kima þjóðfélagsins . Þegar hugsað er til þess að Sovétmenn ráku til viðbótar þessu ríflega þúsund manna njósnanet í Austur-Þýskalandi þá er ljóst að erfitt var að hreyfa sig án þess
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97

x

Þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.