Orð og tunga - 01.06.2009, Page 43

Orð og tunga - 01.06.2009, Page 43
Ásta Svavarsdóttir og Veturliði Óskarsson: Annarleg sprek ... 33 en riti því hlutfall þeirra er hæst í öðrum ritmálshluta textasafnsins, reyndar þeim hluta sem geymir persónuleg og óformleg skrif sem að jafnaði standa nær daglegu tali en formlegt ritmál. Umfang aðkomu- orða í texta virðist því fremur ráðast af málsniði og stíl en miðlinum sem slíkum. Ýmislegt fleira en eðli textans getur haft áhrif á fjölda og tíðni að- komuorða; t.d. er því oft haldið fram að ungt fólk noti fremur erlend orð en þeir sem eldri eru. Hluti af áðurnefndu textasafni, þ.e.a.s. dag- bókarfærslur sem voru uppistaðan í óformlega ritmálshlutanum, hef- ur verið athugaður með tilliti til aldurs þeirra sem skrifuðu textann. Þá var umfang og einkenni orða sem komin eru úr ensku borið saman milli aldursflokka (Ásta Svavarsdóttir 2004b). í ljós kom að slík orð eru talsvert algengari í textum yngri skrifaranna en þeirra eldri — hlutfall þeirra er um 0,8% lesmálsorða hjá þeim sem eru undir fertugu en ein- ungis um 0,4% hjá fólki yfir fertugu. Hlutfallið verður þó að teljast lágt hjá báðum hópum; það jafngildir því að átta af hverjum þúsund orðum í textum yngri skrifaranna séu ættuð úr ensku að ýmiss konar nöfnum meðtöldum. Niðurstöður rannsókna sem hér hafa verið raktar sýna að hæp- ið væri að tala um „holskeflu" erlendra áhrifa þótt þær bendi vissu- lega til þess að hlutfall þeirra fari vaxandi. Hins vegar má ljóst vera að umfang orða af erlendum uppruna er mjög mismikið í íslenskum textum og tali. Mun meira ber á slíkum orðum við óformlegar aðstæð- ur, bæði í tali og riti, en í málnotkun við formlegri aðstæður og ungt fólk notar þau í ríkara mæli en þeir sem komnir eru yfir miðjan ald- ur. Þannig fæst t.d. allt önnur mynd af málinu ef eingöngu er litið til óformlegra samskipta milli ungs fólks þegar það talar eða skrifar um popptónlist eða tölvuleiki en ef einungis er horft á ritstjórnargreinar eða fréttir í Morgunblaðinu. Hæpið er að líta á annað hvort sem full- trúa fyrir íslenskt nútímamál í heild sinni, slík dæmi eru í besta falli fulltrúar fyrir málnotkun í textum af svipuðu tagi. Munur textateg- unda að þessu leyti er heldur ekki nýr af nálinni. Síðla árs 1921 skrif- aði Halldór Laxness vini sínum Þórbergi Þórðarsyni bréf frá útlöndum þar sem m.a. má finna þennan kafla (sbr. Pétur Gunnarsson 2007:128; skáletrun greinarhöfunda): báðar [greinarnar eru] hripaðar niður í logandi bráð og þó einkum sú síðari, um trachomið, hún er til orðin í ógur- legri inspiration út af hneykslinu heima í Reykjavík. Hvar
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188

x

Orð og tunga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.