Skessuhorn - 20.12.2017, Page 78

MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 201778
Í Grundarfirði búa hjónin Runólf-
ur Guðmundsson og Edda Svava
Kristjánsdóttir. Hann hefur stigið
ölduna í hartnær hálfa öld en hún
sá um börn og bú á meðan eigin-
maðurinn stundaði sjóinn. Kíkt var
í aðventuheimsókn til þeirra hjóna
þar sem rætt var um lífið í öllum
sínum fjölbreytileika; börnin, fyr-
irtækið og ekki síst lífið eftir sjó-
mennskuna.
Aldrei farið að heiman
„Ég er fæddur og uppalinn hér í
Grundarfirði og hef því í raun og
veru aldrei farið almennilega að
heiman,“ segir Runólfur þegar
búið er að koma sér fyrir í stofunni
á heimili þeirra hjóna í Grundar-
firði. „Við erum sjö bræðurnir og
ein systir. Karlinn hætti ekki fyrr
en komin var stelpa í hópinn,“ segir
Runólfur og hlær dátt. „Reyndar er
í raun einn bróðir enn, hann Mós-
es Geirmundsson sem hefur alist
upp með okkur, ekki síst í fyrirtæk-
inu. Pabbi vildi hafa það þannig og
okkur var það ljúft að hlíta því. Við
systkinin erum öll búandi og starf-
andi hér við fyrirtækið nema einn
bróðir sem býr annars staðar. Það
var mikið fjör, þá og nú, en það er
bara eins og lífið er og á að vera.“
Fyrirtækið er Guðmundur Run-
ólfsson hf. sem faðir Runólfs stofn-
aði á sínum tíma og hefur verið fjöl-
skyldufyrirtæki alla tíð. Runólfur
segir einnig að hann þurfi að heyra
vatnsnið, helst í sjónum. „Ég fór
einu sinni á sundnámskeið í Reyk-
holt í Borgarfirði og var þar í hálf-
an mánuð. Fyrstu vikuna var brjál-
að veður og mér hefur aldrei leiðst
eins mikið á ævinni og bara í þetta
eina skipti. Seinni vikuna var hins
vegar hægt að vera úti og við fór-
um m.a. í fótbolta á einhverri flöt
sem við máttum sparka á. Þá heyrði
ég niðinn í ánni, Reykjadalsá sem
þarna rennur. Þá fattaði ég hvað
olli leiðindunum. Ég heyrði engan
vatnsnið.“
Eiginkona Runólfs er Edda Svava
Kristjánsdóttir. Hún er uppalin í
Stykkishólmi. “Svo þú sérð,“ bæt-
ir Runólfur við; „að ég þurfti ekki
einu sinni að fara af Nesinu til að
ná mér í konu, hér er því allt sem
ég þarf.“ Edda bætir kankvís við að
það hafi nú stundum verið tekn-
ar skemmtilegar umræður um það,
hvor staðurinn væri betri, Stykk-
ishólmur eða Grundarfjörður. En
þar sem sitt hafi sýnst hverjum í
því, hafi eiginleg niðurstaða aldrei
fengist í málið.
Bóndi eða sjómaður
Á yngri árum var Runólfur mik-
ið í sveit hjá móðurforeldrum sín-
um á Þingvöllum í Helgafells-
sveit. Þar undi hann sér gríðarlega
vel. Runólfur er sjálfur Sjálfstæð-
ismaður en afinn deildi ekki þeim
stjórnmálaskoðunum með honum
en það gerði hins vegar föðuraf-
inn. „Afi var mikill Sjálfstæðismað-
ur, svo mikill að það jaðraði við trú-
arbrögð. Einn karl í sveitinni fékk
sér bíl á þessum árum, en bílar voru
ekki á hverju strái. Sá hinn sami var
Framsóknarmaður. Eitt sinn var afi
að fara í kaupstaðinn og á leiðinni
þurfti að sæta sjávarföllum. Fram-
sóknarmaðurinn var einnig á leið
í kaupstaðinn, á bílnum. Hann
stoppaði hjá afa og bauð honum far.
Sá gamli horfði á hann og svaraði
síðan sem svo; maður fer nú ekki
upp í bíl með hverjum sem er. Nei,
ég held ég gangi frekar og klofaði
yfir vöðin eins og hann hafði allt-
af gert,“ segir Runólfur og hlær
dátt að endurminningunni. Þegar
Runólfur var 14 ára vildi faðir hans
taka strákinn með sér á sjó og fóru
þeir feðgar fyrst saman á síld. „Afi
sagði að honum þætti þetta miður
því ég hefði orðið ágætur bóndi. En
ég hef verið viðloðandi sjóinn síð-
an. Þetta er bara svona.“ Aðspurð-
ur hvort hann hafi verið sjóveikur
svarar hann því til að svo hafi ver-
ið, fyrstu vikuna á síldinni en síð-
an aldrei meir. „Ég hélt að pabbi
myndi senda mig heim en þetta
slapp.“ Runólfur tók Landspróf og
fór síðan í Sjómannaskólann þaðan
sem hann útskrifaðist á 21. afmæl-
isdegi sínum í maí 1969. Hann fór
á fyrsta togara fjölskyldufyrirtækis-
ins árið 1975, Runólf SH 135, sem
var annar skuttogarinn sem byggð-
ur var á landinu. Runólfur gerðist
skipstjóri á nafna sínum árið 1976.
Sjóinn stundaði hann síðan á ýms-
um skipum í hartnær hálfa öld.
Börnin koma
til sögunnar
Þeim hjónum Runólfi og Eddu
varð ekki barna auðið svo þau tóku
ákvörðun um að ættleiða barn. „Við
hjónin ákváðum að ættleiða dreng
frá Suður Kóreu,“ segir Runólfur
þegar talið berst að börnum þeirra
hjóna. „Þetta var eiginlega nokkuð
skondið allt saman. Suður Kórea
var á þessum tíma, árið 1977, ansi
langt í burtu og samgöngur nokk-
uð á annan veg en gerist í dag. Fólk
kvaddi okkur því formlega áður en
við lögðum af stað. Líklega hefur
það talið að við kæmum ekkert aft-
ur.“ Edda bætir við að margir hafi
einnig haft áhyggjur af samskipt-
um þeirra við barnið. „Við vorum
meðal annars spurð að því hvern-
ig við ætluðum að tala við dreng-
inn. Hann var tæplega fimm mán-
aða þegar við fengum hann.“ En
foreldrar og barn komu óhult heim
og drengur óx og dafnaði. Það er
síðan árið 1980 að þau hjón ákveða
að fara í langt frí til Portúgal. „Ég
var búinn að taka gríðarlega langa
törn og var eiginlega alveg bú-
inn á því,“ segir Runólfur og held-
ur áfram. „Þegar við komum til
Portúgal þá er þar hitabylgja svo
við förum að ræða hvort við ætt-
um ekki bara að fara eitthvert ann-
að. Á þessum tíma voru vinir okkar,
María Gunnarsdóttir og Árni Hall-
dórsson, að vinna við þróunarað-
stoð á Grænhöfðaeyjum við Afríku
og ég hringdi í þau. Upp úr sam-
talinu kemur að við skellum okk-
ur þangað. Fljótlega eftir komuna
hittum við þýska konu sem horf-
ir undarlega á Eddu og drenginn.
Svo spyr hún hvort við eigum þetta
barn, sem við sögðum auðvitað já
við. Hún horfir hún á mig og aft-
ur á Eddu og segir svo eitthvað á þá
leið að eiginkonan hafi nú laglega
gabbað mig,“ og Runólfur brosir
breitt. Edda heldur áfram og segir
að auðvitað hafi verið útskýrt fyr-
ir konunni að drengurinn væri ætt-
leiddur. „Þýska konan spyr okkur
þá hvort við séum tilbúin að ætt-
leiða annað barn. Hún sé með litla
stúlku sem þurfi nauðsynlega að
eignast heimili og hún geti eigin-
lega ekki haft hana sjálf. Við vorum
svo sem alveg tilbúin að hitta kon-
una en áður en til þess kom, hitt-
um við fjölskyldu með sjö börn sem
ekki var hægt að ala önn fyrir. Börn-
unum var stillt upp í röð fyrir okk-
ur og við máttum bara velja hvert
þeirra sem var, nema það yngsta.“
Þeim hjónum fannst þessar aðstæð-
ur ekki góðar, að þurfa að velja eitt
barn af sjö svo þau þökkuðu bara
fyrir en fóru og hittu áðurnefnda
þýska konu. „Þetta var eiginlega
með ólíkindum,“ segir Runólfur.
„Við komum heim til konunnar þar
sem okkur var boðið sæti á meðan
beðið var eftir litlu stúlkunni. Hún
kom hlaupandi inni í herbergið og
beint í fangið á mér og vildi ekki
fara. Hún valdi mig bara þarna á
staðnum. Frekari vitna þurfti ekki
við, svo við gengum bara í að klára
alla ættleiðingarpappíra. Við eigum
því tvö börn, dreng fæddan 1976 og
stúlku fædda 1979.“
Ljósmóðurstörf og
barnapössun
Edda segist alltaf hafa unnið úti frá
heimilinu en hætt því þegar fyrsta
barnið kom til sögunnar og fannst
það afar gefandi að vera heima með
þau. Nú eiga hjónin orðið fimm
barnabörn og segjast vera að rifna
„Það er allt til alls á Nesinu“
-segja hjónin Runólfur Guðmundsson og Edda S. Kristjánsdóttir í Grundarfirði
Runólfur Guðmundsson og Edda Svava Kristjánsdóttir í Grundarfirði.
Bræðurnir Runólfur og Unnsteinn Guðmundssynir í brúnni á Hring eldri árið 1996.