Þjóðmál - 01.06.2013, Síða 64

Þjóðmál SUmAR 2013 63
úrræðin sem unnt væri að grípa til að
ákvarða tímabundið verð og skilmála fyrir
kreditkortaþjónustuna . Ef niðurstaðan
verð ur að um joint dominance sé að ræða
gæti samkeppnisráð væntanlega sett fyrir-
mæli um stjórnarsetu í svipuðum dúr og
gert var í máli Olíufélagsins/Olíu verslunar
Íslands/Olíudreifingar og máli Flugleiða/
Flugfélags Norðurlands .
Það er ljóst að Samkeppnisstofnun mun
líta til markaðshegðunar fyrirtækjanna
almennt, þar með talið hagsmunagæslu á
grundvelli samkeppnislaga, er stofnunin
met ur hvort samkeppni á milli fyrirtækj-
anna sé raunveruleg eða hvort fyrirtækin
séu í raun rekin og þeim stjórnað sem einu
fyrirtæki, þar sem ekki skipti máli hvoru
megin hryggjar krónurnar liggja . Ef annað
hvort fyrirtækið hreyfir ekki andmælum
þegar samkeppnislög eru brotin á því
hlýtur það að gefa samkeppnisyfirvöldum
þau skilaboð að fyrirtækin séu einungis
keppinautar í orði en ekki á borði . Það má
færa sterk rök fyrir því að Visa Ísland hafi
ítrekað brotið samkeppnislög á Europay
undanfarin ár . Er þá einkum vísað til þess
að Visa sem markaðsráðandi fyrirtæki
á kreditkortamarkaði hér á landi hafi
misnotað markaðsyfirráð sín með ýmsum
hætti . Síðasta dæmi þessa eru viðbrögð Visa
við Veltukorti SPRON og Europay þar sem
Visa býður svo til þegar í stað sömu nýjung
og Europay á betri kjörum . Fyrirtæki
mega að sjálfsögðu svara samkeppni og
reyna að vernda markaðshlutdeild sína,
en það er ekki sama hvernig það er gert .
Hvað svar Visa við Veltukorti SPRON
og Europay varðar verður ekki annað séð
en Visa brjóti 10 . gr . samkeppnislaganna
með því að samræma með öllu verð og
kjör þjónustubanka Visa . Það sem er þó
e .t .v . alvarlegra fyrir eigendur Visa er
að það kann að verða litið svo á af hálfu
samkeppnisyfirvalda að eigendur Visa eigi
þátt í því broti .
Samkvæmt 52 . gr . samkeppnislaganna
má sekta fyrirtæki um upphæð sem nem-
ur allt að 10% af veltu þess fyrir brot
á bann ákvæðum samkeppnislaganna .
Þessari heim ild hefur ekki verið beitt
enn sem komið er, en vitað er að Sam-
keppnisstofnun bíður einungis eftir
„rétta“ málinu til að vekja athygli á þessari
heimild og Sam keppnisstofnun í leið inni .
Ef Europay Ísland bregst ekki við brotum
Visa á samkeppnislögum er nærtækt
að túlka það sem staðfestingu á því að
samkeppni milli Visa og Europay sé ekki
raunveruleg . Þá má búast við að óbreytt
stjórnunaraðild eða jafnvel eignarhald að
kortafyrirtækjunum sæti aðfinnslum af
hálfu samkeppnisráðs .
Skynsamlegt getur verið að flýta inn-
komu nýs eignaraðila, t .d . erlends eins og í
umræðu hefur verið . Ef það yrði gert áður
en Samkeppnisstofnun lýkur athugun
sinni breytist samkeppnisímynd korta-
fyrirtækjanna, sérstaklega ef hægt er að
sýna að nýr eignaraðili, þótt í minnihluta
sé, hafi tryggt sér áhrif og stjórnunarlegt
sjálf stæði félagsins t .d . með hluthafasam-
komu lagi .
Reykjavík og Brussel,
26 . apríl 1999,
Ásgeir Thoroddsen,
Eggert B. Ólafsson
Rammagrein 1