Ljósmæðrablaðið - 01.12.2015, Blaðsíða 44

44 Ljósmæðrablaðið - desember 2015
Pistill formanns kjaranefndar
Þegar ritstjóri leitaði til mín eftir pistli formanns
kjaranefndar byrjaði ég að skrifa um það sem á
undan hefur gengið þetta árið. Eftir ítarleg skrif
ákvað ég að venda kvæði mínu í kross og byrja
upp á nýtt að skrifa frá öðrum sjónarhóli. Það
er nefnilega þannig að kjaranefndin sem og
formaður hennar eru fyrst og fremst ljósmæður.
Þegar ég hóf nám í ljósmóðurfræði haustið 2010
eftir að hafa alið þann draum í hjarta frá unga
aldri þá gerði ég það af gríðarlegum áhuga og
ástríðu. Námið gekk vel og ég naut mín hvern
einasta dag í skólanum. Mikil verkefnavinna
fór nokkuð þægilega í gegnum hendur mínar og
verknámið var skemmtilegt en krefjandi. Eins
og margar aðrar ljósmæður gerði ég þetta með
stóra fjölskyldu heima auk töluvert mikillar
vinnu. Þetta var erfitt en gekk, því hjartað fylgdi
og nú skyldi draumurinn rætast. Ég útskrifaðist
mánuði fyrir 41 árs afmælið mitt, skrifaði undir
nýjan ráðningarsamning á Landspítalanum enda
tveggja ára viðbótarnámi lokið og með bros á vör sagði deildarstjór-
inn mér að henni hefði tekist að fá mig flutta upp um einn flokk
miðað við hollsystur mínar svo ég myndi ekki lækka í launum. Í
gleði minni við að skrifa undir nýjan ráðningarsamning þar sem ég
var titluð ljósmóðir eins og draumar mínir höfðu kveðið á um láðist
mér að spyrja hvað þessi aukaflokkur gæfi mér. Það kom í ljós að
heilar þrjú þúsund krónur var verðmæti 120 eininga viðbótarnáms
við hjúkrunarfræðigráðu mína og þá skal ótalin sú reynsla sem ég
hef af kvennasviði. Þessi dagur sem byrjaði með stolti og gleði
endaði sem dagur vonbrigða og sorgar. Hvernig gat ég farið heim og
sagt fjölskyldunni að ég hefði lagt allt þetta á mig fyrir þrjú þúsund
króna hækkun á annars alltof lág grunnlaun hjúkrunarfræðings!
Um tíma skammaðist ég mín svo mikið fyrir launin mín að ég faldi
þau. Ég sagði engum hvað ég var með í laun, ekki einu sinni mann-
inum mínum. Þetta er þung byrði. Ljósmæður eru stoltar af starfinu
sínu, þær vinna skemmtilega vinnu og fá að taka þátt í dýrmæt-
ustu stundum landsmanna en laun þeirra og aðstaða, vinnutími og
vinnuálag er smánarblettur á samfélaginu. Ljósmæður eru margar
hverjar með tiltölulega há heildarlaun og það er sýnilegt í opinberum
gögnum en ef þjóðfélagið gerði sér grein fyrir því hverskonar vinna
og hark liggur að baki þeim launum myndi flestum blöskra.
Ég gat ekki setið á mér og ári eftir útskrift var ég komin í nefnd
ljósmæðra á LSH sem vann að nýjum stofnanasamningum. Þá fyrst
kynntist ég heimi samninganefnda. Það var alls ekki góð skemmtun.
Í nefndinni vorum við allar nýjar á þessu sviði og óreyndar með
öllu. En framkoma viðsemjanda var með ólíkindum. Stundum leið
mér eins og ég væri að biðja um sál þeirra eða hluta af þeirra eigin
launum. Nýr stofnanasamningur 2013 var ekki upp á marga fiska en
ljósmæður hækkuðu um einn launaflokk vegna jafnlaunaátaks ríkis-
ins, ekki vegna samnings milli ljósmæðra og LSH. Þar átti líka að
taka til í framgangskerfi ljósmæðra. Setja inn námskeið og fleira
sem miðar að faglegri þekkingarþörf þeirra sem á spítalanum starfa.
Tveimur árum seinna hefur ekki bólað á neinum breytingum þar og
sennilega er það löngu gleymt. En í kjölfar þessara samninga var
togað í ungu ljósmóðurina frá félaginu. Nú væru kjarasamningar
framundan og hennar var þörf í þágu félagsmanna. Og ég lét til leið-
ast. Hingað til hafa mér þótt kjaramál áhugaverð og jafnvel skemmti-
leg svo ég dreif mig í kjaranefnd. Ég trúði því
að ég gæti náð árangri. Ég trúði því að ég hefði
það sem til þarf. Ég trúði því að ég myndi standa
mig. Ég hafði skýra sýn á framtíðina. Ég vissi
nákvæmlega hvað þurfti til að styrkja stöðu
ljósmæðra. Án þess að rekja alla viðræðusögu
2014 komst ég að því að gagnvart ríkinu eru
ljósmæður einskis verðar. Það má niðurlægja
þær, gera lítið úr störfum þeirra, hneykslast á
frekjunni í okkur og láta ljót orð falla um fagið
og störfin. Þetta voru mikil vonbrigði fyrir ungu
ljósmóðurina sem hafði lagt mikið á sig til að
mennta sig á erfiðum tíma og sinna því starfi
sem hana hafði dreymt um frá unga aldri. Var
virkilega til fólk í heiminum sem gat sagt beint
framan í nefnd félagsmanna að störfin okkar
væru ómerkileg, lítils virði og að við ættum
ekki meira skilið? Já, þetta fólk er til og heitir
samninganefnd ríkisins (SNR). Eftir vopnahlé
sem stóð fram á haustið 2014 stóðum við aftur
frammi fyrir þessari ógnarnefnd sem engu hafði gleymt. Áfram
var ljósmóðurstarfið lítils virði, ljósmæður áttu ekki meira skilið
og svo féll setningin sem hafði hvað dýpstu áhrif á mig allt ferlið
en hún kom frá formanni SNR: „Sjáðu til, þið eigið eftir að koma
og skrifa undir. Þið getið aldrei neitt annað en skrifað undir!“ Ég er
enn að hugsa um þessa setningu og hvað hún raunverulega þýddi.
Allt samningaferlið hefur í mínum huga einkennst af kúgun og vald-
níðslu. Það eru sömu menn sem eru í SNR og ákveða að borga okkur
laun í verkfalli samkvæmt vinnureglu dagvinnufólks. Þetta eru líka
sömu menn sem eru í vinnu hjá ríkinu, já þeir eru líka ríkisstarfs-
menn eins og við, og þegar þeim gekk ekki að fá okkur til að skrifa
undir einhliða samning þeirra fóru þeir heim til pabba sem setti bara
lög á viðsemjandann okkur. Líklega áttum við aldrei neinn séns. Að
minnsta kosti var aldrei samningsvilji eða samningaviðræður enda
til hvers ef hægt er að henda þessu í gerðardóm. Kæru félagsmenn,
þið þekkið sögu kjarabaráttunnar 2015. Hún endaði ekki með samn-
ingum. Hún endaði með dómi sem gaf okkur sæmilega niðurstöðu
sem vissulega var betri en við þorðum að vona og miklu betri en
það sem SNR hafði nokkurn tímann lagt fram. Það varð okkur klár-
lega til happs og árangurs að hafa fylgt með BHM í þessari sókn
því þeir sem ekki gerðu það eru enn með ósamið og enn með 3,5%
á borðinu. Bætt kjör fást ekki án baráttu í þessu landi en hún hefur
vissulega verið þungbær. Í upphafi vildu einhverjir meina að verkföll
myndu ganga endanlega frá Ljósmæðrafélaginu en á daginn hefur
komið að ljósmæður hafa staðið þétt saman og sýnt magnaðan styrk
og samstöðu. Félagið er líklega sterkara en nokkru sinni fyrr enda
stétt hæfileikaríkra ljósmæðra sem hafa mikið langlundargeð. Í kjöl-
far Félagsdóms hafa þær staðið sterkari en nokkur átti von á. Félagið
hefur stutt við félagsmenn og í samvinnu við BHM mun það fara
með launamál ljósmæðra á LSH og SAk fyrir héraðsdóm því við
trúum að réttlætið muni sigra að lokum. Sjálf trúi ég á réttlætið og
sjálf hef ég ekki enn gefist upp en mínum tíma í kjaranefnd fer senn
að ljúka. Nú er kominn sá tími að ég muni snúa mér að öðru. Snúa
mér að því sem ég menntaði mig til, að því sem hjartað sendir mig.
Mig langar bara að fá að vera ljósmóðir.
Að lokum vil ég hvetja allar ljósmæður til að njóta jólanna og
gleðjast í leik og starfi.
Edda Sveinsdóttir, ljósmóðir
Formaður kjaranefndar LMFÍ