Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.06.1993, Blaðsíða 32

» FAGMÁL «
oftast haft samband vegna barna
á fyrstu fimm árum ævinnar.
Þess var að vænta að elsti ald-
urshópurinn, 46 ára og eldri, ætti
stærri hluta símasamskiptanna
en þau 26% sem reyndust vera,
en það gæti verið að þessi ald-
urshópur noti aðrir leiðir, þ.e.a.s.
heimilislækni og heimahjúkrun.
Þetta er ólíkt niðurstöðu rann-
sóknarinnar frá Kanada en þar
átti þessi aldurshópur 45% af
öllum símhringingum.
Algengasta tilefnið er „ann-
að“ og „veikindi". Símhring-
ingar vegna slysa eru færri árið
1991 en 1990 og möguleg skýr-
ing á því er að árið 1991 þekkja
bæjarbúar betur slysaþjónustu
heilsugæslustöðvarinnar og
mæta því beint á vaktina með
minniháttar slys.
Urlausnir hafa breyst á milli
ára. „Koma hingað“ hefur aukist
um 27%, og ein skýring á því
mun vera sú að nú eru lyfja-
endurnýjanir ekki lengur af-
greiddar á skyndivaktinni í geg-
num síma, en fólki er bent á að
hringja í símatíma heimilislækn-
is eða koma á vaktina.
í ágúst 1990 var birt könnun á
símaviðtölum hjúkrunarfræð-
inga á nokkrum heilsugæslu-
stöðvum í Ontario, Kanada (6).
Samtals voru 120 símtöl á viku í
Hafnarfirði en 142 í Ontario.
Það kemur ekki fram í kön-
nuninni frá Kanada hvaða íbúa-
fjöldi býr þar að baki en í Hafn-
arfirði eru það um það bil
16.000 íbúar. í Hafnarfirði voru
símtölin flest 35 á dag en fæst
10, en í Ontario flest 28 og fæst
3. Þetta er þó ekki alveg sam-
bærilegt, því að í rannsókninni
frá Kanada eru taldar með
símhringingar þær sem hjúkr-
unarfræðingar sjálfir gerðu, það
er að segja höfðu frumkvæði að.
I rannsókninni frá Kanada (6)
var mest hringt á mánudögum,
eða 28% af öllum símtölum.
Voru símtölin í Hafnarfirði einn-
ig flest mánudaga, 25%, auk
föstudaga, 22%.
I báðum rannsóknunum eru
fæst símtöl á miðvikudögum;
Ontario 16% og Hafnarfirði 15%.
Aldursdreifingin er mikil; í
Hafnarfirði var haft samband
vegna allt frá 5 daga gamals
bams til 82 ára, en í Ontario frá
viku gamals til 93 ára.
Svipaðar tölur fást varðandi
úrlausnir vandamála, en í kana-
dísku rannsókninni kemur fram
að hjúkrunarfræðingar leysa ein-
ar sér úr 67% símtala sem er
mjög svipað og í rannsókn
okkar.
Marklund og félagar gerðu
rannsókn á símaviðtölum hjúkr-
unarfræðinga á heilsugæslu-
stöðvum í Vánersborg, Svíþjóð
(7) . Þar voru samtals skráð 855
símtöl, á þrem vikum. Um er að
ræða um 25 símtöl á 16.000 íbúa
og því svipað og í okkar könn-
un. Það virðist því vera sama
þörf fyrir símaþjónustu hjúkr-
unarfræðinga á þessum tveim
svæðum innan Norðurlanda.
I Svíþjóð eru símtölin líka
flest á mánudögum: 29%, í
Hafnarfirði 24%. í Svíþjóð
dreifast hin símtölin, milli 15-
22% á dag, dreift á hina virku
dagana sem er svipað og í þess-
ari rannsókn.
44% af símtölunum í Váners-
borg voru hringingar vegna
veikinda, en 40% í íslensku
rannsókninni.
Mesti munurinn í þessum
tveim rannsóknum er skipting
símtala eftir kyni. I Vánersborg
eru 56% símhringinga frá kon-
um en í Hafnarfirði er hlutfall
kvenna 77%.
Eins og er eru símtöl hjúkr-
unarfræðinga á skyndivaktinni
að jafnaði ekki skráð á kerfis-
bundinn hátt. Tel ég það óheppi-
legt. Það getur komið sér vel
seinna fyrir aðra meðferðaraðila
að hafa upplýsingar um sam-
skipti og meðferð. Annað sem
mælir með því að hefja skrán-
ingu er lagalega hliðin.
Símtölin eru orðin stór hluti
af bráðaþjónustunni. Fyrir nóv-
embermánuð voru þau 30% af
öllum samskiptum á skyndivakt
(8) . Eru það enn frekari rök fyrir
því að skrá þau og sýna þannig
fram á þessa vinnu sem hér er
unnin og tekur umtalsverðan
tíma. A meðan þessi vinna er
óskráð er erfitt að meta hluta
hennar af vinnuálagi hjúkrunar.
32 HJÚKRUN 1 "2/93 - 69. árgangur