Gerðir kirkjuþings - 01.01.2014, Síða 48

48 49
1. mál Fskj. B

Minnisblað
um fund biskups Íslands og fulltrúa þjóðkirkjunnar með fjármála- og efnahagsráðherra
Fimmtudaginn 5. september 2013 kl. 15 var haldinn fundur biskups Íslands og fulltrúa þjóðkirkjunnar
með fjármála- og efnahagsráðherra. Fundurinn fór fram í fjármála- og efnahagsráðuneytinu,
Arnarhvoli.
F.h. þjóðkirkjunnar mættu á fundinn biskup Íslands, sr. Agnes M. Sigurðardóttir, kirkjuþings- og
kirkjuráðsmaðurinn sr. Gísli Gunnarsson og framkvæmdastjóri kirkjuráðs, Guðmundur Þór
Guðmundsson, lögfræðingur.
Fjármála – og efnahagsráðherra, Bjarni Benediktsson, sat fundinn ásamt Nökkva Bragasyni,
skrifstofustjóra á skrifstofu opinberra fjármála í fjármála- og efnahagsráðuneytinu.
Fundurinn var haldinn til að kynna og ræða við fjármála- og efnahagsráðherra um helstu meginatriði
samkomulags ríkis og kirkju um kirkjujarðir og launagreiðslur presta frá 1997 og þær skerðingar á
umsömdu endurgjaldi sem kirkjan hefur samþykkt að taka á sig árlega frá og með árinu 2010. Einnig
til að kynna og ræða helstu meginatriði um sóknargjöld og eðli þeirra svo og þær skerðingar sem
orðið hafa á þeim árlega frá árinu 2009.
Biskup afhenti ráðherra minnisblað um helstu atriði varðandi fjármál ríkis og kirkju og skerðingar á
framlögum til kirkjunnar frá hruninu árið2008.
Fulltrúar þjóðkirkjunnar fóru yfir meginatriði kirkjujarðasamkomulags ríkis og kirkju frá árinu 1997
einkum það að samningurinn felur í sér afhendingu kirkjujarða til ríkisins til fullrar eignar og umráða.
Á móti kemur skuldbinding ríkisins gagnvart þjóðkirkjunni um að inna af hendi endurgjald fyrir hin
afhentu verðmæti. Endurgjald ríkisins felst í árlegri greiðslu tiltekins fjölda prestsembætta. Fulltrúar
kirkjunnar bentu á, að þrátt fyrir að um skuldbindandi samning kirkju og ríkis sé að ræða en ekki
einhliða ákvörðun löggjafarvaldsins um fjárheimildir í fjárlögum, hafi kirkjan fallist á að gera
viðaukasamning við ríkið árlega í fjögur ár, fyrst fyrir árið 2010 og síðan árlega frá þeim tíma. Kirkjan
hafi að sjálfsögðu viljað axla ábyrgð og taka að sínu leyti þátt í að skera niður útgjöld hins opinbera
eftir hrun efnahagskerfisins 2008. Kirkjuþing þjóðkirkjunnar hefur þannig fjórum sinnum samþykkt
viðauka við kirkjujarðasamkomulagið; viðauka sem gildir í eitt ár í senn. Síðast hafi kirkjuþing 2012
samþykkt tímabundinn viðauka sem gildi fyrir árið 2013. Staðan í dag sé sú að ríkið kirkjunni greiði
109 prestsembætti en samkvæmt kirkjujarðasamkomulaginu beri ríkinu að greiða kirkjunni 138
embætti. Þetta þýði að kirkjan hefur þurft að fækka prestsembættum og bera að auki kostnað við
niðurskurðinn sjálf. Þetta hafi að hluta til verið fjármagnað með sölu fasteigna en slíkt geti ekki
gengið til lengdar. Nú sé svo komið að ekki sé víst að kirkjuþing samþykki viðaukasamning enn einu
sinni, verði eftir því leitað, einkum og sér í lagi með hliðsjón af einhliða og árlegri lækkun sóknargjalda
frá árinu 2009, sem er meiri en sanngjarnt og eðlilegt geti talist.
Þá ræddu fulltrúar kirkjunnar eðli sóknargjalda þ.e. að þau séu félagsgjald frjálsra trúfélaga og
lífsskoðunarfélaga, en ekki einhliða framlag ríkissjóðs eins og stundum hefur verið haldið fram af
hálfu fulltrúa ríkisins. Ríkisvaldið hafi tekið að sér að innheimta félagsgjöldin fyrir trúfélögin árið 1987