Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.2018, Blaðsíða 58

58 sakamál 25. maí 2018
D
V fjallaði ítarlega um æsku,
bakgrunn og uppvöxt Atla
Guðjóns Helgasonar. Birtist
hún hér að mestu óbreytt.
Árið 1967 fluttu ung hjón með
þrjú börn vestan af Holtsgötu inn
í nýbyggt raðhús við Sæviðarsund.
Þetta sama ár fæddist þeim fjórða
barnið sem var þriðji sonurinn
og var skírður Atli Guðjón Helga-
son. Húsbóndinn vann í Lands-
bankanum en húsmóðirin sinnti
stækkandi barnahópnum sem að
lokum taldi sex börn. Þarna ólst
Atli Guðjón upp við ástríkt uppeldi
í miðjum stórum systkinahópi. Í
hverfinu var mikið af barnafjöl-
skyldum á þessum tíma, þetta
var útjaðar borgarinnar og þarna
bjó unga fólkið. Kjölfestan í leik
og starfi barnanna í hverfinu var
knattspyrnufélagið Þróttur en völl-
ur félagsins og höfuðbækistöðvar
eru steinsnar frá heimili Atla.
Atli Guðjón gekk í Langholts-
skóla og var skólaganga hans án
stórtíðinda en þegar hann var
þrettán ára haustið 1980 varð stór-
fjölskyldan í Sæviðarsundinu fyr-
ir fyrsta stóra áfallinu. Elsti bróð-
ir Atla lést með sviplegum hætti
aðeins 25 ára að aldri og lét eftir
sig eiginkonu og eitt barn. Dauða
hans bar að með þeim hætti að
lögreglan veitti bil hans eftirför
vestur Skúlagötu að næturlagi
seint í september. Á móts við af-
greiðslu Akraborgarinnar snar-
beygði bíll hans og ók beint fram
af bryggjunni. Kafari fann bílinn
15-20 metra frá bryggju með all-
ar hurðir læstar og ökumanninn
látinn. Við þetta áfall segja kunn-
ugir að fjölskyldan hafi dregið sig
inn í skel og ekki náð að vinna úr
sorginni með þeim hætti sem nú
er gert. Atli leit mjög upp til bróð-
ur síns sem var snjall knattspyrn-
umaður og honum góð fyrirmynd
á flestum sviðum. Fjölskyldan hélt
áfram lífsbaráttu sinni en næsta
áfall var mjög skammt undan
þegar heimilisfaðirinn lést snögg-
lega með sviplegum hætti á heim-
ili fjölskyldunnar í lok október
1984. Fráfall hans kom eins og
reiðarslag bæði fyrir fjölskylduna
og félaga hans og varpaði skugga
yfir fjölskylduna sem hefur haft
áhrif á hana til þessa dags.
Þrátt fyrir þessi áföll hélt Atli
sínu striki í námi og lauk stúd-
entsprófi frá Fjölbrautaskólanum í
Breiðholti vorið 1987. Hann hafði
æft knattspyrnu með Þrótti í sínu
heimahverfi en nú skipti hann um
félag og gekk til liðs við Víking. Það
er mál manna sem þekktu Atla og
umgengust hann á þessum árum
að hann hafi verið einbeittur glað-
vær félagi sem átti velgengni að
fagna i leik og starfi. Hann var fé-
lagslyndur og opinskár og enginn
virðist hafa orðið var við í fari
hans áhrif þeirra áfalla sem á fjöl-
skyldunni höfðu dunið.
Velgengni í leik og starfi
Eftir stúdentspróf settist Atli á
skólabekk í Háskóla íslands og
lærði lögfræði. Hann æfði stíft
með Víkingi, varð fyrirliði liðsins
og leiddi það til sigurs í Íslands-
meistarakeppni árið 1991. Á þess-
um árum var Atli í sambúð með
unnustu sinni og þau eignuðust
saman barn 1989. Atli útskrifaðist
úr lögfræðinni vorið 1993 með II
einkunn, 6,74, og skrifaði lokarit-
gerð sína í lögfræði um samþjöpp-
un félaga. Eftir útskrift réðst hann
til starfa á lögmannsstofu Atla
Gíslasonar, nafna síns og félaga
úr Víkingi, sem var meðal þekktra
stuðningsmanna liðsins.
Þeir sem störfuðu við hlið hans
í knattspyrnunni segja hann hafa
verið vinmargan og lífsglaðan
mann sem var gæddur talsverð-
um leiðtogahæfileikum og var auk
þess góður knattspyrnumaður. Atli
skipti um íþróttafélag árið 1994 og
gekk til liðs við Val og lék þar til
ársins 1997 þegar hann lagði fót-
boltaskóna á hilluna.
„Atli hafði sérstakan hæfileika
til að villa á sér heimildir og koma
öðruvísi til dyranna en hann var
klæddur. Hann var „blöffari“, vel
klæddur og greiddur en vand-
aði ekki alltaf meðulin sem hann
beitti,“ sagði gamall aðdáandi
hans frá Víkingsárunum. „Hann
var til dæmis sérfræðingur í að
taka aukaspyrnur á öðrum tíma en
bæði dómari og leikmenn áttu von
á – en þó innan settra reglna.“
Skuggar fíkniefna birtast
Svo virðist sem það hafi verið um
líkt leyti og Atli útskrifaðist úr lög-
fræðinni sem hann fór að neyta
örvandi efna, s.s. amfetamíns og
kókaíns. Leitaði hann sér með-
ferðar við vímuefnavanda sínum
á meðferðarheimili árið 1996 um
líkt leyti og honum var sagt upp
vinnu á lögfræðistofunni. Orsak-
ir uppsagnar hans voru fjárdráttur
sem mun hafa tengst neyslu vímu-
efna. Meðferðin gekk vel og mun
Atli hafa verið samvinnuþýður og
opinskár við meðferðaraðila sem
þar störfuðu og voru þeir bjart-
sýnir fyrir hans hönd. Hann leigði
sér skömmu siðar aðstöðu á lög-
fræðistofu í Borgartúni í félagi við
nokkra aðra lögfræðinga en tók lít-
inn virkan þátt í samstarfinu við þá
heldur hélt sig út af fyrir sig.
Blekkti hann alla?
Svo virðist sem nokkur straum-
hvörf hafi orðið á ferli Atla árið
1997 þegar hann hætti að leika fót-
bolta. Upp úr því virðist sem hann
hafi leitað á ný á náðir fíkniefna.
Fjölskylda Atla mun allt fram
til þess að harmleikurinn í Öskju-
hlíð varð lýðum ljós hafa trúað því
statt og stöðugt að hann væri laus
undan oki vímuefna og lifði hefð-
bundnu lífi í samræmi við þann
árangur sem hann náði í fíkniefna-
meðferðinni 1996. Margir hafa
undrast framkomu Atla í tengslum
við leitina að Einari Erni Birgis-
syni þar sem hann tók virkan þátt
á vettvangi og ræddi opinskátt við
fjölmiðla um áhyggjur sínar vegna
málsins. DV var kunnugt um að
eftir að leitin hófst og meðan á
henni stóð leitaði Atli meðferðar
hjá vönum meðferðaraðila og fór í
gegnum slökunaræfingar og sam-
talsmeðferð sem áttu að hjálpa
honum að losa um spennu vegna
þessara atburða.
„Ég neita því ekki að fyrsta eina
og hálfa árið eftir þennan voða-
atburð var líf mitt hreint helvíti,“
sagði Atli í samtali við DV en bætti
við að hann vildi ekki vorkunn. Þá
sagði hann í öðru viðtali að hann
hefði ekki viljað missa af þessari
reynslu að fara í fangelsi, en bætti
við að hann hefði viljað kynnast
refsivist með annarri atburðarás.
Atli vill ekki tjá sig
Þegar Atli losnaði af Litla-
Hrauni vildi hann ekki tjá sig
við fjölmiðla og afþakkaði
beiðni um viðtal. Atli sagði:
„Það er nóg komið af þessari um-
ræðu. Það finnst mér.“
Fjölskylda Einars hefur mátt
þola það að sjá andlit morðingjans
ítrekað í fjölmiðlum í gegnum árin.
Seinna flutti hann í nágrenni við
fjölskylduna og kom það alloft fyr-
ir að fjölskyldan sá Atla bregða fyrir
við hinar ýmsu aðstæður. Atli losn-
aði af Litla-Hrauni 2009 og fór það-
an á Vernd. Í frétt á RÚV var sagt að
hann hefði starfað sem lögmaður
frá árinu 2010 en hann var sviptur
málfluttningsréttindum árið 2001
vegna morðsins. Atli var skráð-
ur eigandi Lögmannsstofunnar
Versus og voru fjórir lögmenn á
stofunni áminntir af Lögmanna-
félagi Íslands sem mat það svo að
þeir hefðu gert Atla kleift að reka
lögmannsstofu. Þeir sem ekki hafa
lögmannsréttindi mega ekki vera
skráðir eigendur að lögmannsstof-
um.
Samkvæmt frétt Vísis hóf Atli
störf hjá Versus lögmönnum árið
2011 og var um tíma eini eig-
andinn. Hafnaði hann því að hafa
unnið störf sem ekki voru hon-
um heimil. Í frétt Vísis sagði: „Atli
tók sæti í stjórn Versus lögmanna í
desember 2010 en í varastjórn eft-
ir aðalfund í október 2012 og fór þá
jafnframt með framkvæmdastjórn
og prókúruumboð. Hann vék úr
stjórn árið 2013 en var kjörinn í
stjórn félagsins á ný í júní 2015 og
tók þá jafnframt prókúruumboði á
ný.“
Ári síðar, í lok árs 2015, hlaut
Atli uppreist æru og sótti um lög-
mannsréttindi sín aftur. Atli telst
nú vera með óflekkað mannorð í
skilningi laga.
Fréttir um málið vöktu mikla
athygli og reiði í samfélaginu og
dró Atli umsókn sína til baka. Sagð-
ist hann hafa gert það af virðingu
við fjölskyldu Einars. Atli hefur nú
fengið réttindi sín á ný og hefur
Héraðsdómur Reykjaness úrskurð-
að að Lögmannafélag Íslands hafi
farið langt út fyrir lagaskyldu sína
þegar það kannaði og rannsakaði
hvort Atli ætti að fá réttindi sín á
ný. Frá því var greint í Fréttablað-
inu. Í niðurlagi fréttarinnar sagði
að dómarinn hefði tekið fram að
brot Atla hefði verið svívirðilegt en
„hins vegar verði að líta til þess að
17 ár séu frá því að Atli hlaut dóm-
inn, hann hafi afplánað sína refs-
ingu og ekki orðið uppvís að refsi-
verðri háttsemi síðan. Því sé rétt
að verða við kröfu hans um endur-
heimt lögmannsréttinda“.
Einstakur persónuleiki, elskaður
af vinum og fjölskyldu
Einari er af fjölskyldu, vinum og
kunningjum lýst sem einstöku ljúf-
menni. Báðir foreldrar hans eru
látnir og telja systkini Einars að
rekja megi andlát þeirra beggja til
þess að missa Einar. Á hjarta Birgis,
föður Einars, hafi verið sár en hann
hafi aldrei glímt við hjartveiki af
neinu tagi. Birgir sagði í viðtali árið
2016 að fjölskyldan myndi ekki fyr-
irgefa Atla. Aldís Einarsdóttir lýsti
Einari syni sínum á þessa leið:
„Alltaf frá því hann var barn hef-
ur Einar verið mikill gleðigjafi, því
hann var alltaf svo líflegur. Maður
fyrirgaf honum allt, því hann var
svo líflegur.“ [ ] „Hann var hreinn
drengur, hjartahreinn og ljúfur…“
Birgir Svan Birgisson, bróðir
Einars, ræddi þennan erfiða tíma
opinberlega í fyrsta sinn við Helgu
Arnardóttur í þættinum Manns-
hvörf. Þar sagði Birgir: „Það er bara
staðreynd með þennan mann. Það
er sama við hvern þú talar. Það var
ekki einn illan blett á honum að
finna.“
Dó úr sorg
Samband Einars við fjölskyldu sína
var náið og ræddi hann við móð-
ur sína einu sinni til tvisvar á dag.
Þá heyrði hann einnig að lágmarki
einu sinni á dag í
systkinum sínum.
Vegna þessa fallega
einlæga sambands
hans við fjölskyldu
sína var hvarf-
ið strax tekið mjög
alvarlega. Birgir seg-
ir að fjölskyldan hafi
þjappað sér saman
og farið með bænir
á hverju kvöldi. Þá
voru allir sem tengd-
ust Einari þakklátir
þeim mikla samhug
sem þau skynjuðu
frá þjóðinni.
„Þetta hafði
gríðarleg áhrif á
hana mömmu mína.
Blessuð sé minning hennar,“ sagði
Birgir. „Við erum sannfærð fjöl-
skyldan, hún lést úr krabbameini
í maga, við erum sannfærð um að
krabbameinið hafi komið til vegna
magasárs sem hún fékk á þessu
tímabili.“
Aldís Einarsdóttir, móðir Einars
lýsti syni sínum með þessum orð-
um í Íslandi í dag eftir að í ljós kom
að elskulegur sonur hennar hafði
verið myrtur.
„Einar er mjög ljúfur og elsku-
legur drengur og það getur engum
þótt annað en vænt um hann.“
Kysstu mig góða nótt
„Þegar ég hugsa um hversu fallega
þú kvaddir mig um morguninn líð-
ur mér vel. Þegar ég hugsa um þig
líður mér vel. En þetta er svo sárt,
ástin mín, og ég sakna þín svo mik-
ið. Ég reyni eins og ég get að halda
aftur af reiðinni. Ég veit þú vilt að
ég sé sterk og dugleg. Ég ætla að
vera sterk og dugleg en þú verður
að hjálpa mér. Vertu alltaf hjá mér.
Mig langar svo að finna fyrir þér.
Lofaðu mér því að koma til mín á
hverju kvöldi og kyssa mig góða
nótt.“ n
Saga Atla Helgasonar
n Missti bróður sinn og föður n Bróðir ók í höfnina með lögregluna í eftirför
„Lofaðu mér
því að koma til
mín á hverju kvöldi og
kyssa mig góða nótt.
Atli á leið út af
lögreglustöð