Heimsmynd - 01.04.1990, Blaðsíða 64

Hann kvæntist 33
ára gamall
Aslaugu, dóttur
eins virðulegasta
embættismanns
Reykjavíkur.
Benediktsson rúmlega
tvítugur.
Glímukappinn
Hallgrímur
Hallgrímur með nafna sína.
Gunnarsson og Geirsson.
Hann fékk góða vinnu og 26 ára gamall stofnaði hann eigið
fyrirtæki, innflutningsverslun, sem varð innan örfárra ára að
stórveldi. Nafn hans var Hallgrímur Benediktsson og hann var
í framvarðasveit þeirra galvösku kaupsýslumanna sem gripu
tækifærin sem fyrri heimsstyrjöld bauð upp á. Þá rofnuðu hin
gömlu og stöðnuðu verslunarsambönd við Danmörku og
verslunin varð alinnlend á skömmum tíma. Hallgrímur tók
þátt í stofnun ótal margra fyrirtækja eða varð meðeigandi, svo
sem Eimskipafélagsins, Sjóvátrygginga-
félagsins, Árvakurs, Verslunarráðs,
Skeljungs og Vinnuveitendasambandsins
og var áberandi í þeim öllum. Hann sat í
bæjarstjórn og á þingi og var í innsta
hring þeirra borgaralegu afla sem mynd-
uðu kjarna Sjálfstæðisflokksins. Síðan
hefur ætt hans verið ráðandi afl í ís-
lensku þjóðlífi. Einn sonur hans, Geir
Hallgrímsson, varð formaður Sjálfstæðis-
flokksins og forsætisráðherra en annar,
Björn Hallgrímsson, hefur haldið utan
um hina víðtæku kaupsýslu ættarinnar.
Og nú er þriðja kynslóðin farin að láta
að sér kveða. Þar eru fremstir í flokki
Kristinn Björnsson, nýráðinn forstjóri
Skeljungs, Hallgrímur B. Geirsson, sem
meðal annars er formaður Árvakurs, út-
gáfustjórnar Morgunblaðsins og Hall-
grímur Gunnarsson, forstjóri Ræsis
ALLSLAUS TIL REYKJAVÍKUR
Þó að Hallgrímur Benediktsson væri
nánast allslaus þegar hann kom til
Reykjavíkur var hann síður en svo ætt-
laus maður. Faðir hans, Benedikt Jóns-
son (1833-1925), var næstyngstur hinna
þjóðkunnu Reykjahlíðarsystkina en af
þeim er kominn mikill skari alþingis-
manna og ráðherra. Þegar Hallgrímur
kom til Reykjavíkur sátu margir frændur
hans á þingi og meðal systkinabarna við hann í bænum voru
þeir Krístján Jónsson, dómstjóri og alþingismaður, síðar ráð-
herra, og Magnús Th. S. Blöndahl, forstjóri Völundar, einn
mesti athafnamaður höfuðstaðarins um þær mundir. Er ekki
að efa að Hallgrímur hefur notið nokkurs frændstyrks í upp-
hafi atvinnurekstrar síns.
Benedikt Jónsson frá Reykjahlíð, faðir Hallgríms, var hins
vegar ekki áberandi maður. Hann hafði verið bóndi á Refstað
og Rjúpnafelli og fékkst við trésmíðar ásamt búskapnum.
Hann lenti í þeirri ógæfu, aðeins 55 ára gamall, að verða
blindur og lifði í myrkri eftir það. Hann var lengi á Vestdals-
eyri í Seyðisfirði en Iifði síðustu árin í skjóli Hallgríms, sonar
síns, og varð 93 ára gamall. Benedikt var tvíkvæntur og átti
fjölda barna en mörg þeirra dóu í æsku. Seinni kona hans og
móðir Hallgríms var Guðrún Björnsdóttir frá Stuðlum. Þegar
Hallgrímur fæddist var faðir hans kominn á sextugs aldur og
varð blindur skömmu síðar. Syninum var því komið í fóstur til
frænda síns, séra Björns Þorlákssonar á
Dvergasteini í Seyðisfirði, og þar ólst
hann upp. Þeir voru bræðrasynir. Meðal
fóstursystkina Hallgríms voru Þorlákur
Björnsson, sem lengi var verslunarfull-
trúi hjá H. Ben. og co. og Valgeir
Björnsson hafnarstjóri í Reykjavík, en
hann var náinn félagi Hallgríms, fóst-
bróður síns, og sat meðal annars í stjórn-
um Nóa, Hreins, Síríusar og Ræsis í fjöl-
mörg ár.
Eins og áður sagði varð Hallgrímur
Benediktsson að gefast upp á skóla-
göngu vegna féleysis og gerðist þá starfs-
maður Pósthússins í Reykjavík og var
þar eitt ár. Þá fékk hann stöðu verslun-
arþjóns hjá hinni voldugu Edinborgar-
verslun. Um þessar mundir var mikill
uppgangur í höfuðstaðnum og allar búð-
ir fullar af dýrindisvarningi. Skútuöldin
hafði hleypt miklu lífi í höfuðstaðinn og
togaraöldin var að ganga í garð. Alls
staðar blasti uppgangur við, innlent fjár-
magn tók að myndast og samtímis varð
mikil þjóðernisvakning í bænum.
GLÍMUKAPPINN
Ungmennafélag Reykjavíkur var
stofnað 1906 og varð hið öflugasta á öllu
landinu. Þar fengu þjóðernislegir
straumar útrás. Þeir lýstu sér ekki síst í
gríðarlegum áhugas á líkamlegri hreysti og íþróttum. Glímufé-
lagið Ármann var einnig endurvakið í bænum, eftir að hafa
sofið um árabil, og fræknir kappar kepptust um að verða best-
ir í þjóðaríþróttinni, glímu. Hallgrímur Benediktsson, ungi og
hrausti Austfirðingurinn, lét sinn hlut ekki eftir liggja. Hann
tók að glíma af kappi og veturinn 1907 til 1908 varð hann fyrst-
ur manna til að vinna svokallaðan Ármannsskjöld og titilinn
„besti glímumaður Reykjavíkur" fyrir troðfullu húsi í Iðnó.
Meðal þeirra, sem Hallgrímur bar sigurorð af, var Sigurjón
Guðrún systir Hallgríms
og eiginmaður hennar Christian
Nielsen og Hallgrímur en sitjandi eru
Áslaug Ágústsdóttir og Guðrún
Björnsdóttir.
64 HEIMSMYND