Skessuhorn - 20.12.2017, Side 88

MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 201788
Nýverið hætti einn reynslumesti ol-
íubílstjóri landsins störfum hjá Ol-
íudreifingu eftir 43 ára starf. Hér
er um að ræða Mýramanninn Birgi
Pálsson sem hefur ekið með olí-
una - súrefni hagkerfisins – milljón-
ir kílómetra á þessum mörgu árum.
Skessuhorn heimsótti þennan glað-
beitta og söngelska bílstjóra á dög-
unum og litið var yfir farinn veg.
Mýramaður
í húð og hár
Birgir er frá bænum Álftártungu
sem áður tilheyrði Álftaneshreppi,
nú hluti Borgarbyggðar. „Foreldrar
mínir hétu Páll Þorsteinsson og Gróa
Guðmundsdóttir en þau tóku við búi
í Álftártungu árið 1937 af foreldrum
mömmu, þeim Guðmundi Árnasyni
og Sesselju Þorvaldsdóttur. Mamma
var sem sagt fædd á bænum. Pabbi
ólst aftur á móti upp á Hundastapa,
en honum var komið þar fyrir í fóst-
ur hjá Guðmundi Jónssyni og Stein-
unni Jónsdóttur. Hann missir síð-
an fósturforeldra sína aðeins 12 ára
gamall. Uppeldissystir hans Anna
Guðmundsdóttir og hennar mað-
ur Þórður Jónsson taka hann þá að
sér og búa í Skálanesi, Miklaholti og
loks Álftártungukoti. Kominn í Álft-
ártungukot kynnist hann mömmu,
enda bara lækurinn á milli bæjanna,”
segir Birgir sem er því Mýramaður í
húð og hár.
Páll og Gróa eignuðust sjö börn
og er Birgir fimmti í röðinni. „Það
var mikið líf hjá okkur á bænum og
gaman að alast upp. Í Álftártungu
voru bæði kindur og kýr og mig
minnir að fjártalan hafi eitt sinn far-
ið í um 1000 á tímabili. Við krakk-
arnir byrjuðum snemma í bústörfun-
um, ég man allavega ekki eftir neinu
öðru en að taka þátt í búskapnum,”
heldur Birgir áfram að rifja upp.
Sönglíf í Álftártungu
„Tónlist skipaði drjúgan sess í heim-
ilishaldinu í Álftártungu og mikið
var sungið en við systkinin syngjum
öll og höfum tekið þátt í kórastarfi.
Mamma spilaði þá á orgelið og ég
man að Steinunn systir (Steinka
Páls) var farin að spila á gítar 10 ára
gömul,” segir Birgir sem syngur nú
með Samkór Reykvíkinga. „Mamma
lærði að spila hjá Ellu tvíburasystur
sinni. Ella hafði nefnilega fengið til-
sögn í orgelleik hjá Níels Hallgríms-
syni á Grímsstöðum. Ég veit ekki
hvort að það sé satt en sagt var að
hún hefði verið þrjá daga að læra hjá
honum. Ella varð organisti í kirkj-
unni í Álftártungu. Mamma kenndi
svo pabba á orgel og einnig að lesa
nótur,” bætir hann við en móð-
ir hans ásamt honum og Steinunni
voru hluti af stofnendum Samkórs
Mýramanna.
Jólatré úr eini
Þar sem jólin eru á næsta leyti eru
jólaminningar úr Álftártungu ofar-
lega í huga Birgis þessa dagana. „Við
höfðum þann sið að fara nokkrum
dögum fyrir jól upp í hraun sem
svo er kallað og sækja eini sem þar
vex. Þetta er mér mjög eftirminni-
legt því eininn notaði pabbi til að
búa til jólatré. Hann nýtti prik sem
stofn og batt síðan eini á það. Síðan
boraði hann göt í prikið og sett lít-
il prik í þau, en á þeim voru svo sett
kerti. Síðan bjuggum við til skraut
til að hengja á, notuðum t.d. poka
úr glanspappír. Þá leit þetta út eins
og jólatré og þótti okkur þetta ákaf-
lega skemmtilegt,” segir Birgir sem
nefnir að svona eftir á að hyggja sé
ótrúlegt að ekki hafi kviknað í trénu.
„Svo var alltaf hangikjöt í matinn og
kaldur ávaxtagrautur á eftir. Mamma
var síðan búin að baka helling af
smákökum sem runnu ljúflega niður
í okkur systkinin.”
Hóf störf í Samlaginu
Birgir fór í barnaskóla á Varmalandi
og hjálpaði til heima í Álftártungu
eftir að skyldunáminu lauk. Síðan
lá leiðin á mölina. „Ég fer í Borgar-
nes árið 1963 þá 16 ára gamall og hef
störf hjá Mjólkursamlagi Borgfirð-
inga sem þá var við Skúlagötu neðst í
bænum. Ég var aðallega í innvigtun-
inni en þá kom öll mjólk inn á brús-
um. Samlagið var starfandi alla daga,
en ég vann sex daga í viku. Mýra-
menn stýrðu Samlaginu þá, Pétur
Geirsson var verkstjóri og mjólkur-
bússtjóri var Sigurður Guðbrands-
son. Þarna var gaman að vinna og
man maður eftir mörgum góðum
mönnum,” rifjar Birgir upp.
Mikið athafnalíf var á þessum slóð-
um á þessum tíma því hinum megin
við bílaplanið hjá Samlaginu var ný-
risið verslunarhús Kaupfélags Borg-
firðinga og á neðstu hæðinni var
Bílastöð Kaupfélagsins. „Það voru
miklir flutningar í gangi um allt hér-
aðið frá þessum stað. Ég átti stund-
um til að fara með bílstjórunum í
ferð á frídögum, fór t.d. eitt sinn
með Jóni Úlfarssyni inn í Skorradal.
Það var eftirminnilegt,” segir Birg-
ir sem tók bílpróf 17 ára gamall hjá
Sigurði Jónssyni frystihússtjóra árið
1964 og loks meirapróf 1969.
Miklir olíuflutningar
Leiðin lá þó ekki strax í flutningana.
„Það var mikil deyfð yfir atvinnu-
lífinu í Borgarnesi um 1970 og því
flutti ég til Keflavíkur og fór á sjó-
inn. Ég var á vertíð í fjögur ár áður
en ég snéri aftur í Borgarnes. Þá var
ástandið farið að batna og fékk ég
starf hjá Olíufélaginu við olíuflutn-
inga undir stjórn Guðmundar Ingi-
mundarsonar á Essó stöðinni. Ég
hóf störf 1. júlí 1974 og lauk störf-
um núna í desember, 43 árum síð-
ar,” segir Birgir stoltur en frá 1996
hefur hann verið starfsmaður Olíu-
dreifingar. „Olíuflutningarnir voru
umfangsmeiri á þessum tíma enda
stór hluti fólks að nota olíu til hús-
hitunar. Við vorum tveir sem unn-
um fyrir Olíufélagið og vorum með
bílana okkar í Borgarnesi, hinn var
Jón Valberg Júlíusson. Í Nesinu voru
einnig bílstjórar hjá Olís og Skelj-
ungi. Birgðastöð Olíufélagsins var í
Brákarey á klettinum við Stórgripas-
láturhúsið en þar sóttum við olíuna
sem flutt var í Borgarnes sjóleiðina,
líklega einu sinni í mánuði. Bensín
sóttum við hins vegar á Akranes.”
Skipulag olíuflutninganna hefur
breyst mikið í áranna rás, bæði vegna
breytinga í orkunotkun þjóðarinnar
og einnig vegna samgöngubóta. Þá
hafa bílarnir breyst mikið. „Eftir að
Borgarfjarðarbrúin var tekin í notk-
un var hætt að flytja olíu í Borgar-
nes sjóleiðina og þess í stað fórum
við í birgðastöðina á Akranesi. Síðan
eftir að Hvalfjarðargöngin komu þá
var lokað á Akranesi og farið suður
í Örfirisey í Reykjavík,” segir Birgir
en frá 2012 var ákveðið að olíubíll-
inn hans yrði staðsettur í Reykjavík,
en hann hafði fram að þessu verið í
Borgarnesi. „Ég flutti þá með suð-
ur.”
Heppinn á erfiðri leið
Fyrstu starfsárin ók Birgir um Borg-
arfjörð en einnig á sunnanvert Snæ-
fellsnes. Þegar fram í sótti og sam-
göngur bötnuðu bættust fleiri svæði
við. Síðustu árin hefur Birgir ekið
olíu vestur í Dali, Reykhólasveit og
Gufudalssveit og alla leið norður í
Árneshrepp á Ströndum. „Þetta er
erfið leið að fara, sérstaklega á vet-
urna og hefur maður lent í ýmsu. Ég
hef þó verið heppinn og ekki lent í
meiriháttar áföllum. Erfiðasta leið-
in er á Ströndum, einkum á Veiði-
leysuhálsinum milli Veiðileysufjarð-
ar og Reykjafjarðar. Tvisvar hef ég
fest mig á þeim slóðum og varð að
bíða inn í bíl í 5-6 tíma eftir aðstoð. Í
seinna skiptið var ég alveg símasam-
bandslaus en þá vildi svo heppilega
til að jeppakallar óku fram á mig og
gátu látið vita,” segir Birgir sem við-
urkennir að hafa gaman af svona æv-
intýrum. Sjálfur hefur hann síðustu
ár verið duglegur að taka myndir frá
ýmsum aðstæðum sem hann hefur
lent í og deilt þeim með vinum sín-
um á Facebook við góðar undirtekt-
ir.
Sjáum hvað setur
„Það verður hins vegar að viður-
kennast að það er eftirsjá að vera
hættur þessu. Maður á orðið mik-
ið af vinum og kunningjum víða
sem alltaf var gaman að hitta,” bæt-
ir hann við. Spurður um hvað hann
sé búinn að leggja marga kílómetra
af velli um dagana reiknuðu vinnu-
félagar hans það út á 40 ára starfsaf-
mælinu að þær væru sennilega fjórar
milljónir. „Það samsvarar um tveim-
ur ferðum fram og til baka til tungls-
ins,” bætir hann við hlæjandi. Hann
útilokar þó ekki að setjast undir stýr-
ið á nýjan leik og þá að fara að keyra
rútur. „Sæmundur Sigmundsson er
alla vega búinn að hafa samband við
mig. Við sjáum hvað setur.”
Pikkaló í Vesturhópi
Uppkominn börn Birgis eru fjögur,
Særún Lísa, Jóhanna Soffía, Krist-
björg og Helgi Gísli, og þá eru afa-
börnin orðin 13 og langafabörnin
tvö. Næsta verkefni Birgis er hins
vegar að aðstoða Kristbjörgu Sess-
elju og hennar mann Gunnar Þor-
kelsson á Þorfinnsstöðum í Vest-
urhópi. „Þau eru nýbúinn að festa
kaup á jörðinni og ferðaþjónustunni
á staðnum en þar er gistirekstur. Ég
ætla að vera þeim innan handar þar,
verð því hálfgerður pikkaló,” seg-
ir hann og hlær. „Síðan fæ ég mér
nokkrar kindur til að hafa í húsi. Ég
hef því nóg fyrir stafni og hlakka til
næstu verkefna í lífinu,” segir Birgir
Pálsson að endingu.
hlh
„Búinn að keyra alla vega tvisvar til tunglsins”
- rætt við Mýramanninn Birgi Pálsson bílstjóra frá Álftártungu
Birgir Pálsson bílstjóri frá Álftártungu.
Ásamt börnunum í fjölmennu sjötugsafmæli sínu sem fram fór í Lyngbrekku í
nóvember. F.v. Særún Lísa, Helgi Gísli, Birgir, Jóhanna Soffía og Kristbjörg Sesselja.
Birgir að störfum við olíubílinn.
Á nýmokuðum veginum í Reykjarfirði. Horft niður í Selvík á Ströndum. Eins og sjá má er unnið við að moka veginn.