Þjóðmál - 01.06.2013, Qupperneq 51

50 Þjóðmál SUmAR 2013
fyrir tveimur áratugum sóttu aðeins um
1% barna sérskóla . Í dag sækja um 11%
grunn skólabarna í Svíþjóð sérskóla og allt
að 23% 16–18 ára á framhaldsskólastigi .
Kunskap skolan hefur hafið útflutning á
kennslu prógrammi sínu og rekur nú skóla
á Ind landi auk þess að vinna að innleiðingu
prógrammsins í stóru skólaumdæmi í New
York-fylki í Bandaríkjunum . Tilgangur
Sam taka skattgreiðenda með málstofunni
var að benda á leiðir til að bæta nám án þess
að auka kostnað hins opinbera . Ásetningur
fráfarandi stjórnvalda til að njörva niður
skólakerfið sést best á því að í dag eru
greiðslur hins opinbera með hverju barni í
sérskóla aðeins 75% þess sem fylgir barni í
opinberum skólum .
Og hvers vegna ætti nýr ráðherra að taka af alvöruþunga á þessu
máli? Í fyrsta lagi vegna þess að það er
löngu tímabært . Í öðru lagi vegna þess
að menntun er efnahagslega mikilvæg,
ekki bara fyrir þjóðfélagið í heild heldur
líka fyrir einstaklingana sem í hlut eiga .
Því skiptir það máli að hið opinbera gefi
fleirum tækifæri til að koma að menntun
barna . Fólki með aðrar hugmyndir og
nálganir . Ólafur H . Johnson, skólastjóri
Hraðbrautar, hefur t .d . sýnt fram á að hægt
er að stytta nám til stúdentsprófs um tvö
ár . Kunskapskolan hefur sýnt að rekstur
grunnskóla getur verið arðbær fjárfesting
á sama verði og opinberir skólar og skilað
að auki betri árangri . Og sálfræðideild
Edinborgarháskóla hefur sýnt fram á að
silfurskeið í vöggugjöf er ekki trygging
fyrir árangri á lífsleiðinni . Rannsókn á
vegum deildarinnar, sem staðið hefur yfir
frá 1958, á gögnum 17 .000 einstaklinga,
leiðir meðal annars í ljós að færni í lestri,
skrift og reikningi við 7 ára aldur veldur
mestu um velgengni síðar á ævinni . Þeir
sem voru stigi fyrir ofan meðaltalið við sjö
ára aldur höfðu hærri laun, áhugaverðari
vinnu og bjuggu í dýrara húsnæði við 42ja
ára aldur . Niðurstaðan var enn marktæk
þegar leiðrétt hafði verið fyrir samfélagslegri
stöðu foreldra, lengd skólagöngu og
jafnvel gáfnafari . Út úr þessu má lesa að
sá sem hefur þessa þætti á valdi sínu er í
betri stöðu til að skilja og álykta um allt
hitt sem borið er á borð fyrir hann síðar
á ævinni . Farsæld hans hvort sem hann
velur að verða pípari eða prófessor liggur í
þungavigt þessa farangurs .
Nú þarf ekki mikla sérfræðikunnáttu til að átta sig á að sá sem ekki hefur
grundvallarþætti verkefnis á valdi sínu
mun seint finna til gleði í starfinu . Þættir
S álfræðideild Edinborgarháskóla hefur sýnt fram á að silfurskeið
í vöggugjöf er ekki trygging fyrir
árangri á lífsleiðinni . Rannsókn
á vegum deildarinnar, sem staðið
hefur yfir frá 1958, á gögnum
17 .000 einstaklinga, leiðir meðal
annars í ljós að færni í lestri, skrift
og reikningi við 7 ára aldur veldur
mestu um velgengni síðar á ævinni .
Þeir sem voru stigi fyrir ofan
meðaltalið við sjö ára aldur höfðu
hærri laun, áhugaverðari vinnu og
bjuggu í dýrara húsnæði við 42ja
ára aldur . Niðurstaðan var enn
marktæk þegar leiðrétt hafði verið
fyrir samfélagslegri stöðu foreldra,
lengd skólagöngu og jafnvel
gáfnafari . . .