Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.2018, Page 26
26 FÓLK - VIÐTAL 30 nóvember 2018
Útifuglafóður
Mikið úrval, gott verð
Smáratorg · Bíldshöfði · Grandi · Hafnarörður
Á
dögunum birti Agnes Bára
Aradóttir brot úr skýrslu
töku yfir manni sem hún
kærði fyrir nauðgun. Ekki
var gefin út ákæra í málinu þar
sem það þótti ekki líklegt til sak
fellis, þrátt fyrir að sakborningur
virðist játa að hafa gert sér grein
fyrir að kynferðislegir tilburðir
hans væru brotaþola í óþökk.
Blaðamaður settist af þessu til
efni niður með Kolbrúnu Bene
diktsdóttur varahéraðssaksóknara
til að ræða um rannsóknir og sak
sókn kynferðisbrota á Íslandi.
Játning ekki sama og játning
Við meðferð sakamáls er krafist
milliliðalausrar sönnunarfærslu
fyrir dómi. Í því felst að sönnunar
gagna skuli aflað og þau færð
fram fyrir dómara. Ef játning er
gefin við við skýrslutöku hjá lög
reglu en sakborningur neitar sök
um fyrir dómi þá gerir þessi krafa
um milliliðalausa sönnunarfær
slu það að verkum að játning fyr
ir lögreglunni getur haft minna
gildi. Komi því ekki til frekari gögn
gegn sakborningi er varhugavert
fyrir dómara að fella dóm á grunni
slíkrar játningar einnar saman.
Um þetta segir Kolbrún að það
nægi ekki í öllum tilvikum að sak
borningur játi eitthvað við skýrslu
töku hjá lögreglu. „Það þarf alltaf
að fara yfir gögnin og meta það
hversu líklegt sé að játningin sé
rétt og hvort í málinu finnist fyrir
gögn sem styðja við játninguna.
Eftir því sem brot eru alvarlegri
aukast kröfur til játningarinnar og
til þess að hún styðjist við önnur
gögn.“ Kolbrún minnir á að bæði
ákæruvald og dómsvald beri laga
leg skylda til að viðhalda hlutleysi
í öllum sínum störfum. Markmið
þeirra er að leiða í ljós hið sanna
og rétta.
Kolbrún getur ekki tjáð sig um
einstaka mál en tekur þó fram að
í opinberri umræðu um kynferðis
brot liggi ekki fyrir öll gögn máls
ins en það geti gefið almenningi
bjagaða mynd af málum. Vissu
lega getur játning haft áhrif á
rannsókn máls en eftir því sem
brotin eru alvarlegri eykst krafan
um að hún sé studd gögnum. Kol
brún segir það óalgengt í nauð
gunarmálum að sakaðir játi á sig
sakir, ólíkt því sem tíðkist oft í öðr
um brotaflokkum.
Sönnunarfærslan ekki þyngri,
heldur torveldari
Í umræðunni er oft hent fram full
yrðingu um þyngri sönnunar
færslu í kynferðisbrotamálum.
Kolbrún telur það byggt á misskiln
ingi. „Reglurnar um sönnunar
byrði eru alltaf þær sömu. Það er
ákæruvaldið sem ber sönnunar
MYNDIR: DV HANNA
Erla Dóra
erladora@dv.is
n Mikilvægt að tala kerfið ekki niður n Sannleikurinn er markmiðið n Verður aldrei 100% ákært og 100% sakfellt í nauðgunarmálum
Um 70%
sakfellinga-
hlutfall í
kynferðis-
brotamálum