Dagblaðið Vísir - DV - 20.02.2015, Blaðsíða 50

Helgarblað 20.–23. febrúar 201550 Menning
Stærðfræðingur fer í stríð
Ný mynd um Alan Turing og Enigma-vélina er kærkomin viðbót í stríðsmyndasöguna
Þ
að hefur gengið erfiðlega að
festa Enigma-söguna á filmu.
Í þeirri fyrstu, U-571 frá árinu
2000, eru það Bandaríkjamenn
í stað Breta sem ná vélinni af Þjóð-
verjum. Tony Blair kvartaði og Mick
Jagger framleiddi í kjölfarið myndina
Enigma sem kom út ári seinna. Hér
skorti þó aðalspíruna Alan Turing og
Pólverjarnir sem útveguðu Bretum
vélina voru gerðir að vondu körlun-
um.
Í þriðju tilraun er Turing kom-
inn í aðalhlutverk og minnst er á Pól-
verjana í framhjáhlaupi. Allt er eins
enskt og hugsast getur og splæst í
bæði Benedict Cumberbatch og Keiru
Knightley, en af einhverjum ástæðum
er leikstjórinn norskur, Morten Tyld-
um, sem síðast sást með hina ágætu
Nesbö-mynd Headhunters.
Myndin er ekki gallalaus. Þegar yf-
irmaður Turings er látinn vera á móti
honum án sýnilegrar ástæðu og hót-
ar að loka deildinni nema málið leys-
ist á mánuði er það frekar vegna þess
að það vantar vondan karl (annan en
þann í Berlín) í söguna heldur en sök-
um sögulegrar nákvæmni. Stundum
brýst hún þó undan Hollywood-stöðl-
um. Ekki verður úr ástarsambandi
söguhetjunnar og Keiru af augljós-
um ástæðum, og það er framför að sjá
myndir um samkynhneigðar hetjur
frekar en vandamálamyndir.
Ekki er síður léttir að sjá mynd þar
sem rökhugsun vegur þyngra en til-
finningar. Interstellar reyndi það sama
en hélt ekki út til lengdar. Vissulega er
um hetjusögu að ræða eins og oftast
í stríðsmyndum, en þó ekki alveg
hefðbundna. Um 200 manns unnu að
því að ráða gátu Enigma-vélarinnar og
hér er einblínt á einn mann, en í þessu
tilfelli er það stærðfræðingur fremur
en herforingi eða stjórnmálamaður.
Fyrst og fremst er þetta þó nokkurs
konar Revenge of the Nerds-saga, þar
sem eineltisfórnarlambið bjargar að
lokum heiminum og áhorfandanum
líður örlítið betur á eftir, sannsögu-
leg að mestu en fylgir þó Hollywood-
forminu. Hvað sem því líður er þetta
langbesta myndin um Enigma-gát-
una hingað til. Seinni heimsstyrjöldin
var ekki aðeins háð á vígvöllunum og
er þetta því kærkomin viðbót í stríðs-
myndasöguna. n
Valur Gunnarsson
valurgunnars@gmail.com
Kvikmynd
The Imitation Game
IMDb 8,2
Leikstjóri: Morten Tyldum
Aðalhlutverk: Benedict Cumberbatch og
Keira Knightley
Handrit: Graham Moore
114 mínútur
Engin rómantík
Benedict Cumberbatch
leikur samkynhneigða
eineltisfórnarlambið
og stærðfræðisnill-
inginn Alan Turing Í
The Imitation Game.
Stórskemmti-
legur en ekki
hnökralaus
Dómur um The Order: 1886
Það sem af er ári og í raun al-
veg síðan í nóvember hefur
óskaplega lítið verið að frétta
í tölvuleikjaútgáfu. Einhverra
hluta vegna hrúgast margir af
bestu leikjunum inn í nóvem-
ber og síðan kemur einn og einn
stórleikur út þess á milli. Einn
þeirra er The Order: 1886 sem
margir hafa beðið með töluverðri
eftirvæntingu og það ekki að
ástæðulausu.
Hér er á ferðinni þriðju
persónu skot- og ævintýraleik-
ur úr smiðju Ready at Dawn sem
kom meðal annars að God of
War-leikjunum. Eins og nafnið
gefur til kynna gerist leikurinn
seint á 19. öld og er sögusviðið
London, borg sem er töluvert
tæknivæddari en við eigum að
þekkja úr heimssögunni. Spilarar
fara í hlutverk Sir Galahads sem
er meðlimur í fornri riddara-
reglu sem spratt upp úr félags-
skap riddara hringborðs Artúrs
konungs. Galahad og aðrir úr
sömu reglu hafa það hlutverk
að ráða niðurlögum óargadýra,
sem að hluta til eru menn, sem
ógna tilvist allra jarðarbúa. Þessi
óargadýr eiga rætur sínar að
rekja langt aftur í aldir, en í raun
er óþarfi að hafa fleiri orð um
söguþráðinn sem er býsna marg-
slunginn.
The Order hefur sína kosti
og galla eins og allir leikir. Hann
lítur óaðfinnanlega út; grafíkin
er stórkostleg, umhverfi þessar-
ar útópísku útgáfu af London er
óviðjafnanlegt og á pari við það
besta sem sést hefur. Mikil vinna
hefur verið lögð í söguna og er
alltaf sérstaklega ánægjulegt og
áhugavert að sjá alvöru persónur
úr heimssögunni skjóta upp koll-
inum. Í tilviki The Order: 1886
leikur rafmagnsverkfræðingur-
inn og frumkvöðullinn Nikola
Tesla nokkuð veigamikið auka-
hlutverk.
Þrátt fyrir frábært útlit eru
nokkrir gallar á sjálfri spilun-
inni. Frelsið til að ferðast er tak-
markað og er spilunin í mjög svo
föstum skorðum. Það hefði verið
gaman að geta skoðað borgina
meira og ferðast meira um. Til-
finningin er dálítið eins og að
vera sársvangur með safaríka
nautalund, „medium-rare“, fyrir
framan sig en mega ekki borða
hana, bara horfa. Þá eru leikin at-
riði, svokölluð „cut-scenes“, mjög
áberandi sem gerir það að verk-
um að leikurinn minnir stundum
á bíómynd. Þessi atriði geta verið
nauðsynleg fyrir söguna en verða
þreytandi í of miklum mæli.
Þegar á heildina er litið er The
Order: 1886 mjög góð skemmtun
þrátt fyrir áðurnefnda galla. Hann
mun væntanlega fara á marga
topplista yfir bestu leiki ársins
2015 en mun líklega toppa fáa
þeirra. Hann stendur undir nafni
sem fyrsti stórleikur ársins og
ættu gallharðir PS4-spilarar ekki
að láta hann framhjá sér fara.
Einar Þór Sigurðsson
einar@dv.is
Tölvuleikur
The Order: 1886
Spilast á: PS4 Þ
etta er maður sem lifir í
mjög hörðum heimi og hef-
ur aldrei verið númer eitt,
en þegar vinur hans deyr
þá opnast möguleikinn fyr-
ir hann á að taka það skref og prófa
að verða að ágengari persónu,“ seg-
ir Sverrir Guðnason um hlutverk sitt
í sænsku kvikmyndinni Flugparken,
opnunarmynd Stockfish-kvikmynda-
hátíðarinnar sem hófst í gær, fimmu-
daginn 19. febrúar. Myndin hefur
hlotið fjölda verðlauna og var Sverrir
valinn besti leikarinn á sænsku kvik-
myndaverðlaununum fyrir leik sinn í
myndinni. Sverrir hefur hægt og síg-
andi verið að klifra upp á stjörnuhim-
ininn í sænska leiklistarheiminum og
er um þessar mundir einn allra vin-
sælasti leikari Svíþjóðar.
Orðinn þekkt andlit
„Ég er kominn í betri stöðu til að
vinna með því fólki sem ég vil vinna
með og leika í því sem ég vil leika í.
Það er náttúrlega erfitt að vita fyrir-
fram hvernig mynd verður. En þetta
styrkir möguleikana á því að vera
í góðri mynd,“ segir Sverrir. Eftir
mörg ár af litlum hlutverkum í ýms-
um leikritum, sjónvarpsþáttum og
kvikmyndum er Sverrir loks kominn
fremst í sviðsljósið. Á dögunum hlaut
hann Gullbjölluna, kvikmyndaverð-
laun Svíþjóðar, annað árið í röð. Nú
sem besti karlleikari í aðalhlutverki,
(auk þess að vera tilnefndur sem besti
karlleikari í aukahlutverki fyrir hlut-
verk í myndinni Gentleman) en í fyrra
var hann kosinn bestur í aukahlut-
verki fyrir myndina Monika Z.
Hann segir að í heimaborginni,
Stokkhólmi, sé hann ekki mikið
stoppaður úti á götu en með athygl-
inni sé það þó smám saman að breyt-
ast. „Það var frekar lengi sem mér
tókst að leika í myndum og vera að
taka þátt í mörgum verkefnum án
þess að fólk kannaðist við mig úti á
götu – ég hef kannski líka þannig út-
lit að fólk þekkir mig ekki endilega. En
nú er þetta farið að breytast og miklu
fleiri farnir að vita hver ég er.“
Ákvað að gerast leikari eftir
Heimsljós
Sverrir hefur stefnt á að lifa af leik-
listinni allt frá unga aldri, en hann hóf
ferilinn á Íslandi. Hann er fæddur í
Svíþjóð árið 1978 en ólst upp á Íslandi
til 12 ára aldurs og steig sín fyrstu
skref í leiklistinni í Áramótaskaupi
Ríkissjónvarpsins árið 1989 og í Borg-
arleikhúsinu. Þar lék hann ungan
Ólaf Kárason Ljósvíking í uppsetn-
ingu Kjartans Ragnarssonar á Heims-
ljósi Halldórs Laxness – allt upp frá
því ætlaði hann sér að verða leikari.
„Það var svolítið gott að hafa feng-
ið að prófa að leika í alvörusýningu
á alvörusviði í Borgarleikhúsinu. Við
vorum alveg átta mánuði að vinna í
þessu. Það gerði það að verkum að ég
fattaði hvernig það er að vera leikari í
alvörunni. Ég var mjög sáttur við það
og vildi halda áfram.“
Sverrir segir foreldrana hafa stutt
hann í að gera listina að ævistarfi: „Jú,
þau sáu hvað mér fannst þetta gam-
an. En þegar maður er svona ungur
þá á maður kannski ekki heldur að
vera að loka öllum dyrum.“
Fjölskyldan flutti til Stokkhólms í
Svíþjóð og var fyrst um sinn erfitt fyr-
ir Sverri að sinna leiklistinni á með-
an tungumálakunnáttan var af skorn-
um skammti. „Það tók eiginlega ekki
nema nokkra mánuði að ná hreimn-
um og svona, en það tók náttúrlega
lengri tíma að fá orðaforða. Jafnvel
eftir eitt og hálft ár í Svíþjóð komu
stundum einhver orð sem 13 ára
krakki ætti að kunna – eins og „stofa“
eða eitthvað – sem ég þekkti ekki.“
Hann segir það þó ekki hafa ver-
ið þannig að hann hafi alltaf þurft
að leika útlending með bjagaðan
talanda. „Þegar ég fór í menntaskóla
var ég náttúrlega alveg kominn með
sænskuna. Þar fór ég á leiklistarbraut
og var svo alltaf að vinna með í sjón-
varpinu. Síðan fékk ég vinnu í leik-
húsi í Stokkhólmi og fór líka að leika
í myndum.“
En hvað með íslenskuna, myndir
þú treysta þér til að leika Reykvíking
í dag? „Það væri svolítið spennandi,“
segir Sverrir og hlær. „Ég hef náttúr-
lega búið svo lengi úti. Maður get-
ur leikið hvað sem er – ég hef leik-
ið morðingja og hokkíhetju – maður
þarf bara að setja sig inn í það. Ég
þyrfti kannski að koma og búa í
Reykjavík í einhvern tíma.“
Sænskur Taxi Driver
Sverrir segir að undirbúningurinn
fyrir Flugparken hafi fyrst og fremst
verið tilfinningalegur. Hann leik-
ur ungan leikskólakennara og fyrr-
verandi íshokkíleikmann, Kille, sem
verður óbeint valdur að dauða besta
vinar síns, bullunnar Alex. Hegðun
Kille, sem virkar mjúkur maður á yf-
irborðinu, fer smám saman að verða
óútreiknanlegri og árásargjarnari.
Hann gerir sér grein fyrir eigin undir-
lægjuskap, stefnir að því að koma í
stað vinarins hjá eiginkonu og syni
hans og gerir upp eineltisæskuna
með því að siða til vandræðaung-
linga þessa kuldalega sænska smá-
bæjar. Sverrir hlaut ekki aðeins Gull-
Ein skærasta stjarna Svíþjóðar
n Sverrir Guðnason leikur aðalhlutverkið í Flugparken sem var frumsýnd á Stockfish festival n Hlaut kvikmyndaverðlaun Svíþjóðar annað árið í röð
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is