Morgunblaðið - 14.05.2016, Blaðsíða 13

Morgunblaðið/Árni Sæberg
Í Laugardalsgarðinum „Þegar þannig lá á okkur þá höfðum við krakkarnir þetta svæði fyrir okkur. Hér hófust
ástarævintýri og hér byrjaði fólk að reykja í laumi. Þetta var allt voða dularfullt í augum okkar krakkanna, og þeg-
ar mamma sagði mér frá Hans og Grétu, þá sá ég alltaf Laugardalsgarðinn fyrir mér,“ sagði Einar Már á röltinu.
torg og Vogaturninn söfnuðust
krakkarnir saman og þeir sem ráku
sjoppurnar urðu einskonar félags-
málafulltrúar.“
Einar segir þessa tíma hafa ver-
ið tíma mikilla breytinga.
„Nútíminn kom æðandi yfir
landið og við borgarbörnin vorum of-
boðslega opin fyrir því sem kom að
utan; bíómyndum, tónlist og öðru
slíku. Þá varð til þessi ótti yfirvalda
um að við myndum ekki standa und-
ir væntingum lýðveldisins, að við
yrðum ekki þeir Íslendingar sem
okkur var ætlað að vera. En þessi
togstreita gamla tímans og nýja
skapaði einmitt það tungumál sem
mín kynslóð talar, það varð enginn
skaði af því. Inn í skólann kom rokk-
tónlist og rómantík, Víetnamstríðið,
innrásin í Tékkóslóvakíu og kalda
stríðið. Þetta kristallaðist í skól-
anum og þar var mikil pólitík og
málfundir. Við vorum á milli hippa
og pönkara, svo við gátum lifað okk-
ur inn í hvort tveggja. Svo kom tón-
listarmenningin og bílskúrsbönd
spruttu upp. Allt sem tengist sam-
skiptum kynjanna opnaðist en um
leið var gamli heimurinn að passa
upp á að ekki væri verið að vanga-
dansa,“ segir Einar og bætir við að
Vogahverfið hafi haft allskonar orð á
sér, meðal annars að vera villinga-
hverfi.
„Vissulega drukkum við ung-
lingarnir áfengi og brugg, en ekki
landa. Einn af okkur sem var full-
orðinslegur verslaði stundum fyrir
okkur í ríkinu, hann varð síðar hátt
settur í lögreglunni,“ segir Einar og
hlær.
„Á sjötta áratugnum voru götu-
bardagar í hverfinu mínu, ég lýsi því
í Vængjaslættinum. Þetta voru til-
efnislausar styrjaldir á milli hverfa
sem snerust ekki um nein málefni.
Þetta var meira eftirlíking á ein-
hverju sem við sáum bíó eða jafnvel
fornsögunum; hetjudýrkun sem
leiddi til gjörninga. En í hverfinu var
líka mikil íþróttamenning, herinn
byggði risabragga rétt hjá Voga-
skóla og eftir stríð varð hann aðal-
íþróttahúsið. Þar æfðum við íþróttir,
þó aðstæður væru heldur frum-
stæðar í þessum Hálogalands-
bragga. “
Fjaran og trillukarlarnir
„Við unglingarnir fórum niður í
bæ til að fara í bíó og þar var mikið
verslað með hasarblöð. Ég fór líka í
bæinn til að selja dagblöð og þá fór
ég um allan bæ, inn í fyrirtæki, inn á
matsölustaði og allskonar búllur,
líka ofan í skipin. Það voru engar
hindranir. Karlar voru að svíða
sviðahausa við Kirkjusand og maður
var að þvælast um á bifreiðaverk-
stæðum og fékk jákvæða afstöðu til
fjölbreytts mannfólks. Ég man eftir
allskonar furðufuglum sem lífguðu
upp á heiminn. Við höfðum líka að-
gang að fjörunni og trillukörlum, en
nú er búið að loka hafinu fyrir börn-
unum. Miðað við hversu margir búa í
Reykjavík og hvað sjórinn er stór
partur af okkar þjóðlífi, þá er eins og
klippt hafi verið á ákveðinn streng
þegar börnin hafa ekki lengur þenn-
an aðgang. Sumir segja að með
tengslum við fjöru og sjó hefði verið
hægt að spara mikinn sálfræðikostn-
að. Ég er ekki að segja að allt hafi
verið betra hér áður, en á þessum
tíma var allt svo persónulegt og það
var mikið frelsi, rétt eins og í sveit-
inni, enda var Vogahverfið á vissan
hátt sveitaþorp. Náttúran var ná-
lægt okkur borgarbörnunum á þess-
um tíma, það var ekki þessi and-
stæða borg og sveit. Allur heimurinn
er lítið þorp og kannski felast töfrar
mannlífsins í því að fólkið er eins í
öllum þessum þorpum,“ segir Einar
sem eignaðist sína bestu vini á Voga-
hverfisárunum.
Ljósmynd/Þórhalla Grétarsdóttir
Barnapössun Ragna Björk Proppé með systur sína í barnavagni, mynd tek-
in á Langholtsveginum og þarna eru villtir móar og gatan ómalbikuð.
Ljósmynd/Þórhalla Grétarsdóttir
Landnemi Mynd tekin 1966 af Auði Brynju Proppé í garðinum heima hjá
henni. Hundurinn hét Stubbur. Umhverfið er sannarlega ólíkt því sem er í
dag, meira rými og náttúra, en þarna sjást Sólheimablokkirnar að baki.
Viðburðurinn Horfnir heimar:
Í dag laugardag mun Einar Már
Guðmundsson rithöfundur leiða
söguþyrsta um Heima- og Voga-
hverfið í leit að minningum og
horfnum mannvirkjum. Sögugang-
an hefst við Sólheimabókasafn kl.
13 og göngunni lýkur á Café Flóru í
Grasagarðinum. Gangan tekur
u.þ.b. einn og hálfan klukkutíma.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. MAÍ 2016
kynþáttar, kyns, trúar, kynhegðunar
og fötlunar falli undir Jafnréttislögin
2010, og undir þeim lagabálki gætu of
feitir mögulega átt skjól. Annars
segjast þeir ekki vera eindregið og
afdráttarlaust að hvetja til lagasetn-
ingar, einungs að vekja athygli á
þeim möguleika og fyrst og fremst að
hvetja til aukinnar umræðu um for-
dóma í garð feitra.
Grannir fengu starfsviðtal
Eins og flestar vestrænar þjóðir
þyngjast Bretar jafnt og þétt. Árið
1993 áttu 14% fullorðinna við offitu
að stríða, en svo voru þeir skil-
greindir sem höfðu BMI-þyngdar-
stuðul yfir 30. Núna eru þeir um
fjórðungur þjóðarinnar.
Nýleg rannsókn á vegum Sheffield
Hallam-háskólans rennir stoðum
undir staðhæfingar Rostant og félaga
um að fitufordómar grasseri á vinnu-
stöðum. Þátttakendur í rannsókninni
voru um 180 manns sem sendu sam-
bærilegar ferilskrár með starfs-
umsókn, en öðruvísi að því leytinu að
sumum fylgdi mynd af feitri mann-
eskju, öðrum af grannri. Sú granna
var næstum undantekningarlaust
tekin fram yfir og boðuð í starfs-
viðtal.
Getty Images/iStockphoto
Fitufordómar Fordómar hafa áhrif á líðan og félagslega stöðu fólks í yfirþyngd.
Kringlunni 4c – Sími 568 4900Fylgist með okkur á faceboock Við höfum lækkað vöruverð
GOLF
DAGAR
UM HELGINA
20%
afsláttur
af úlpum
og vestum