Skessuhorn - 20.12.2017, Blaðsíða 68

MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 201768
Þau hafa smám saman verið að
byggja upp ferðaþjónustu á jörð
sinni, sem er rík af góðum hlunn-
indum, ekki síst heitu vatni. En á
sama tíma tekið lítil skref, ekki vilj-
að fara of geyst til að geta staðið við
allar skuldbindingar. Kíkt var í kaffi
til hjónanna í Stóra Ási í Hálsasveit,
þeirra Láru Kristínar Gísladóttur og
Kolbeins Magnússonar.
Sitt hvoru megin
við hálsinn
Þau gengu í sama skóla en þekkt-
ust ekki mikið á þeim tíma þar sem
níu ára aldursmunur er á. Eru einn-
ig alin upp í sömu sveit, sitt hvorum
megin við hálsinn sem sveitin dreg-
ur nafn sitt af, Hálsasveit. Lára er
alin upp á Hofsstöðum en Kolbeinn
á Stóra Ási og þar settu þau sig nið-
ur og hófu búskap fyrst í félagi við
foreldra hans. „Ég flutti hingað árið
1987 og við fluttum inn á tengdafor-
eldra mína í gamla bæinn hér,“ segir
Lára þegar spurt er um upphaf bú-
skapar þeirra. Kolbeinn bætir við
að hann hafi þá þegar verið kominn
inn í búskapinn með foreldrum sín-
um og þau hjónin hafi í raun gengið
inn í þá samvinnu. „Á þessum tíma
var hér blandað bú eins og gerðist
víða, kindur og kýr og svo eitthvað
af hrossum. En 1989 tökum við al-
farið við, kaupum jörðina og for-
eldrar mínir flytja í minna hús sem
þau byggðu sér hér á hlaðinu.“
Sumarbústaðalandið
Jörðin Stóri Ás er hlunnindarík ekki
síst fyrir að þar er nóg af heitu vatni.
Ungu hjónin höfðu löngun til að
nýta það eitthvað frekar en bara til
heimilisnota og fóru að velta fyrir
sér ýmsum möguleikum. „Við eig-
um hérna land sem er skógi vaxið
og nóg af heitu vatni svo okkur datt
í hug að kannski gætum við skipu-
lagt það og leigt út sumarhúsalóðir,“
segir Kolbeinn aðspurður um þetta
svæði. „Undirbúningur að því hófst
árið 1991 en þetta gekk rólega til að
byrja með. Meðal annars reiknuð-
um við með því að allir vildu fá stórt
land, væru að fá sér sumarhús til að
vera út af fyrir sig, en það var mik-
ill misskilningur.“ Lára tekur und-
ir það og bætir við að þau hafi orð-
ið að játa sig sigruð og ákveðið að
endurskipuleggja allt svæðið. „Fólki
leið eins og „Palli var einn í heim-
inum“ að því er virtist og hafði bara
áhuga á því að flytjast í annað þétt-
býli. Við minnkuðum því lóðirnar
svolítið og líklega er það allt í lagi
vegna þess hversu skógivaxið þetta
svæði er. Það býður upp á að vera
prívat þótt húsin standi þéttar en við
ætluðum upphaflega.“ Hugmynd-
in með sumarhúsasvæðinu var ekki
eingöngu að nýta land og hlunnindi
heldur einnig að skapa atvinnu fyrir
Kolbein sem er smiður. „Það hefur
alveg verið nóg að gera fyrir smið-
inn í þessu,“ segir Kolbeinn bros-
andi. „Verkefnin hafa verið allt frá
grunnum upp í heil hús svo yfir því
er ekkert hægt að kvarta.“
Breyttir búskaparhættir
Kúabændur hafa ekki farið var-
hluta af því undanfarin ár að kröf-
ur um fjós og aðbúnað í þeim hafa
breyst. Svipað var uppi á teningn-
um hjá Kolbeini og Láru. Fjósið á
Stóra Ási var barn síns tíma svo þau
stóðu frammi fyrir því að fara í mikl-
ar endurbætur eða hætta með kýrn-
ar. „Við ákváðum árið 1999 að hætta
bara með kýrnar. Við hefðum þurft
að bæta við meiri kvóta og ráðast í
miklar endurbætur á fjósinu svo við
mátum það svo að það væri ekki for-
svaranlegt enda farin að fikra okkur
inn á nýjar slóðir. Við vorum einnig
búin að fækka fénu svo við í raun og
veru vorum farin að feta okkur inn
á nýja búskaparhætti, ekki síst með
sumarbústaðalandinu,“ segir Kol-
beinn.
Veitingasala og rekstur
„félagsheimilis“
Meðfram breytingum heima fyr-
ir skellti Lára sér í kennaranám og
lauk því. Það er grunnskóli skammt
frá svo hún vissi að það yrði ekki
erfiðleikum bundið að fá vinnu.
Hún kenndi í fimm ár en þá hófst
nýtt ævintýri. „Ég hafði lengi unnið
við ferðamennsku á sumrin, bæði í
Húsafelli og í Reykholti og stundað
nám í ferðafræðum. Hafði oft hugs-
að um hvernig við gætum byggt
upp okkar eigin ferðamennsku
hér heima því staðsetningin okkar
og heita vatnið býður upp á ýmsa
möguleika,“ segir Lára og heldur
áfram. „Það komu síðan upp hug-
myndir um að byggja hér jarðböð
og veitingasölu. Það varð því úr að
við, í félagi við þrjá aðra aðila, gerð-
um langtíma leigusamning við eig-
endur félagsheimilisins hérna, Brúa-
ráss. Á síðasta ári hófumst við handa
við að taka húsið allt í gegn og að-
laga fyrir þá starfsemi sem við höfð-
um í huga. Húsið er rekið sem veit-
inga- og kaffihús, minjagripaversl-
un, upplýsingamiðstöð og tónleika-
hús eða „félagsheimili“ sem verð-
ur jafnframt áfram til afnota fyr-
ir eigendur. Það hefur ekkert verið
ákveðið með hvort jarðböð verði að
veruleika eða ekki, þá hugmynd ætl-
um við bara að þróa áfram í róleg-
heitum og taka eitt skref í einu.“
Lára segir að þau hafi ekki farið af
stað með Brúarás vegna atvinnuleys-
is. „Hugsunin var frekar sú að hér
gæti verið áfangi í að búa til atvinnu
á svæðinu, ekki síst fyrir unga fólk-
ið á bæjunum og fá það til að koma
aftur heim eftir nám. Þótt margir
hér um slóðir vilji lifa af sauðkind-
inni þá vita allir hvernig það er. Við
fórum sem sagt í heljarinnar fram-
kvæmdir við húsið á síðasta ári og
opnuðum helgina sem þjóðin var
að kjósa sér nýja forseta. Þetta hef-
ur gengið mjög vel, verið sígandi
lukka og þannig viljum við hafa það.
Ég hætti því að kenna, því það er víst
ekki hægt að vera á öllum stöðum í
einu,“ segir hún og brosir. Brúaráss
hópurinn keypti einnig stöðvarhús-
in á Laxeyri, en þar hafði áður verið
rekin laxeldisstöð. „Við ákváðum að
sleppa ekki því tækifæri,“ segir Kol-
beinn, „þótt í augnablikinu sé ekkert
ákveðið hvaða starfsemi verður þar.
Það kemur bara í ljós.“
Hrossarækt og
viðurkenningar
Þegar Lára og Kolbeinn rugluðu
saman reitum kom hún með eina
góða hryssu með sér í búið, sem hún
hafði átt heima á Hofsstöðum. Þau
hófu ræktun undan henni og hef-
ur gengið mjög vel. Þau hafa tvisv-
ar fengið viðurkenninguna Rækt-
unarbú Vesturlands og eignast hátt
dæmd kynbótahross. „Það verður
hins vegar að koma fram að þetta
hefði aldrei getað gengið hjá okkur
ef við hefðum ekki fengið gríðarlega
hjálp frá bræðrum Láru. Það verð-
ur nefnilega lítið verðmæti í hrossi
ef það er ekki vel tamið. En góðar
skepnur geta borgað vel,“ segir Kol-
beinn og Lára bætir við: „Það er
hægt að selja mjög góð hross á ágæt-
is pening, hvort sem er til útlanda
eða innanlands, hross sem henta í
keppni, en svona venjuleg hross gefa
nú ekki mikið í aðra hönd því kostn-
aðurinn er alltaf mikill við uppeldi
og tamningu.“ Þau segjast einn-
ig hafa verið ónísk á að kaupa góða
folatolla. Það skipti líka máli. „En
staðreyndin er auðvitað sú að þetta
er alltaf happadrætti. Þú getur bæði
verið með góða meri og fola en ekk-
ert sérstakt komið út úr því,“ bætir
Kolbeinn við.
„Höfum farið gætilega því við viljum búa hér áfram“

-segja hjónin í Stóra Ási, Kolbeinn Magnússon og Lára Kristín Gísladóttir
Hjónin í Stóra Ási, Kolbeinn Magnússon og Lára Kristín Gísladóttir, í árlegum útreiðatúr Hofsstaðafjölskyldunnar síðasta
sumar.
Stóri Ás hefur tvisvar fengið viðurkenningu sem ræktunarbú ársins á Vesturlandi.
Hér taka hjónin, Kolbeinn og Lára við slíkri viðurkenningu.
Þau segjast ekki óttast að verða atvinnulaus. Lára Kristín Gísladóttir við
hitaveituframkvæmdir síðasta sumar þegar verið var að endurnýja lögnina yfir í
sumarhúsasvæðið.