Ófeigur - 15.07.1947, Page 15

ÓFEIGUR
15
útbreiðsluaðferð á þann hátt, að sem flestir kaupendur,
með lifandi samvinnuáhuga bætist í hópinn og styðji
hreyfinguna með Mfi og sál, þegar í aðsteðjandi kreppu
verður sótt að félögunum bæði frá samkeppnismönnum
og liði byltingarmanna. Er ekki víst, að þá verði ein-
hlítt að tala eingöngu rósamál og hálfyrði við þá, sem
hafa fullan hug á að leggja samvinufélögin í rústir. Fer
vel á, að sem fyrst sé hafinn viðbúnaður til að mæta
þeirri hættu.
Samvinnufélögin eiga í höggi við keppinauta um tvö
mál: Skipting erlenda innflutningsins og skattamálin.
Frá ráðherratíð Eysteins 1934—39 gilda lítið breyttar
reglur, sem tryggja samvinnufélögunum helming mat-
vöruinnflutningsins, en heildsölunum 80—90% af inn-
flutningi álnavöru, búsáhöldum og mörgum öðrum nauð-
synlegum vörum. Kaupfélögin neyðast til að kaupa
fyrir margar miljónir af þessum síðarnefndu vörum af
heildsölum með meiri álagningu en þeir mundu sæta í
Sambandinu. Sunnlenzkt kaupfélag verzlaði árið sem
leið fyrir 10 milljónir, þar af við heildsala fyrir 5 milljón-
ir, af því að Sís fékk ekki innflutningsleyfi fyrir vöru-
þörf sinna félagsmanna. Ef þessu heldur áfram, eru
samvinnufélögin skorðuð miili þils og veggjar og geta
ekki keypt á frjálsum markaði vörur handa sínum fé-
lagsmönnum. Við atkvæðagreiðslu um ,,Stórráðið“ í
vetur lýsti Eysteinn Jónsson yfir, að þessi gamli fjötur
væri endurnýjaður í stjórnarsáttmálanum. Greiddi Ey-
steinn og flestir Framsóknarmenn í n. d. atkvæði með
f jötrunum, ená móti samþykkt Blönduóssfundarins. Ey-
steinn hefur þess vegna orðið að gefa með sér og Bjarna
Ásgeirssyni mesta hagsmuna- og réttindamál samvinnu-
manna, eins og íslendingar verða nú að gefa lýsi með
hraðfrysta fiskinum á erlendum markaði.
XIV.
I þessum vanda hef ég gefið samvinufélögunum ráð,
sem mundi duga þeim betur en ráðkænska hinna
æfðu spekúlanta í hrossaverzlun um stjórnarmyndun.
Og ráðið er að láta fólkið skera úr um málið í stað ráð-
herraefnanna. Tillagan er á þá leið, að málið sé rætt með
glöggum rökum í þeim blöðum og tímartitum, sem vilja
unna samvinnufélögunum góðs hlutar. Síðan sé hverj-
um félagsmanni í kaupfélögum gefinn kostur á að
3*