Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.1995, Blaðsíða 16

AFALLAHJALP - SKIPULAG
A. Borgarspítali B. Ríkisspítalar
saman fjögurra manna hóp (þrír frá Borgarspítala, einn
frá Landspítala) sem sigldi vestur með varðskipinu Tý
skömmu eftir hádegi þennan óveðursdag. Sama dag voru
tveir fjögurra manna hópar tilbúnir að fara fyrirvara-
laust til aðstoðar. Annar hópur var sendur vestur þremur
dögum síðar og leysti þann fyrsta af hólmi smám saman.
Framkvæmdastjórn Borgarspítalans hefur nú skipað
þriggja manna stýrihóp sem stjórnar öllu áfallahjálpar-
starfi sem verður á vegum spítalans í framtíðinni.
Stýrihópurinn hefur sett sér ramma að starfsreglum og
skipulagi (sjá mynd), þar sem annars vegar er brugðist við
útköllum vegna hópslysa í samstarfi við Almannavarnir og
hins vegar beiðnum um áfallahjálp fyrir einstaklinga eða
hópa. Afallahjálp verður að vera undirbúin og skipulögð
þannig að útköllum sé unnt að sinna hratt og fumlaust. í
finnskri grein um áfallahjálp, sent veitt var í kjölfar hins
hörmulega slyss er ferjan Estonia sökk á leiðinni frá Tallin
til Stokkhólms, eru lokaorðin þessi: “Ljóst er að þegar slys
hefur orðið þá er enginn tími til undirbúnings. Við verðum
að vera viðbúin” (Taiminen, Tuominen, Strandberg,
Sourander, Salokangas, 1995, s. 64).
Þann 4. apríl var opnað sérstakt símanúmer áfalla-
hjálpar Borgarspítalans (569-6626) sem hjúkrunar-
fræðingar slysadeildar svara í og koma beiðnum í réttan
farveg. Þeir sem óska þessarar þjónustu greiða venjulegt
göngudeildargjald en sé um einstök sveitarfélög eða fyrir-
tæki að ræða er sá reikningur greiddur af viðlcomandi.
Hjúkrunarfræðingar og áfaliahjólp
I sögulegu samhengi rekja hjúkrunarfræðingar
starfsvettvang sinn til ófriðar. 1 upphafi hjuggu þeir um
sár víkinga og líknuðu stríðshrjáðum. Florence
Nightingale er hklega frægust fyrir framgöngu sín í Krím-
stríðinu, ekki síst fyrir þau áhrif sem hlý og örugg fram-
konia hennar hafði á særða hermenn.
Afallahjálp samtímans kallar á sömu viðbrögð í
örlítið víðara samhengi. Hjúkrunarfræðingar hafa
menntun og reynslu í mannlegum samskiptum sem hýr þá
undir þau verkefni sem heyra undir áfallahjálp. Þeir
hafa lengi bent á nauðsyn forvarnarstarfs sem lið í bættu
heilsufari þjóðarinnar og sparnaðarleið í rekstri
heilhrigðiskerfisins. Afallahjálp fellur beint undir starfs-
svið hjúkrunarfræðinga enda hafa þeir frá upphafi verið
dyggustu fylgjendur og stuðningsmenn shkrar aðstoðar. I
samvinnu við aðrar heilhrigðisstéttir eiga hjúkrunar-
fræðingar að hafa forystu um þetta brýna forvarnarstarf.
Niðurlag
Slysið í Súðavík var hörmulegt og eitt hið mannskæðasta
hér á landi í nokkra áratugi. Björgunarsveitir unnu
þrekvirki við erfiðustu aðstæður. Heimafólk lagði nótt við
dag við að leysa erfið viðfangsefni og fagfólk kom margt
um langan veg til aðstoðar. Þjóðin sameinaðist í sorg
vegna miskunnarleysis náttúruaflanna og lagði rausnar-
lega af mörkum til að hjálpa þeim sem misstu sína
nánustu, eigur sínar og híbýli.
Við búum í landi eldgosa, jarðskjálfta, snjóflóða og
sjóslysa auk annarra mannskæðra slysa, s.s. umferðar-
slysa. Erfiðleikar draga fram bestu hliðar mannlegs eðlis.
Þeir undirstrika að velferð annarra skiptir fólk máh.
Við, sem tókum jjátt í hjálparstarfinu á Vestfjörðum, höf-
um orðið þessara mannkosta vör, bæði hvað varðar skjól-
stæðinga okkar og okkur sjálf.
Eftir stendur þakklæti til allra sem stóðu ineð okkur
jiessa dimmu daga fyrir vestan.
Heimildir
Henderson, V (1964). The nature of nursing. American Journal
of Nursing, 64(8), 62-68.
Lewis, G.W., (1993). Managing crisis and trauma in the work-
place: How to respond and intervene. AAOHN Journal
41(3), 124-130.
Mitchell, J.T. (1983). Wlien disaster strikes...the critical stress
debriefing process. Journal of the Emergency Medical
Services 8, 30-36.
Parkinson, F. (1993). Post Trauma Stress. Arizona: Fisher
Books.
Rubin, J.G. (1990). Critical incident stress debriefing: Helping
the helpers. Journal of Emergency Nursing 16(4), 255-
258.
Taiminen, T., Tuominen, T., Strandberg, J., Sourander, A., og
Salokangas, R.K. (1995). Akut psykiatrisk behandling av
överlevande efter Estonia-katastrofen. Nordisk Medicin,
110(2), 62-64.
64
TÍMAHIT HJÚKRUNAKFRÆÐINGA 2.-3. thl. 71 árg. 1995