Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2007, Blaðsíða 33

Margir aðilar hafa þó lagt sitt af mörkum til að reyna að
aðstoða tóbaksfíkla til betra lífs án tóbaks. Reynslan sýnir
að margir vilja hætta að reykja, margir hafa reynt nokkrum
sinnum og mismunandi er hvaða leið hentar hverjum og einum.
Reykleysismeðferð þarf að vera einstaklingsbundin. Misjafnt
er hvaða aðferð hentar því einstaklingarnir eru ólíkir og hafa
mismunandi þarfir.
Þær leiðir, sem hafa verið í boði, eru m.a. námskeið
Krabbameinsfélagsins, NFLÍ í Hveragerði, Reykjalundar,
Miðstöðvar mæðraverndar, lungna- og berklavarnadeildar
Heilsugæslunnar, InPro og fleiri aðila; ráðgjöf
lyfjafræðinga f apótekum og svo er eitthvað um að læknar
og hjúkrunarfræðingar á heilsugæslustöðvum sinni
tóbaksmeðferð.Eins hefur verið í boði frá árinu 2000 síma-
ráðgjöfin Ráðgjöf í reykbindindi - 8006030 (Reyksíminn)
þar sem sérhæfðir hjúkrunarfræðingar veita þeim sem vilja
hætta að reykja eða nota annað tóbak ráðgjöf, stuðning
og eftirfylgd. Nú síðast í sumar var þjónustutíminn lengdur
og er nú opið alla virka daga frá kl. 17-20. Lýðheilsustöð,
heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið, landlæknisembættið
og Heilbrigðisstofnun Þingeyinga standa að þessari þjónustu.
Einnig hafa ýmsir aðilar gefið út töluvert af bæklingum og
góðu fræðsluefni til aðstoðar. Nokkrir aðilar hafa líka verið með
efni á netinu sem hægt er að nýta sér, m.a. Lýðheilsustöð og
Reyksíminn. Fleiri leiðir standa þeim sem vilja hætta til boða,
s.s. nikótínlyfjameðferð með Nicorette og Nicotinell, nikótínlausu
lyfin Zyban og Champix, efnið Nicobloc sem sett er í síu
sígarettunnar, auk þess sem sumir hafa nýtt sér óhefðbundnari
aðferðir, s.s. nálastungur.
Núna hefur ein leið enn bæst við í flóruna sem á örugglega
eftir að hjálpa mörgum í baráttunni við tóbakið. Lýðheilsustöð
stóð fyrir því myndarlega verkefni að þýða og staðfæra
norska heimasíðu sem veitir fólki aðstoð við að hætta að
reykja eða hætta annarri tóbaksnotkun. Vefurinn reyklaus.is
er ókeypis gagnvirk nettengd þjónusta sem veitir upplýsingar
um leiðir til að hætta. Þar geta þeir sem vilja tekið ýmis
próf um reykingar og tóbaksneyslu og þeir sem vilja hætta
tóbaksneyslu geta fengið stuðning og aðstoð við það. Ef
einstaklingur skráir sig í meðferð til að hætta tóbaksnotkun á
reyklaus.is hefst undirbúningstímabilið og fær þá viðkomandi
sendan einstaklingsmiðaðan stuðning í tölvupósti. Auk þess er
að finna á vefnum dagbók, gestabók og spjallsvæði þar sem
þátttakendur geta deilt reynslu sinni og fengið stuðning frá
öðrum í sömu sporum. Einstaklingnum er síðan fylgt eftir með
tölvupósti daglega í um tvo mánuði en síðan með ákveðnu
millibili allt upp í ár frá því að reykbindindi hófst. Einnig er hægt
að hafa samband við ráðgjafa Reyksímans til að fá frekari
stuðning eða ráðgjöf í síma 8006030 eða með tölvupósti:
reyklaus@reyklaus.is eða 8006030@heilthing.is.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra opnaði reyklaus.is
formlega fyrir almenning 4. september 2007. Reyksíminn
hefur tekið að sér að hafa umsjón með vefnum reyklaus.is og
vera bakhjarl hans.
Það er von okkar sem stöndum að þessum gagnvirka vef
að hann muni nýtast vel þeim sem hafa hug á að hefja
nýtt líf án tóbaks. Þessi þjónusta er ókeypis og er til staðar
þegar viðkomandi hentar, óháð búsetu og efnahag. Reynslan
erlendis, t.d. í Noregi og Svíþjóð, sýnir að gagnvirkar heimasíður
hafa verið vel nýttar og niðurstöður rannsókna benda til þess
að aðgerðir til að aðstoða fólk til reykleysis á netinu séu
árangursríkar. Á íslandi hefur mikill meirihluti landsmanna
aðgang að netinu og margir nýta sér netið nú þegar til leita
að heilbrigðisupplýsingum. Einnig er Ijóst að fjöldi manns er
reiðubúinn að nýta sér heilbrigðisþjónustu á netinu.
Eins er það von okkar að vefsíðan og Reyksíminn muni styðja
vel við starf annarra sem starfa að tóbaksmeðferð á íslandi.
Mjög mikilvægt er að heilbrigðisstarfsfólk sé vel upplýst um
hvaða leiðir eru fyrir hendi til hjálpar þeim sem vilja hætta að
reykja eða nota annað tóbak. Mikilvæg heilbrigðishvatning
felst í því að heilbrigðisstarfsfólk ráðleggi fólki sem reykir,
að reyna að hætta og veita því jafnframt upplýsingar um
hvaða aðstoð er hægt að fá og hvar. Rannsóknir hafa
sýnt að hvatning frá heilbrigðisstarfsfólki til fólks um að
hætta tóbaksnotkun skiptir verulegu máli og er eitt af því
mikilvægasta sem heilbrigðisstarfsmaður getur gert til að efla
heilbrigði skjólstæðinga sinna.
Höfundur er hjúkrunarfræðingur, ráðgjafi og verkefnisstjóri
Reyksímans
££>ejar ancffáí Ser að fiöncfum
Onnumst aíía fiœtti útfararinnar
ÚTFARARSTOFA
KIRKJUGARÐANNA
Vesturhlíð 2 • Fossvogi • Sími 551 1266 • www.utfor.is
REYNSLA • UMHYGGJA • TRAUST
Hugrúnjónsdóttir Guðmundur Baldvinsson Þorsteinn Elísson
útfararþjónusta útfararþjónusta útfararþjónusta
Ellert Ingason
útfararþjónusta
Amór L. Pálsson
framkvæmdastjóri
ísleifur Jónsson Frímann Andrésson Svafar Magnússon
útfararstjóri útfararþjónusta útfararþjónusta
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 5. tbl. 83. árg. 2007
31