Jökull


Jökull - 01.01.2012, Síða 135

Jökull - 01.01.2012, Síða 135
Öræfajökull central volcano, SE-Iceland ablation area) and satellite photographs (ASTER and SPOT5), have become available. The first survey of the bedrock underneath Öræfa- jökull was carried out in 1985 with radio echo sound- ing. It included profiles in the northern part of Ör- æfajökull and within the Öræfajökull caldera reveal- ing up to 500 m thick ice at the centre of the caldera (Björnsson, 1988). Magnússon et al. (2007) have also published a map showing the bedrock beneath the lower part of the Kvíár-, Hrútár- and Fjallsjökull out- let glaciers flowing eastwards from Öræfajökull. Öræfajökull is situated in an active off-rift vol- canic zone, some 50 km east of the Eastern Volcanic Zone, (Figure 1). The off-rift zone is ∼120 km long trending SW-NE, is represented as the Öræfi Vol- canic Belt (Thordarson and Larsen, 2007). It is mostly covered by the Vatnajökull ice cap and includes the Esjufjöll central volcano in S-Vatnajökull and the Snæfell central volcano north of Vatnajökull. Öræfa- jökull rests between and partly covering two extinct central volcanoes, Skaftafellsfjöll to the west and the deeply eroded Breiðamerkurfjall to the east where in- trusive gabbro and granophyre has been exposed. The lower bulk of Öræfajökull is composed of horizon- tally stratified basalt believed to have formed in the rift zone about 10 –12 Ma ago (upper Miocene). This Tertiary pile has been isostatically uplifted and largely eroded by glacial activity over the last 3 Ma (Helga- son and Duncan, 2001). The upper part of the vol- cano, south of Svínafellsjökull and Fjallsjökull (Fig- ure 1), piled up during the last 0.7 Ma and its struc- tural composition varies from interglacial lava flow to subglacial pillow lava, hyaloclastite tuff and breccia (Thorarinsson, 1958; Prestvik, 1982; Stevenson et al., 2006). In this paper we present a detailed topographic map of the bedrock beneath the ice cover of Öræfajök- ull. This map in combination with an accurate map of ice surface topography, improves our understanding of how glaciological processes have shaped the bed of this ice cap of extreme mass throughput and large elevation range. We derive fundamental information needed for risk assessment and evaluation of potential ice-volcano interaction during an eruption in Öræfa- jökull, including locations of water divides, ice thick- ness and total ice volume within the caldera of Öræfa- jökull. Furthermore, we identify topographic features of the volcano which may be of relevance for the erup- tive history of Öræfajökull. DATA AND METHODS Radio echo sounding data The radio echo sounding (RES) data used in this study (Figure 2–3) include profile measurements in the northern part of our study area measured in 1991– 1993 during a survey of Breiðamerkurjökull (Björns- son et al., 1992) and Skeiðarárjökull (Björnsson, 2009; Magnússon, 2008), point measurements ob- tained mainly in the lower part of Öræfajökull in 1998–2006 (including data from Pálsson et al., 1998 and Magnússon et al., 2007) and profile measure- ments carried out in the accumulation area of the glacier in 2009 and 2012. Continuous profiles of RES measurements were obtained by placing a trans- mitter and a receiver on sledges at the centre of the corresponding antenna, which together form a single line. The setup is towed by a snow mobile or scooter (e.g. Björnsson et al., 2000), equipped with a posi- tioning system (Loran-C/GPS for horizontal location and barometer for elevation in 1991–1993, differen- tial GPS for both in 2009 and 2012). The radio echo sounder used during the survey in 1991–1993 was a mono pulse analogue system developed at the Sci- ence Institute, University of Iceland (Sverrisson et al., 1980). It has receiver bandwidth of 1–5 MHz and has been used to map the subglacial bedrock of large parts the Icelandic ice caps (e.g. Björnsson et al., 2000; Björnsson, 2009). The profiles measured on Öræfa- jökull in 1985 were obtained with this system but due to inaccuracy in profile locations, and since later ob- servations cover essentially the same area, the data from 1985 are not used. In 2009 around 170 km of RES-profiles were measured in the accumulation area of Öræfajökull (Figure 2). The profile locations were planned on ortho-rectified SPOT5 images acquired in late sum- mer 2006/07 in order to avoid crevasses. The ra- dio echo sounder used in 2009 is a mono-pulse sys- tem (Mingo and Flowers, 2010). By adopting the JÖKULL No. 62, 2012 133
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.