Þjóðmál - 01.06.2013, Blaðsíða 90

Þjóðmál SUmAR 2013 89
Bókin skilur því eftir eitt stórt spurn ingar-
merki .
Eitt er samt víst að mati höfundar: Reglum
þarf að fjölga . Þeir sem eru á móti því og
smíði nýrra reglna eru hlynntir óbreyttu
ástandi, „hversu óréttlátt sem það er að mati
sumra“ (bls . 30), og hananú! Engu að síður
er það mat höfundar að markaðir virka best
og gengur best að uppræta
„óæskilega siði”, þegar ekki
er hægt að ráðskast með
þá (bls . 188) . Má segja að
höfundi takist að boða allt
frá róttækum kapítalisma til
vaxandi sósíalisma á litlum
þrjú hundruð blaðsíðunum .
Höfundur telur að ströng
innflytjenda löggjöf útskýri
að stórum hluta hvers vegna
íbúar Vesturlanda eru með
góð laun og íbúar annarra
landa með léleg eða lægri laun .
Hann tekur samt skýrt fram
að hann vilji ekki liðka til í
þeirri löggjöf: „Ríki eiga rétt
á að ákveða hve mörgum innflytjendum þau
hleypa inn og á hvaða skika vinnumarkaðarins“
(bls . 49) . Eru til „skikar“ á vinnumarkaðinum
í frjálsum eða nokkurn veginn frjálsum mark -
aðs hagkerfum? Var höfundi hleypt inn á
„skika“ háskólaprófessora í Bretlandi? Yrði
honum meinað að skúra gólf ef hann óskaði
eftir því? Höfundur telur að til dæmis strætis-
vagnastjórar í Stokk hólmi í Svíþjóð og í stór-
borg á Indlandi eigi að fá sömu laun . Ströng
innflytjendalögg jöf ein og sér kemur að miklu
leyti í veg fyrir að það sé raunin (bls . 48) .
Margar fullyrðingar í bók inni afhjúpa
algjört skiln ings leysi höfundar á hlutverki
fjármagns . Hagfræði skiln ing ur hans er í
senn yfirborðs kenndur og rangur . Hann
fjallar mikið um það hvers vegna rík lönd
eru rík og fátæk lönd eru fátæk, en hefur
engar skýringar á því hvernig lönd verða
rík eða urðu fátæk eða tekst ekki að rífa sig
upp úr fátæktinni . Bretland og Bandaríkin
auðguðust til dæmis „vegna“ verndar stefnu,
ríkisaðstoðar og annarra ríkis afskipta (bls .
88), en áður er staðhæft að Bretar hafi gefið
„alla verslun frjálsa“ (bls . 117) . Hvort var
það?
Fátæk lönd eru að sögn höfundar fátæk
vegna skorts á „nútímalegum
fyrirtækjum“ (bls . 189), en
þau eiga helst ekki að vera
erlend og erlendri fjárfestingu
á helst að setja miklar skorður
(bls . 111), því að það eru
innlendu fyrirtækin sem gera
„það sem kemur best út fyrir
. . . eigin hagkerfi“ (bls . 113),
að því gefnu að vel takist
til að „útvega sér“ fjármagn
(bls . 198) til að koma þeim á
koppinn . Þegar slíkum fyrir-
tækjum hefur verið komið á
laggirnar á svo að selja þau til
útlendinga (bls . 111) . Engu
að síður gera fyrirtæki allt
sem þau geta til að auka hagnað sinn „jafnvel
þótt það skaði heimalandið“ (bls . 103), enda
„hætt að sýna minnstu þjóðernishollustu“
(bls . 103), þótt þau séu haldin, að mati
höfundar, „heimalandsslagsíðu“ (bls . 105) á
ýmsum sviðum . Er röksemdafærslan þá ekki
komin í heilan hring eða jafnvel tvo? Það
væri ekki í fyrsta skipti í þessari bók .
Skilningsleysi höfundar á því hvers vegna
fátæk lönd eru fátæk kemur á óvart þar sem
höfundur er Suður-Kóreumaður . Suður-
Kóreu tókst að rífa sig upp úr fátækt á tiltölu-
lega stuttum tíma og er í dag eitt ríkasta land
jarðar . Höfundur þakkar það áætlanagerð
hins opinbera og því að sterkir stjórnmála-
menn hafi náð að brjóta á bak aftur andspyrnu
afturhaldssinnaðra stuðningsmanna hins
frjálsa framtaks . Þar var jú stunduð „leið bein-
andi áætlunargerð“ (bls . 241) af yfirvöldum