Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2018, Blaðsíða 56
56 fólk - viðtal 18. maí 2018
K
olbrún er fædd og uppalin
í Reykjavík og hefur starfað
sem klínískur sálfræðingur
síðan árið 1992 eftir að
hún sneri heim úr námi frá
Bandaríkjunum. Hún hefur auk
þess starfað í góðgerðarmálum
og var formaður Barnaheilla frá
2012–2018. Kolbrún leiðir nú lista
Flokks fólksins, sem býður fram
í fyrsta sinn til borgarstjórnar í
Reykjavík. Hún er þó ekki ókunn
stjórnmálunum því hún er
varaþingmaður Flokks fólksins í
Reykjavíkurkjördæmi norður.
Kolbrún kynntist Ingu Sæland
síðasta sumar en fannst þó ein-
hvern veginn eins og þær hefðu
alltaf þekkst og verið vinkonur. Á
þeim tímapunkti var flokkurinn að
mælast hátt í skoðanakönnunum
og Inga sífellt að verða meira áber-
andi í þjóðfélagsumræðunni.
„Stefna Flokks fólksins var eins
og snýtt út úr nösunum á mér og
Inga var kona sem mig langaði að
kynnast. Hún segir hlutina hreint
út og eignast kannski fullt af óvin-
um fyrir vikið. En henni er bara al-
veg sama. Það sama á við um mig,
ég berst af hugsjón fyrir fallegan
málstað, ég er ekki í neinni vin-
sældakeppni.“
Kolbrúnu bauðst að vera oddviti
Flokks fólksins í Reykjavík og svo
sannarlega tók ég því af auðmýkt.
Það eru svo mörg málefni sem eru
mín hjartans mál. Þess vegna vil ég
komast að stjórnartaumunum. Ég
hreinlega brenn fyrir því að mega
hjálpa fólkinu okkar sem á um sárt
að binda. Skólamálin og börnin eru
mér sérstaklega hugleikin enda hef
ég mikla reynslu af störfum mín-
um með þeim, bæði sem skóla-
sálfræðingur og gegnum störf mín
hjá Heilsugæslunni. Ég mun aldrei
gleyma að börnin okkar eru fjár-
sjóður framtíðar og við verðum að
gæða líf þeirra eins mikilli ham-
ingju og barnslegri gleði og nokkur
kostur er.
Að eiga öruggt heimili er algjör
forsenda fyrir velferð fjölskyldunnar.
Algjör forsenda fyrir öryggi barns-
ins. Stefna Flokks fólksins í húsnæð-
ismálum er því algjör hornsteinn
til betra lífs í borginni fyrir alla. Við
viljum afnema ríkjandi lóðaskorts-
stefnu og koma á fót öflugu félags-
legu húsnæðiskerfi. Til þess þurfum
við að fá lífeyrissjóðina og ríkið til
liðs við okkur. Við mismunum ekki
borgurunum og viljum aðgengi fyr-
ir alla. Við viljum tryggja öldruðum
áhyggjulaust ævikvöld. Við mun-
um þrífa götur borgarinnar, stór-
efla almenningssamgöngur og losa
um flöskuhálsa í umferðinni. Einka-
bíllinn er vinur okkar, sem og flug-
völlurinn í Vatnsmýrinni.
Kolbrún segir ánægjulegt að
aðrir flokkar séu búnir að taka upp
stefnu flokksins í mörgum mála-
flokkum.
„Mér finnst merkilegt að sjá
aðra flokka vera að gera stefnuna
okkar að sinni. Það segir mér ein-
faldlega að þeir hafa enga hugsjón
sjálfir fyrir því sem þeir eru að gera.
Nei, þeir eru að gera út á það sem
þeir telja að muni selja og fá kjós-
endur til að kjósa sig. Ég trúi því
hins vegar ekki að það sé nóg að til-
einka sér stefnu annarra um mál-
efni sem viðkomandi hefur ekki
virt viðlits í stjórnartíð sinni. Kjós-
endur sem búa við verkin þeirra
hafa engu gleymt. Nú er t.d. oddviti
Vg farinn að tala um að endurreisa
verkamannabústaðakerfið. En það
er eitt af aðalbaráttumálum Flokks
fólksins og hefur verið frá stofnun
hans. Hvar eru 3.000 íbúðirnar sem
átti að byggja á kjörtímabilinu? Fé-
lagslegum íbúðum í eigu borgar-
innar hefur mörgum verið illa við
haldið, eru heilsuspillandi, fangnar
af myglu og raka. Hver trúir þess-
um hola hljómi sem er án nokkurs
raunverulegs vilja til að breyta í
þágu þeirra sem þurfa á hjálpinni
að halda? Ekki ég. Þess vegna bið
ég ykkur að varast eftirlíkingar, þær
virka aldrei eins og hið sanna.“
Skóli án aðgreiningar er að eyði-
leggja framtíð þúsunda barna
Kolbrún er alvarleg í bragði þegar
hún segir:
„Skóli án aðgreiningar eins
og hann er rekinn nú er ekki að
virka. Þetta er ónýtt kerfi sem er
að eyðileggja framtíð þúsunda
barna. 30% drengja útskrifast eft-
ir 10 ára skólagöngu, illa læs-
ir og eða með lélegan lesskiln-
ing. Þetta er algjör þjóðarskömm.
Það þarf miklu meira utanumhald
með hverju og einu barni, hætta
að troða þeim öllum í sama boxið
þrátt fyrir gjörólíkar þarfir þeirra.
Það þarf að fullnægja þörfum
þeirra allra, við þurfum fleiri sál-
fræðinga, iðjuþjálfa, þroskaþjálfa,
aðstoðarfólk. Skólahúsnæði víða
er ekki einu sinni hentugt fyrir þá
sem eru þroskahamlaðir. Þú get-
ur ekki sett alla undir sama hatt í
einhverri byggingu. Við erum að
sliga kennara af álagi og um leið
erum við að missa þá frá okkur til
annarra starfa og fæla unga fólkið
frá því að fara í kennaranám. Við
verðum að gjörbreyta kennsluhátt-
um í grunnskólanum og það í sam-
vinnu við kennarana og það strax.
Allt of mörgum börnum líður mjög
illa í skólanum.
Sem sálfræðingur fæ ég mörg
þessara barna til mín. Sum þeirra
treysta sér ekki til að vera í skólan-
um lengur. Þau hætta að mæta. Af-
leiðingarnar eru grafalvarlegar. Þau
eru buguð af vanlíðan og kvíða og
segjast jafnvel vilja deyja. Allt þetta
er í boði núverandi borgarstjórn-
ar. Lítið sem ekkert er gert úr vand-
anum og gagnrýni afskrifuð sem
dylgjur og rugl.“
Kolbrún vill berjast fyrir meira
sjálfstæði skólanna, að þeir velji
hvaða reglur og stefnur þeir setja
sér. Hverfin séu mörg hver ólík og
þarfir nemendanna ekki alltaf þær
sömu. Þá vill hún efla sérskólana til
muna og gera börnum auðveldara
um vik til að komast inn í þá.
„Börn sem eru rétt yfir þeim
viðmiðunarmörkum sem sett eru
varðandi vitsmunaþroska þeirra,
lenda í almennum bekkjum og
eiga þá oft mjög erfitt uppdráttar.
Þau börn sem hins vegar komast í
sérskóla kynnast venjulegu skóla-
lífi á sínum forsendum. Þar geta
þau lært eins og aðrir, sinnt félags-
lífi og verða ekki fyrir aðkasti enda
eru þau þar meðal jafningja. Skóli
án aðgreiningar er falleg hugsjón
sem er alls ekki að virka.“
Ertu hlynnt einkarekstri í skólum?
„Það eru kostir og gallar en ég
er alltaf dálítið hrædd við einka-
rekstur því að þegar rekstur er
hagnaðardrifinn kemur það því
miður oft niður á þjónustunni. Ég
vil frekar sjá sérúrræði innan opin-
beru skólanna og aukið fjármagn.“
Ekki lengur miðborgin mín
Annað höfuðmálefni Flokks fólks-
ins er að allir geti fengið þak yfir
höfuðið á viðráðanlegu verði. Kol-
brún segir að sú þéttingarstefna
sem rekin er af meirihlutanum nú
sé ekki gerð fyrir hinn almenna
borgara og þá sem haldið er hér í
fátækt.
„Við sáum í fréttum að það er
verið að byggja fjögur hundruð
milljóna króna íbúðir með útsýni
að Hörpunni. 101 er ekki leng-
ur miðborgin mín. Ég er alin upp
í Vesturbænum og lék mér í kring-
um Tjörnina. Þessi miðborg er að-
eins fyrir auðjöfra og ferðamenn.
Við hin, hinn sauðsvartur almúg-
inn, getum verið annars staðar.
Kannski einhvers staðar í tjaldi, þó
ekki lengur í Laugardalnum.“
Hvar viljið þið byggja?
„Hvar sem hægt er að byggja.
Það vantar íbúðir á við heilan
Mosfellsbæ Það er neyðarástand
í húsnæðismálum og það þarf
neyðaraðgerðir, rétt eins og í Eyja-
gosinu og þegar við byggðum upp
Breiðholtið á sínum tíma. Það er til
nóg af lóðum innan borgarmark-
anna.“
Hvernig á að fjármagna alla
uppbygginguna?
„Ég hef áður vísað til þess að við
viljum samvinnu við lífeyrissjóði og
ríkið. Ef allir leggjast á árarnar þá
munum við lyfta algjöru grettistaki
í því að koma fólkinu okkar í öruggt
skjól. Þessi sérstaka uppbygging
félagslegs húsnæðiskerfis mun
ekki einkennast af græðgisvæð-
ingu heldur verður hún algjörlega
óhagnaðardrifin. Kjörorðið okkar
er Fólkið fyrst.“
Bent hefur verið á að ná-
grannasveitarfélög beri einnig
ábyrgð og Kolbrún tekur heils-
hugar undir það. Hún segir að
borgin geti þó ekki vikist undan
ábyrgð með því að benda á van-
kanta annars staðar. Stefna Flokks
fólksins er skýr í þessum efnum,
það er að sameina eigi öll sveitar-
félögin á höfuðborgarsvæðinu, til
að samrýma kerfi og minnka yfir-
byggingu.
„Við getum ekki haft bæjarfé-
lög fyrir útvalda eins og til dæmis
Seltjarnarnes og Garðabæ. Álagið
lendir þá af meiri þunga á Reykja-
vík sem er ekkert annað en mis-
munun. Ég held að það verði stutt
í að þetta komist til tals á Alþingi.“
Kolbrún vill minnka flækjustigið
hjá stjórnsýslu borgarinnar, fækka
nefndum og einfalda kerfið. Borg-
arstjóri beri á endanum ábyrgðina
en langar boðleiðir til hans og úr-
vinnsluferli þar sem einn bendir á
annan valdi óréttlætanlegum töf-
um á málefnum þeirra sem reiða
sig á kerfið.
Grét þegar bíllinn
var dreginn burtu
Núverandi meirihluti borgarstjórn-
ar er með algjörlega brenglaða for-
gangsröðun að mati Kolbrúnar.
Henni fallast hendur þegar um-
ræðan beinist sífellt að grænni
borg, þéttingu byggðar og borg-
arlínu. Í samgöngumálum vill
Flokkur fólksins efla strætisvagna-
kerfið, þannig að það virki fyrir allra
með tíðum ferðum. En þrenging
gatna og fá bílastæði er orðið stórt
vandamál að mati Kolbrúnar.
„Ég fékk símhringingu frá
Landspítalanum þar sem mér var
sagt að móðir mín væri að deyja.
Ég þusti af stað en fann hvergi bíla-
stæði við spítalann. Í örvæntingu
lagði ég á ólöglegum stað og hljóp
inn. Þegar ég kom út af spítalanum,
tveimur tímum síðar, var búið að
draga bílinn minn í burtu. Ég settist
niður á götuna og fór að hágráta.“
Auk þess er margt í samgöngu-
kerfinu sem virkar ekki, eins og til
dæmis ljósakerfið. Karl Berndsen,
öryrki og hárgreiðslumeistari, er í
öðru sæti á listanum. Hann er lög-
blindur og gerði úttekt á gönguljós-
um.
„Hann komst að því að um 60
til 80 prósent ljósanna virkuðu ekki
fyrir blinda. Þessu er komið upp en
síðan er því ekki haldið við. Þetta er
dæmi um nauðsynlega þjónustu
fyrir fatlað fólk og það gengur ekki
að þetta sé svona.“
„Ég
geri
allt
fyrir hann“
n Oddviti Flokks fólksins átti samkynhneigðan mann
Kolbrún Baldursdóttir
er sálfræðingur og í
25 ár hefur hún unnið
mikið með börnum
sem eiga mjög bágt. Nú
ætlar hún að að færa
baráttuna gegn óréttlæti,
mismunun og fátækt inn
í sal borgarstjórnar sem
oddviti Flokks fólksins
í Reykjavík. Kolbrún var
gift Vigni Jónssyni, sem
kom út úr skápnum sem
samkynhneigður maður
árið 1983.
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
„Það er
neyðarástand í
húsnæðismálum
og það þarf
neyðaraðgerðir.“
mynd Hanna