Ljósmæðrablaðið - 01.12.2015, Blaðsíða 10

10 Ljósmæðrablaðið - desember 2015
Tafla 3. Samband átröskunarsjúkdóma við eftirtaldar breytur: blóðleysi, þvagfærasýkingar, meðgöngusykursýki, meðgöngueitrun, háþrýsting, fæðingar-
þunglyndi, vaxtarskerðingu, fósturlát, frjósemismeðferð, óráðgerða þungun, fósturstreitu, fæðingu fyrir tímann, keisaraskurð, fæðingu tvíbura, framköllun
fæðingar, áhaldafæðingu, blæðingu eftir fæðingu, litla fæðingarþyngd, léttbura, þungbura, lítið höfuðummál, höfuðsmæð, andvana fæðingu og burðarmáls-
dauða.

4

Tafla 3. Samband átröskunarsjúkdóma við eftirtaldar breytur: blóðleysi, f rasýkingar, meðgöngusykursýki, meðgön ueitr n, háþrýsting, fæðingarþunglyndi,
vaxtarskerðingu, fósturlát, frjósemismeðferð, óráðgerða þungun, fósturstreitu, fæðingu fyrir tímann, keisaraskurð, fæðingu tvíbura, framköllun fæðingar,
áhaldafæðingu, blæðingu eftir fæðingu, litla fæðingarþyngd, léttbura, þungbura, lítið höfuðummál, höfuðsmæð, andvana fæðingu og burðarmálsdauða.

Rannsókn (ár) og
land
Aðferð, úrtak, greining,
Mælingar Útkomubreytur
Samband átröskunar við útkomubreytur
(p<0,05) Ályktanir og umræður
Bansil o.fl., 2008.
Bandaríkin
Afturvirk langtímarannsókn.
Átröskun-lotugræðgi, lystarstol eða bæði
(n*=1668).
ICD-9-CM.
Frábendingar: fóstureyðing,
blöðruþungun, utanlegsfóstur.
Blóðleysi, þvagfærasýkingar,
meðgöngueitrun, háþrýstingur,
vaxtarskerðing, fæðing fyrir
tímann, keisaraskurður,
framköllun fæðingar.
Samanborið við konur án átröskunar á
meðgöngu voru konur með átröskun
marktækt líklegri til að
• vera með blóðleysi eftir fæðingu
• fæða fyrir tímann
• fóstur hjá þeim væri með skertan
vaxtarhraða
• fæðing væri framkölluð hjá þeim
• fá ekki meðgöngueitrun og háþrýsting á
meðgöngu.
Konur, sem greinst hafa
með átröskun eiga frekar á
hættu að lenda í meðgöngu-
og fæðingarvandkvæðum.
Bulik o.fl., 2009.
Noregur
Lýðgrunduð ferilrannsókn.
Lystarstol (n=35), lotugræðgi (n=304),
lotuofát (n=1812), ótilgreind átröskun
með hreinsun (n=36) og engin átröskun
(n=33742).
Fæðingaskrá, DSM-IV**.

Meðgöngusykursýki,
meðgöngueitrun, háþrýstingur,
vaxtarskerðing, fæðing fyrir
tímann, keisaraskurður,
framköllun fæðingar, fæðing
léttbura eða þungbura.
Samanborið við konur með enga átröskun:
• áttu konur, sem glímdu við lotuofát, síður á
hættu að eignast léttbura miðað við
meðgöngulengd, fremur á hættu að eignast
þungbura og enda í keisaraskurði
• voru meiri líkur á að konur með lotugræðgi,
lotuofát og ótilgreinda átröskun mundu fara
í keisaraskurð
• voru auknar líkur á að konur með
ótilgreinda átröskun með hreinsun fengju
meðgöngusykursýki
• voru auknar líkur á að konur með
lotugræðgi og lotuofát fengju
meðgöngueitrun.
Átröskun hefur mismunandi
áhrif á gang fæðingar eftir
tegund.

5

Konur með lotuofát og ótilgreinda átröskun
áttu fremur á hættu að fæða fyrir tímann
heldur en konur með lystarstol og lotugræðgi.
Bulik o.fl., 1999.
Nýja-Sjáland
Lýsandi aftursæ samanburðarrannsókn
Lystarstol (n=66), án lystarstols (n=98).
DSM-III-R. Upplýsinga aflað með
viðtölum og leit í skýrslum.

Meðgöngueitrun, háþrýstingur,
meðgönguógleði og uppköst,
fósturlát, fæðing fyrir tímann,
keisaraskurður, framköllun
fæðingar, áhaldafæðing, fæðing
léttbura, blæðing eftir fæðingu.
Samanborið við konur án lystarstols:
• misstu konur með lystarstol oftar fóstur
• fóru konur með lystarstol oftar í
keisaraskurð
• ólu konur með lystarstol oftar léttbura
• ólu konur með lystarstol oftar fyrirbura.
Konur með einungis lystarstol ólu oftar
léttbura heldur en þær sem voru með bæði
lotugræðgi og lystarstol.
Skoða þarf betur tengsl þess
að hafa sögu um lystarstol
og þess að lenda í
vandkvæðum á meðgöngu
og fæðingu.
Conti o.fl., 1998.
Ástralía

Aftursæ samanburðarrannsókn.
Konur sem gengu fulla meðgöngu (n=34);
konur sem áttu barn fyrir tímann (n=54),
samanburðarhópur (n=86) konur sem áttu
börn yfir 2500 g að þyngd.
DSM-IV; EDE; EDI.
Léttburar, lítil fæðingarþyngd.

• 32% kvenna sem áttu lítil börn miðað við
meðgöngulengd, 9% kvenna sem áttu börn
fyrir tímann og 5% kvenna í
samanburðarhópi höfðu greinst með
átröskun þremur mánuðum fyrir þungun.
Konur, sem eignuðust léttbura hvort heldur
þær voru fullgengnar eða ekki, fengu fleiri
stig á EDI-kvarðanum og áttu frekar við
átröskun að stríða fyrir og á meðgöngu.
• Konur, sem viðhéldu ströngu mataræði og
köstuðu upp, eignuðust frekar létt börn.
Rannsóknin gefur
vísbendingar um að
matarhegðun kvenna fyrir
meðgöngu og á meðgöngu
hafi áhrif á vaxtarþroska
fósturs.

Eagles o.fl.,
(2012).
Bretland

Samanburðarrannsókn, aftursæ.
Lystarstol (n=134), konur sem fæddu 230
börn, samanburðarhópur (n=670), konur
sem fæddu 1144 börn.
Staðfest greining um átröskun.
Fæðingaskrá
Fósturlát, háþrýstingur, fæðing
fyrir tímann, keisaraskurður,
framköllun fæðingar,
áhaldafæðing, fæðingarþyngd,
fæðing léttbura eða þungbura.
Konur með lystarstol voru líklegri til :
• að fæða léttari börn (ekki marktækt eftir
leiðréttingu gagnvart LÞS fyrir þungun)
• að fóstur hjá þeim væri með skertan
vaxtarhraða

Konur með lystarstol eiga
frekar á hættu að fóstur
verði fyrir vaxtarskerðingu.

6

Ekéus o.fl., 2006.
Svíþjóð
Aftursæ lýsandi samanburðarrannsókn.
Lystarstol (n=1000), samanburðarhópur
(n=827.582).
ICD-8 og 9, sjúkraskrár og fæðingaskrár.
Meðgöngueitrun, fósturlát,
keisaraskurður, áhaldafæðing,
fæðing léttbura eða þungbura,
fósturstreita, andvana fæðing,
burðarmálsdauði.
Samanborið við konur án lystarstols
eignuðust konur með lystarstol:
• léttari börn (þó ekki léttbura)
• fóru síður í keisaraskurð
• þörfnuðust síður inngripa með sogklukku.
Mikilvægt að fylgja vel
eftir konum sem greindar
hafa verið með átröskun til
að tryggja viðeigandi
meðferð á meðgöngu og
jákvæða útkomu.
Koubaa o.fl., 2005.
Svíþjóð
Ferilrannsókn.
Lystarstol (n=24), lotugræðgi (n=20),
ótilgreind átröskun (n=5),
samanburðarhópur (n=24).
DSM-IV, reglulegt eftirlit og mat var á
meðgöngunni á viku 10, 20, 25, 28, 31,
34, 36 og 40.
Blóðleysi, meðgöngusykursýki,
meðgöngueitrun, háþrýstingur,
meðgönguógleði og uppköst,
vaxtarskerðing, keisaraskurður,
framköllun fæðingar, fæðing
fyrir tímann, áhaldafæðing,
léttburi, barn með lítið
höfuðummál eða höfuðsmæð.
Konur með virka eða óvirka átröskun áttu
frekar á hættu að:
• fá meðgönguógleði og uppköst
• vera með blóðleysi á meðgöngu
• fæða léttbura
• fæða börn með minna höfuðummál
• fæða börn með höfuðsmæð.
Fylgjast þarf vel með
konum á meðgöngu með
virka eða óvirka átröskun í
ljósi fæðingarútkomu barna
þeirra.
Linna o.fl., 2013.
Finnland

Samanburðarrannsókn.
Átröskun(n=2257), án átröskunar
(n=9028).
ICD-10, DSM-IV, þjóðskrá.
Fósturlát. Fósturlát voru algengari hjá konum með
lotuofát.

Linna o.fl., 2014.
Finnland

Lýsandi samanburðarrannsókn.
Átröskun (n=2.257), lystarstol (n=302),
lotugræðgi (n=724), lotuofát (n=52), án .
átröskunar (n=6.319).
ICD-10, DSM-IV, þjóðskrá.
Blóðleysi, vaxtarskerðing,
fæðing fyrir tímann,
fæðingarþyngd, fæðing
léttbura, burðarmálsdauði.
Samanborið við konur án átröskunar voru
auknar líkur hjá konum með:
• lystarstol og lotugræðgi á að fæða léttari
börn
• lystarstol á fæðingu fyrir tímann,
vaxtarskerðingu fósturs, fæðingu léttbura og
burðarmálsdauða
• lotuofát á háþrýstingi og fæðingu þungbura.
Átröskunarsjúkdómar hafa
e.t.v. áhrif á nokkra
útkomuþætti fæðingar.
Mikilvægt er að skoða fyrri
og núverandi sögu um
átröskun hjá konum á
meðgöngu og fylgjast vel
með nýburum.