Morgunblaðið - 14.05.2016, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. MAÍ 2016
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Síðasta kvöldmáltíð Krists með læri-
sveinunum er myndefni 400 ára gam-
allar altaristöflu í Víðimýrarkirkju í
Skagafirði. Ekki er vitað um uppruna
töflunnar eða höfund en vitað er að
hún hefur verið í kirkjunni frá því
hún var byggð fyrir tæpum tveimur
öldum og í fyrri kirkjum á staðnum
allt frá sautjándu öld.
Altaristaflan er svokölluð væng-
brík í barokkstíl, að því er fram kem-
ur í grein Guðrúnar Harðardóttur
sagnfræðings um gripi Víðimýrar-
kirkju í ritinu Kirkjur Íslands. Ofan á
töflunni er útskorin toppbrík með ár-
talinu 1616. Ártalið hefur verið talið
benda til þess að altaristaflan hafi
verið máluð þá. Ekkert er fullyrt um
það í kirkjubókinni eða hvenær tafl-
an hefur komið í kirkjuna.
Á miðjumyndinni er myndefnið
síðasta kvöldmáltíðin en á vængj-
unum er krossfesting Krists og upp-
risa. Á utanverðum vængjunum eru
myndir af Móse og Jóhannesi skír-
ara.
Sóknarpresturinn, Gísli Gunnars-
son í Glaumbæ, segir að vængirnir
hafi týnst um tíma. Þeir hafi fundist í
vöruhúsi á Sauðárkróki og verið sett-
ir aftur á töfluna.
Taflan sögð útlensk
Í Kirkjum Íslands segir að getið sé
um málaða brík yfir altari í vísitasíu
árið 1693. Hún hefur samkvæmt því
verið í fyrri kirkjum á Víðimýri, að
minnsta kosti í þremur forverum nú-
verandi kirkju.
Kirkjan sem nú stendur er torf-
kirkja sem byggð var 1834. Fljótlega
eftir að hún var tekin í notkun var
sérstaklega minnst á toppbríkina í
vísitasíu, „sú gyllta eikarfjöl af 1616
með sínum eikarhúnum [sé] sett ofan
á altaristöbluna hvar hún áður var“.
Toppbrík töflunnar er sögð út-
lensk. Altaristöflur í íslenskar
kirkjur komu fyrr á tímum mest frá
Danmörku og Þýskalandi, í gegnum
Kaupmannahöfn.
Fleiri gamlir gripir eru í Víðimýr-
arkirkju, þeir elstu frá sautjándu öld.
Prédikunarstóllinn er til dæmis mun
eldri en kirkjan, sögu hans er hægt
að rekja í vísitasíum aftur til ársins
1685. Málverkin á hliðum hans eru
illa farin.
Einnig eru munir úr kirkjunni í
Þjóðminjasafni. Þar á meðal eru kal-
eikur og patína, kaleikurinn er talinn
smíðaður undir lok 16. aldar. Þar eru
einnig leifar af krossfestingarmynd
sem komin var í kirkjuna árið 1685
og gæti verið íslenskt verk.
Finnur fyrir „nið aldanna“
Víðimýrarkirkja er í húsasafni
Þjóðminjasafns Íslands. Torfvegg-
irnir voru síðast hlaðnir upp á ár-
unum 1997 og 1998 og um leið gert
við það sem aflaga hafði farið.
Kirkjan er sóknarkirkja og er not-
uð til messuhalds og ýmiskonar at-
hafna. „Það er hefð fyrir því að
messa á jólanótt. Þá finnur maður
alltaf fyrir nið aldanna. Það er sér-
stök stemmning,“ segir séra Gísli.
Ef þétt er setið geta upp undir 70
manns komist fyrir í kirkjunni. Safn-
aðarstarf hefur þó að mestu flust
annað, meðal annars á Löngumýri.
Gísli segir að messað sé stöku sinn-
um. Þar sé fermt og skírt og nokkuð
um giftingar. Tvö börn voru fermd
þar um síðustu helgi. Gísli nefnir að
hann hafi gift þar hjónaefni frá Dan-
mörku og Þýskalandi sem komu sér-
staklega til að láta gefa sig saman í
kirkjunni. Bæði pörin höfðu séð
kirkjuna á ferðum sínum um Ísland
og ákveðið að gifta sig þar. Ennþá
eru einstöku útfarir gerðar frá Víði-
mýrarkirkju. Meira sé þó um að út-
förin sé gerð annars staðar og síðan
jarðsett á Víðimýri.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Messa Séra Gísli Gunnarsson og kirkjukór Víðimýrarkirkju við fermingu barna í kirkjunni um síðustu helgi.
Síðasta kvöldmáltíðin
í Víðimýrarkirkju
 400 ára gömul altaristafla í barokkstíl í torfkirkjunni
Ljósmynd/Ívar Brynjólfsson
Altaristafla Síðasta kvöldmáltíðin er myndefni miðjumyndarinnar en
krossfesting Krists á vængnum til vinstri og upprisan til hægri.
Umræða er í fagnefndum og bæjar-
stjórnum Kópavogs og Garðabæjar
um að setja sérstakar reglur um
hænsnahald. Gert er ráð fyrir að
hægt verði að leyfa takmarkaðan
fjölda hæna á hverri lóð en hanar
verði gerðir útlægir úr bæjarfélög-
unum.
Hænsnahald hefur færst í vöxt í
þéttbýlinu og hafa sveitarfélögin
verið að setja reglur um það. Stund-
um koma upp mál þar sem óþrif
stafa af hænsnahaldi og hanar hafa
valdið ónæði hjá nágrönnum.
Guðmundur H. Einarsson, fram-
kvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlits
Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis,
segir að áður hafi almennur grennd-
arréttur gilt. Fólk ætti að taka tillit
til nágranna sinna. Eftir að hænsna-
hald komst í tísku hafi sveitarfélögin
farið að setja sérstakrar reglur.
Allt í röð og reglu
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar setti
almennar reglur um húsdýra- og
gæludýrahald á árinu 2012. Þar er
hænsnahald gert leyfisskylt og bæj-
arstjórn heimilað að takmarka fjölda
dýra.
Ítarlegar reglur voru settar í
Reykjavík á árinu 2014. Þar er leyfi-
legt að veita leyfi fyrir 4 hænum á
hverri lóð en hanar með öllu bann-
aðir.
Reglur Mosfellsbæjar frá árinu
2015 heimila 6 hænur og engan
hana, eins og reglur Seltjarnarness
sem samþykktar voru fyrr á þessu
ári.
Aðeins í þéttbýlinu
Nú eru yfirvöld í Kópavogi og
Garðabæ að ræða svipaðar reglur. Í
báðum bæjarfélögunum á að banna
hana og takmarka hænufjöldann. Í
Garðabæ er rætt um að leyfa kofa
með 6 hænum á hverri lóð.
Þess ber að geta að reglurnar ná
ekki til hænsnahalds á skipulögðum
landbúnaðarsvæðum innan um-
ræddra sveitarfélaga.
helgi@mbl.is
Hanar útlægir af
höfuðborgarsvæði
 Öll sveitarfélögin á höfuðborgar-
svæðinu setja reglur um hænsnahald
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Hani Enginn hani fær að vera í
hænsnahópum í þéttbýlinu.
SNÚÐAR
Hlökkum til að heyra frá ykkur!
Nolta
Okkar megin áherslur eru:
◆ Liðsheildarþjálfun ◆ Leiðtogahæfni ◆ Stefnumótun og umbótastarf
Sigurjón
Þórðarson
Sími: 893 1808 •
sigurjon.thordarson@nolta.is
Friðfinnur
Hermannsson
Sími: 860 1045 •
fridfinnur.hermannsson@nolta.is
Ráðgjöf og þjálfun nolta.is
Vinnustofur sem styrkja og hreyfa við fólki
Frekari upplýsingar á nolta.is
Nolta er á Facebook
Leiðtoginn á réttum kúrs
Self - Navigation er skemmtileg tveggja daga vinnustofa
þar sem leiðtoginn stillir af hvert hann stefnir og kemur
skipulagi á sín helstu verkefni.
Árni
Sverrisson
Sími: 898 5891 •
arni.sverrisson@nolta.is
Keppnisbíll sem tækni- og verk-
fræðinemar við Háskólann í
Reykjavík hönnuðu og ætla að
koma á Silverstone-kappaksturs-
brautina var afhjúpaður á Tækni-
degi HR í gær. Þar voru kynnt ýmis
nemendaverkefni. Nefna má litla
vatnsaflsvirkun með túrbínu, virkj-
un sjávaröldu, búnað til að fylgjast
með rennsli í ám, sem sendir gögn
með GSM.
Á lokahófi námskeiðs í nýsköpun
og stofnun fyrirtækja í HR í gær
voru svo nokkur verkefni tilnefnd
til verðlauna. Þar má nefna
Quicksaver, búnað sem skynjar
högg á bíl og sendir neyðarboð. Morgunblaðið/Golli
Kynntu
keppnisbíl