Breiðfirðingur - 01.04.1998, Page 110

108
BREIÐFIRÐINGUR
Engum blöðum er um það að fletta að æðarvarpið í Stagley
hefur stórlega dvínað frá því það var skráð mest um 1840 og
hefur sjálfsagt aldrei verið minna en nú frá því á 18. öld. Vilja
margir kenna hinum mikla fjölda máfa um þá þróun.
Tjaldur Haematopus ostralegus. Tveir tjaldar sáust á flugi yfir
Stagley 21. maí 1975, en engra varð vart fjómm dögum síðar. Því
er ólíklegt að tegundin hafi orpið í eynni. Frá 1979 hefur HG
stundum séð skálar tjaldshreiðra í fjömnni sunnan í eynni. Þótt
egg hafi ekki fundist er engin ástæða til annars en að tjaldar hafi
orpið í þessar skálar. Þeim reynist ef til vill erfitt að koma upp
ungum vegna afráns frá máfamergðinni sem byggir eyjuna.
Tjaldar em samt harðskeyttir að verja hreiður sín og tel ég að þeir
geti haldist þar við, þótt það þurfi að kanna betur.
Stelkur Tringa totanus. HG hefur einu sinni fundið hreiður
(fyrir 1990) en stelkar sáust á hverju ári hvort sem þeir hafi
orpið alltaf. Einnig var stelks vart sumarið 1997 (3. júní, ÁGJ).
Hrossagaukur Gallinago gallinago. Þessi tegund getur ekki
talist algengur varpfugl. Aðeins eitt hreiður (með 4 eggjum)
hefur fundist svo vitað sé (árið 1982). Fleiri pör gætu þó hæg-
lega leynst í eynni en tæplega mörg. HG varð alls ekki var við
hrossagauka á árunum 1979 til 1996.
Svartbakur Larus marinus. Máfar eru ríkjandi þáttur í lífríki
Stagleyjar og þar af er svartbakurinn langalgengastur (4. mynd).
Olfldegt er að svartbakar hafi orpið sem einhverju nemur meðan
búið var í eynni. Örnefnið Svartbakahóll, sem er þekkt frá árinu
1840 (Ólafur Sívertsen: 174), bendir þó til að einhver pör hafi
orpið.
Sigurður Sveinbjömsson (1975) hefur eftir Þorláki Berg-
sveinssyni í Rúfeyjum að afi hans, Eyjólfur Eyjajarl Einarsson
í Svefneyjum, hafi árlega sent bát til Stagleyjar til að drepa
svartbaksunga og komið heim með hálfhlaðinn sexæring.
Eyjólfur nytjaði Stagley á ámnum 1833 til 1867 (sbr. Þorstein
Jónsson 1996). Ekki er annað að ætla en að svartbakavarpið
hafi stóraukist eftir að eyjan fór í eyði árið 1802. Hálf hleðsla
í sexæringi hefur verið nálægt 1750 kflóum (sbr. Lúðvík
Kristjánsson 1982: 112). Ef reiknað er með að hver svartbaks-