Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Qupperneq 7

1. Inngangur og helstu niðurstöður
Þjóðhagsstofnun birti í lok marsmánaðar fréttatilkynningu um þróun helstu þjóðhags-
stærða árið 1994 og endurskoðaða þjóðhagsspá fyrir þetta ár. Eins og boðað var í
fréttatilkynningunni er ritiöÞjóðarbúskapurinn nú gefíð út þar sem nánar er íjallað um
þetta efni. Allar meginniðurstöður eru hins vegar þær sömu og lýst var í umræddri
fréttati lkynningu.
Þjóðarbúskapurinn hefur náð sér á strik efitir efnahagslægð 1988-1993. Hagvöxtur
hér á landi á árinu 1994 var jafn og að meðaltali í öðrum aðildarríkjum OECD og spáð
er að svo verði áfram á þessu ári. Þegar litið er til annarra hagstærða virðist nokkuð gott
jafnvægi á flestum sviðum þjóðarbúskaparins. Verðbólga hefur verið lítil og horfur eru
á að hún verði svipuð á þessu ári og að meðaltali í iðnríkjunum. Verulegur afgangur var
á viðskiptajöfnuði á síðasía ári og flest bendir til að þróun hans verði einnig hagstæð í
ár. Horfur eru á að nokkuð dragi úr atvinnuleysi á þessu ári, þótt hægt virðist ætla að
miða í þeim efnum og atvinnuleysið sé óneitanlega mikið um þessar mundir á íslenska
vísu. Þróunin hefur þó ekki verið jafn hagstæð á öllum sviðum. Þar skiptir mestu máli
að hallinn á ríkissjóði er of mikill, ekki síst í ljósi þeirra hagstæðu skilyrða sem ríkja í
þj óðarbúskapnum.
Við þessar aðstæður blasir það verkefni við stjómvöldum að búa í haginn fyrir
varanlegan hagvöxt og vaxandi atvinnu við skilyrði stöðugleika í verðlagsmálum. I því
skyni er þrennt mikilvægast. I fyrsta lagi að koma á jafnvægi í ríkisfjármálum, þeim
mun fyrr sem hagvöxturinn verður meiri. Þannig má skapa forsendur fyrir lækkun raun-
vaxta og tryggja ró á gjaldeyrismarkaði. I öðru lagi að festa í sessi verðstöðugleikann.
Stjóm peningamála gegnir mikilvægu hlutverki í þeim efnum. í þriðja lagi að stuðla að
skipulagsbreytingum í þjóðarbúskapnum sem horfa til framfara og aukinnar hagkvæmni
í atvinnulífí og opinberum rekstri.
Helstu niðurstöður nýrrar þjóðhagsspár eru dregnar saman hér á efitir í fímm liðum.
• Hagvöxtur - á mælikvarða landsframleiðslu - var 2,8% á árinu 1994 og þjóðar-
tekjur jukust enn meira vegna viðskiptakjarabata, eða um 3,7%. Þetta er sami
hagvöxtur og var að meðaltali í aðildarríkjum OECD. Spáð er að hagvöxturinn
verði 3% á þessu ári og þjóðartekjur aukist svipað. I þessari spá felst því að
hagvöxtur verði svipaður og í iðnríkjunum. Þegar horft er lengra fram í tímann
eru horfumar óljósari. Hér er reiknað með að nokkuð hægi á hagvexti á árunum
5