Fréttablaðið - 25.11.2017, Qupperneq 18

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kjartan Hreinn Njálssson kjaranh@frettabladid.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105
reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun
Guðmundur Steingrímsson
Þeir Davíð og
Geir eru
vonandi
síðustu
móhíkanar
kynslóðar
íslenskra
valdamanna
sem gátu
hagað málum
eftir sínu
höfði full-
vissir um að
þeir þyrftu
aldrei að hlíta
almennum
leikreglum
Mannréttindadómstóll Evrópu hefur komist að þeirri niðurstöðu að íslenska ríkið hafi ekki brotið á Geir H. Haarde við málsmeðferð í máli Geirs fyrir landsdómi. Geir var dæmdur í landsdómi fyrir emb­
ættisafglöp í aðdraganda bankahrunsins árið 2008.
Eftir situr nokkurt óbragð í munni varðandi hvernig
staðið var að ákærunni á hendur Geir. Málatilbúnaður­
inn litaðist af pólitískum flokkadráttum. Margir hafa á
tilfinningunni að samráðherrar Geirs í ríkisstjórn hafi
sloppið af því að þeir framvísuðu réttu flokksskírteini.
Málsmeðferðin mun alltaf varpa skugga á málalyktirnar.
Geir var þrátt fyrir það sakfelldur. Sú staðreynd situr
nú eftir, og hefur hlotið blessun Mannréttindadóm­
stólsins.
Þessi vika hefur varla verið Geir H. Haarde sérstak­
lega þægileg. Fyrst birtist frægt símtal hans við Davíð
Oddsson, þá seðlabankastjóra, en þar ákveða gamlir
pólitískir samherjar að veita neyðarlán upp á 500 millj­
ónir evra til Kaupþings, þrátt fyrir að Davíð virtist þess
fullviss að orð Kaupþingsmanna um að lánið fengist
endurgreitt innan nokkurra daga væru ósannindi eða í
besta falli óskhyggja.
Símtalið er í versta falli sönnunargagn um refsivert
brot samkvæmt nýlegri dómaframkvæmd, en í allra
besta lagi ber hún vott um stjórnsýsluhætti sem ekki
eiga að tíðkast.
Auðvitað voru aðstæður fordæmalausar. En sú
afsökun hefur ekki dugað öðrum mönnum frammi fyrir
dómstólum. Vandséð er hvers vegna ekki gilda sömu
lög fyrir alla.
Stuðningsmenn Geirs hafa allt frá því dómurinn gekk
gert lítið úr landsdómsmálinu. Hann hafi þar verið
dæmdur fyrir að hafa ekki haldið fundargerðir, og það
geti varla verið tilefni til svona mikils málatilbúnaðar.
Getur hins vegar verið að í niðurstöðu Mannréttinda­
dómstólsins annars vegar, og símtalinu við Davíð hins
vegar, birtist ákveðið stef? Ber hvort tveggja ekki vitnis­
burð um kæruleysisleg og óformleg vinnubrögð sem
varla geta verið samboðin stjórnsýslu sem vill láta taka
sig alvarlega?
Vitaskuld er Geir ekki einn sekur um þetta. En sím­
talið og landsdómsmálið eru birtingarmynd tíma sem
vonandi heyra sögunni til. Tíma þegar strákarnir settust
niður og leystu málin á gamla mátann. Jafnvel þótt um
væri að ræða gríðarlega mikilvæg málefni ríkisins sem
snertu hvert einasta mannsbarn í landinu.
Langsótt er að Mannréttindadómstóllinn í Stras­
bourg sýni gamaldags íslensku stjórnsýslufúski mikla
meðvirkni. Þess vegna þurfti réttlætið sennilega að
koma að utan.
Þeir Davíð og Geir eru vonandi síðustu móhíkanar
kynslóðar íslenskra valdamanna sem gátu hagað
málum eftir sínu höfði fullvissir um að þeir þyrftu aldrei
að hlíta almennum leikreglum. Sú staðreynd að annar
er ritstjóri fornfrægs fjölmiðils og hinn gegnir einu
eftirsóknarverðasta embættinu í íslenskri utanríkis­
þjónustu bendir þó til þess að tímarnir breytist hægt.
Alltof hægt.
Réttlæti að utan?
Ég er bíófíkill. Mér finnst fátt betra en að hverfa inn í myrkur bíósalarins með popp og Pepsi, hverfa á vit hinna klikkuðustu ævintýra, drep­
fyndinna grínmynda eða hjartnæmra örlagasagna
sem kalla fram frjókornaofnæmi. Ég dreg börnin
mín með við hvert tækifæri. Undanfarið höfum við
séð dálítið af ofurhetju­ og ævintýramyndum. Það
gleður mig afskaplega að í þessum myndum, og í svo
mörgum öðrum myndum líka, eru konur alltaf að
verða meira og meira áberandi. Kona er aðalhetjan
í Star Wars. Katness Everdeen byltir þjóðfélaginu í
Hunger Games. Wonder Woman bjargar heiminum.
Sama gildir um þær seríur í sjónvarpi sem við
hjónin horfum á í sófanum heima. Konur eru í aðal­
hlutverki. Þegar Ellefu í Stranger Things reiðist er
eins gott að verða ekki á vegi hennar. Hún stútar þér
með hugarorkunni. Sveittar konur eru jafnsveittar
í Walking Dead og sveittu karlarnar. Í Game of
Thrones stjórna konur drekum. Tina Fey er fyndnust
í heimi.
Von um veröld
Þegar ég sat í bíósal með börnunum á mánudaginn
og horfði á Wonder Woman skipa Batman, Super­
man, Flash, Cyborg, Aquaman og þessum strákum
fyrir verkum og á Amazónurnar berjast hetjulega við
hinn ofurilla Steppenwolf þá varð ég beinlínis meyr
í allri dramatíkinni. Mig langar einlæglega til þess að
veröldin sé svona: Að konur og karlar standi jafnfætis.
Að konur og karlar sigrist saman á ógnum heimsins.
Mig langar að konur og karlar styðji hvert annað í
fjölbreytileika sínum, styrkleikum og veikleikum. Mig
langar að ójafnrétti sé ekki til. Af hverju í ósköpunum
ættu konur að vera á einhvern hátt lægra settar en
karlar? Ég skil það ekki. Er jörðin flöt? Ég á son og
dóttur. Þau eru jöfn. Annað er ekki til umræðu.
Bless dóni
Ég held að tímarnir séu að breytast á stórkostlegan
hátt. Réttlætið mun sigra. Dónakarlar fá nú á baukinn.
Það er löngu tímabært að það sé varanlega hoggið
í stein að allt dónatal og kynbundið virðingarleysi,
kynbundin valdbeiting og perraskapur í garð kvenna
líðst ekki lengur, hefur aldrei verið viðeigandi og
má nú hverfa að eilífu úr okkar menningu. Verum
lifandi, verum skotin, verum frjáls, gerum okkur að
fíflum, reynum við, flörtum. Allt þetta má. Við erum
mannleg. En ekki vera dónakarl. Sýndu virðingu. Virtu
mörk. Ekki niðurlægja. Margt slæmt hefur horfið úr
okkar kúltúr blessunarlega í gegnum tíðina og nú er
komið að þessu.
Einfalt mál
Umræðan er eldfim. Karlar hafa líka mátt þola ýmis­
legt. Sumir vilja tala um það. Konur haga sér líka illa
stundum. Aðrir vilja tala um það. Alhæfingin um að
allir karlar verði að taka ábyrgð fer í taugarnar á ein­
hverjum. Menn falla í vörn. Þetta eru allt skiljanleg
viðbrögð. En skítt með það. Hér er of mikið í húfi.
Umræðan má ekki fara út um allar trissur. Nú gildir
einfaldlega hið fornkveðna, að þeir taki þetta til sín
sem eiga það. Og allir skulum við, herrar mínir, nota
þetta kærkomna tækifæri til þess að líta í eigin barm,
af ærinni og uppsafnaðri ástæðu: Er eitthvað sem ég
get bætt í samskiptum við konur? Hef ég verið fáviti?
Ef svo er, þá er málið einfalt: Ekki vera fáviti.
Þetta gildir um okkur alla; mig, þig, pabbana, afana,
synina, stjórnmálamennina, leikstjórana, prófess­
orana, dómarana, prestana, Superman, Aquaman,
Cyborg og Flash. Batman káfar ekki á rassinum á
Wonder Woman. Aldrei. Þau bjarga heiminum saman.
Ef við föttum þetta ekki núna mun Ellefu stúta okkur
með hugarorkunni.
Wonder Woman
- í Fríkirkjunni í Reykjavík.
JólatónleikarMEÐ HELGUM HLJÓM
Hátíðartónleikar til styrktar
Kviðarhols- og þvagfæraskurðdeild Landspítalans, 13E/G
fimmtudaginn 7. desember kl. 12
Ásamt hljómsveit og kvennakórnum Concordia
Miðasala á tix.is og við innganginn - Miðaverð 2500.-
Auður
Gunnarsdóttir,
sópran
Þorbjörn
Rúnarsson,
tenór
Bjarni Thor
Kristinsson,
bassi
2 5 . n ó v e m b e r 2 0 1 7 L A U G A r D A G U r18 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
SKOÐUN
2
5
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:3
1
F
B
1
1
2
s
_
P
0
9
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
8
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
5
3
-0
E
8
4
1
E
5
3
-0
D
4
8
1
E
5
3
-0
C
0
C
1
E
5
3
-0
A
D
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
1
1
2
s
_
2
4
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K