Skólavarðan - 01.12.2012, Blaðsíða 48

48
Skólavarðan 2. tbl. 2012
Í nýútkominni bók Skil skólastiga greinir
Gerður G. Óskarsdóttir frá umfangsmikilli
rannsókn sinni á samfellu í námi við
tvenn skil skólastiga. Hún sýnir fram á
að starfshættir eru með mjög líku sniði á
sama skólastigi og samfella mikil á
mörgum sviðum en rof verður einnig á
milli skólastiga. Því sé breytinga og
jafnvel mikilla umbóta þörf til að tryggja
betri samfellu í námi. Tengsl skólastiga
og sveigjanleiki á skilum þeirra hefur
talsvert verið til umræðu hér á landi en
mjög hefur skort rannsóknir um efnið.
Úr því er bætt með þessari bók en
rannsóknin er sú fyrsta sinnar tegundar
hér á landi.
Höfundur dregur upp ítarlega mynd af
starfi á síðasta ári í leikskóla og í 1. bekk
grunnskóla annars vegar og 10. bekk
grunnskóla og fyrsta ári í framhaldsskóla
hins vegar. Varpað er ljósi á þann mun
sem er á umgjörð starfsins og starfs-
háttum, tengslin við næsta skólastig og
samfellu eða rof í þessum efnum. Rann-
sóknin byggist á vettvangsathugunum í
30 skólum, spurningakönnunum og yfi r
50 viðtölum við nemendur og kennara.
Niðurstöður benda til þess að starfs-
hættir í námi og kennslu séu með mjög
líku sniði í skólum á sama skólastigi og
að margt sé líkt með báðum skólaskilum.
Samfella var mikil í mörgum þáttum er
varða ytri og innri umgjörð starfsins og
starfshættina en samstarf og upplýsinga-
miðlun virðist lítil milli skólastiga. Þá er
vitneskja kennara um starfi ð á stiginu á
undan eða eftir oft af skornum skammti
og jafnvel örlaði á fordómum.
Rof og það sem höfundur nefnir aftur-
hverft rof kom fram í því að nemendur
voru í sumum tilfellum að fást við sama
efni og áður á nýju skólastigi, s.s. kynning
á bókstöfum og endurtekning í náms-
greinum fyrir suma nemendur, og einnig
virtist draga úr áhrifum þeirra á fram-
gang námsins eða viðfangsefni sín þegar
þeir komu á nýtt skólastig. Þetta kallar á
úrbætur að mati höfundar. Tillögur í þá
veru eru í lokakafl a bókarinnar ásamt
hugmyndum að frekari rannsóknum.
Tillögurnar lúta bæði að breytingum á ytri
umgjörð, s.s. skólaskyldu, lengd heildar-
náms og gjaldtöku, og á daglegu starfi
innan skólastofunnar, og þá einkum
virkni nemenda og sjálfræði. Möguleikar
nemenda á unglingastigi grunnskóla á að
taka framahaldsskólaáfanga skapar
mikinn sveigjanleika á skilunum en það
er undir hælinn lagt hvort þetta nám er
metið þegar í framhaldsskóla er komið
– sem er afgerandi rof.
Bókin Skil skólastiga er hugsuð sem
– Frá leikskóla til grunnskóla og grunnskóla til framhaldsskóla
Texti: GG
Vitneskja kennara um
starfi ð á skólastiginu
á undan eða eftir
er oft af skornum
skammti og jafnvel
örlar á fordómum.
Útgáfa
veganesti fyrir kennara, stjórnendur og
þá sem móta stefnuna í leik-, grunn- og
framhaldsskólum. Hún er jafnframt
samin með fræðimenn á sviði mennta-
mála og kennaranema í huga.
Gerður G. Óskarsdóttir hefur verið
kennari á grunnskóla-, framhaldsskóla-
og háskólastigi, skólastjóri, skóla-
meistari, kennslustjóri í kennaranámi
framhaldsskólakennara við Háskóla
Íslands, ráðunautur menntamálaráð-
herra og yfi rmaður leik- og grunnskóla
hjá Reykjavíkurborg. Hún er nú forstöðu-
maður Rannsóknastofu um þróun
skólastarfs á Menntavísindasviði HÍ.
Gerður lauk doktorsprófi í menntunar-
fræði frá Kaliforníuháskóla í Berkeley
árið 1994 og hefur stundað fræðistörf og
rannsóknir um árabil.
Nánari upplýsingar hjá höfundi í síma
899 3560 og gerdurgo@simnet.is
Skil skólastiga