Þjóðmál - 01.06.2013, Blaðsíða 55

Þjóðmál - 01.06.2013, Blaðsíða 55
54 Þjóðmál SUmAR 2013 svo mjög og hvernig stæði á því að lönd á borð við Grikkland, Spán, Ítalíu, Portúgal og Írland væru í þeim vanda sem þau væru í þrátt fyrir evruna . Frummælandinn brást ókvæða við og frussaði því út úr sér að þessi lönd hefðu verið með svo lélega efna- hagsstjórn og að ekki væri hægt að kenna evrunni um þau vandræði, við ættum bara að bera okkur saman við lönd á borð við Þýska land, Finnland og önnur slík þar sem efna hagsstjórnin væri siðsamlegri . Þessi herramaður virtist ekki átta sig á augljósri rök semdavillu í málflutningi sínum, þ .e . að léleg efna hagsstjórn kemur niður á þjóðinni hvort sem evra eða króna er gjaldmiðill landsins . Hann notaði lélega efnahagsstjórn fyrr greindra Evrópuríkja sem rökstuðning fyrir því að þau væru ekki marktæk sem mæli kvarði á ágæti evrunnar en jafnframt notaði hann lélega efnahagsstjórn Íslands sem rök stuðning fyrir því að taka upp evru! Ég fór til Spánar áður en evran var tekin upp þar og gat keypt hluti frekar ódýrt á meðan á dvöl minni stóð . Næst þegar ég fór þangað eftir að evran mætti á svæðið höfðu vörur hækkað umtalsvert . Þetta er raun veru- l eg hætta sem fylgir gjaldmiðilsbreyt ingu, að þeir sem selja vörurnar hækki vöruverð um leið og gjaldmiðillinn breytist . Þá verða faldar vöruhækkanir sem koma við veskið hjá öllum; þetta er hætta sem aðlögunar- sinnar hafa ekkert nefnt . Eitt af því sem heillar marga við evruna er þessi „stöðugleiki“ sem henni fylgi . Kannski er það rétt að henni fylgi viss stöðugleiki, en er það alltaf gott? Eitt af vopnum þjóðar er að gengi geti aðlagast í takt við efnahagsaðstæður . Nú æpa einhverjir og tala um að við það færist peningar frá venjulegu fólki til dæmis yfir til útflutningsfyrirtækja . Það má vera að einhverju marki sé það rétt, þegar gengið fellur erum við í þeirri stöðu að geta dreift byrðinni á milli fólks, þegar vöruverð erlendis lækkar til útflutningsaðila líkt og sjávarútvegsins þá þýðir það að þau fyrirtæki verða að gera eitthvað til að taka við högginu . Það felst meðal annars í því að lækka laun handvirkt eða segja upp fólki, segja upp þjónustu við önnur fyrirtæki sem kostar það að þau þurfi að segja upp fólki og þar fram eftir götunum . Það er hin kalda staðreynd sem fylgir einnig evrunni, þar er ekki bara að finna sólskin og hamingju, það geta t .d . 26% Spánverja vottað, þar á meðal 50% ungs fólks þar í landi sem er án atvinnu . Það er enginn að segja að með inngöngu í ESB aukist atvinnuleysið, en upptaka evru kann að ýta undir það . Vaxtagulrótin Lægri vextir eru eini kosturinn sem inn-gangan á að hafa í för með sér . Hugs- an lega var þetta að einhverju leyti rétt, en eins og staðan er í dag hefur skuldastaða ríkja mikil áhrif á vaxtastöðu þeirra . Það er því ekki alveg öruggt að innganga hafi í för með sér lægri vexti á húsnæðislánum, enda er ólíklegt að einhver sé að fara að lána peninga til að tapa á því . Einhver þarf alltaf að borga og það er neytandinn sem greiðir fyrir . Það er rétt að hafa í huga, að þótt vextir lækkuðu og aðlöguðust að svipuðu stigi til að byrja með á upphafsárum evrunnar hefur þetta breyst verulega á síðustu árum . Vextir hafa færst í sundur og eru mjög mismunandi eftir löndum, en það fer að miklu leyti eftir skuldastöðunni . Það ber líka að hafa í huga að þegar ríki eins og Grikkland og fleiri ríki tóku upp evru lækkuðu vextir hjá þeim því að þau fengu eins konar traust að láni frá Þýskalandi . Þetta gerði það að verkum að Grikkir gátu tekið meira að láni á betri kjörum og skuldir þeirra ruku upp . Þetta á við um fleiri ríki á evrusvæðinu sem nú glíma við erfiða skuldastöðu . Þarna gerðu markaðsmistök evrunnar það að verkum að þessar jaðarþjóðir voru álitnir betri skuldunautar en þau raunverulega voru og lánshæfismat þeirra var fyrir vikið ofmetið .
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97

x

Þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.