Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 133

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 133
Reviewed research article Removing the ice cap of Öræfajökull central volcano, SE-Iceland: Mapping and interpretation of bedrock topography, ice volumes, subglacial troughs and implications for hazards assessments Eyjólfur Magnússon1,2, Finnur Pálsson2, Helgi Björnsson2 and Snævarr Guðmundsson2 1Nordic Volcanological Center, Institute of Earth Sciences, University of Iceland 2Institute of Earth Sciences, University of Iceland, Askja, Sturlugata 7, IS-101 Reykjavík, Iceland Corresponding author: eyjolfm@hi.is Abstract – The ice covered active Öræfajökull central volcano forms a mountain range extending south from the central Vatnajökull ice cap, SE-Iceland. The high elevation span (7–2110 m a.s.l.) and extreme precipitation of this coastal part of Vatnajökull results in large mass turnover and high dynamic activity. Here we present bedrock and surface digital elevation models (DEMs) of Öræfajökull ice cap and its many outlets. The bedrock DEM is derived from radio echo sounding profiles and point measurements carried out in 1991–2012, and the surface from airborne LiDAR surveys in 2010–2011. At the centre of Öræfajökull is a ∼14 km2 caldera containing 4.3 km3 of ice, reaching ice thickness of 540 m. Most of the caldera drains meltwater eastwards to Kvíá river while the rest drains mainly westwards to Virkisá river. The caldera floor of Öræfajökull is smooth and volcanic mounds and ridges appear almost absent. An exception is a small topographic mound, beneath ∼400 m of ice, near the water divides between Kvíá and Virkisá. The bedrock topography also suggests a separate caldera collapse, ∼6 km2 and ∼150 m deep, within the main caldera. The subglacial topography implies an older highly eroded caldera north of the Öræfajökull summit (Hvannadalshnúkur 2110 m a.s.l.), similar in size to the present main caldera. The outlets of Öræfajökull, currently in some places up to 550 m thick, have excavated troughs reaching as far as 220 m below current sea level. Based on estimates of the present sediment transport rate in the rivers draining Öræfajökull, and the volume of the troughs, it would take over ∼4000 years to form these troughs. Hence, it is unlikely that they were all excavated during the Little Ice Age. Marginal lakes will continue to grow and new ones form in the troughs as the outlets retreat in the coming decades, assuming current climate conditions or climate warming. The distribution of ice volume and area with elevation is however quite different from one outlet to another, suggesting variable glacier response to changing climatic conditions. A persistent temperature rise of 0.5–1.0◦C may cause the lowest outlets to disappear completely, while the outlets with accumulation areas high up at the Öræfajökull caldera will survive even the warmest predicted climate scenarios. INTRODUCTION Öræfajökull is an ice covered, active central volcano at the southern edge of Vatnajökull ice cap in S- Iceland (Figure 1). This area has the highest recorded precipitation in Iceland (Crochet, 2007) on the cen- tral plateau mass balance of ∼6–8 m water equivalent (mwe) yr−1 has been typically observed (Guðmunds- son, 2000). The ice cap is temperate with an eleva- tion span of 7–2110 m a.s.l. (derived from LiDAR ob- servations in 2010–2011, as discussed later) including the highest peak of Iceland, Hvannadalshnúkur (2110 m). Ablation is negligible in the uppermost part. JÖKULL No. 62, 2012 131
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.