Heimsmynd - 01.04.1992, Qupperneq 70

á landi. Þetta fólk á lúxusíbúðir hér á
Manhattan auk íbúða og stórhýsa um
þver og endilöng Bandaríkin. Sveitasetr-
ið er gjarnan í hæfilegri akstursfjarlægð
frá ys og þys stórborgarinnar, griðastað-
ur þessa vel stæða fólks um helgar. Helg-
artúrar í sólina í Kaliforníu eða Flórída,
tveggja daga skemmtiferð í spilavítin í
Las Vegas eða skottúr til Evrópu teljast
tæpast vera nema eðlilegur hluti af lífi
þessa fólks. Snekkjan er heldur ekki
langt undan og ekki ónotalegt þegar kalt
er hér fyrir norðan að geta brugðið undir
sig betri fætinum og láta heitan golf-
strauminn gæla við sig í nokkur vikur
suður í Karíbahafi, koma svo sólbrúnn
og sætur heim, skreppa í tískuhúsin á
Fimmtu Breiðgötu og kaupa sér nokkrar
flíkur, svona rétt til að fullkomna ímynd-
ina. Tvenn pör af skóm, dragt, kjóll,
blússa, belti og annað smálegt fyrir um
þrjú hundruð
þúsund ís-
lenskar krón-
ur. Finnist ein-
hverjum les-
enda það há
upphæð fyrir
verslunartúr á
einu síðdegi
þá er rétt að
minna á að
fyrir þetta fólk
hér, sem hefur
góðar tekjur,
eru þetta eng-
in útgjöld. En
góðar tekjur í
þessu sam-
hengi geta
þýtt allt frá
fimmtán millj-
ónum króna á
ári. Og það
eru ekki ein-
göngu
kaupsýslu-
menn eða
Hollywood-
stjörnur sem
eiga peninga hér í Ameríku. Fimmtíu
milljónir króna í árstekjur er ekki óal-
gengt meðal sérfræðinga í læknastétt,
sem starfa á einkasjúkrahúsum.
Að þessu efnafólki slepptu tilheyrir þó
meirihluti íbúanna hér líkt og annars
staðar hinni breiðu og teygjanlegu milli-
stétt, en í borginni er líka ótrúlegur fjöldi
fólks um og undir fátækramörkum. Því
fólki fer fjölgandi. Enn neðar á efna-
hagsskalanum er svo það fólk sem á
hvorki til hnífs eða skeiðar né heldur
nokkurn stað til að halla höfði sínu á.
Það er ekki bara húsnæðislaust heldur
heimilislaust í orðsins fyllstu merkingu.
Ef gestir og gangandi sem umborgina
fara fá glýju í augun yfir auðsærri vel-
megun sumra þá er eins víst að þeir fyll-
ist undrun og skelfingu yfir öllum þeim
fjölda fólks sem liggur í eymd og reiði-
leysi á götum úti. New York er að verða
einhverskonar Kalkútta við Hudsonfljót,
70 HEIMSMYND
segja sumir og er sú nafngift ekki út í
bláinn. Sjálf hef ég dvalið hér í rúm fimm
ár og á ennþá erfitt með að venjast
þessu. Ef til vill væri nær lagi að segja að
maður vendist þessu en hitt er svo annað
mál hvort maður sættir sig við þetta
ástand. Á þeim árum sem liðin eru frá
því að ég kom hingað fyrst hefur fjöldi
heimilislausra margfaldast. í raun virðist
sama hvert litið er alls staðar sér maður
heimilislaust fólk. Á gangstéttum í húsa-
sundum, í almenningsgörðum, á lestar-
stöðvum, ofan jarðar og neðan er þetta
vesæla fólk ýmist liggjandi undir teppa-
druslum og pappaspjöldum eða á ferð-
inni með allt sitt hafurtask í plastpokum,
mjólkurkössum eða innkaupakerrum. Á
undanförnum árum hafa jafnvel risið
upp heilu pappakassaþorpin og tjald-
borgirnar, meira í ætt við það sem tíðk-
ast í stórborgum þriðja heimsins en því
sem maður á
að venjast í
velmegun þess
fyrsta. Um
leið og kólnar
í veðri verða
sæti og bekkir
í neðanjarðar-
lestum svefn-
pláss æði
margra. Ekki
er óalgengt,
einkum seint á
kvöldin, að sjá
tvo til þrjá
liggja sofandi í
einum og
sama vagnin-
um. Ásig-
komulag og
útgangur þessa
auma fólks er
svo hörmuleg-
ur að maður
hreinlega veit
ekki hvort
maður á að
hlæja eða
gráta. Á dög-
unum sá ég til dæmis konu úr þessum
hópi í lestinni. Útlit hennar var dæmi-
gert. Hér var hver druslan yfir aðra,
peysugarmar og tæjur af skyrtubolum,
stuttbuxur yfir síðbuxum, sem varla
standa undir nafni lengur. Á fótunum
hafði hún eitthvað sem einu sinni voru
skór, sundurtættar druslur og út úr stóðu
berir, kuldabólgnir fæturnir, skítugir og
sárir í ofanálag. í annarri hendi hafði
hún allar sínar föggur í plastpoka, í hinni
hélt hún á bauk og betlaði aur af farþeg-
um. „í nafni guðs hafið miskunn með ve-
sælli konu. Eg er ekki dópisti en ég er
heimilislaus, allslaus og á ekki fyrir mat.
Hafið miskunn!,“ sagði hún og rétti út
baukinn sinn. „Guð laun“ og „Blessi
þig“ voru þakkarorð hennar til þeirra
sem létu aura falla í baukinn hennar. Ég
gaf henni eitthvað smávegis og vissi
varla hvort ég var að friðþægja eigin sál
eða hennar. Mér sló ekki fyrir vit þegar
Dópsalarnir bjóða
hraðferðí sæluna,
dópistarnir sjá hins
vegar um alhliða
þjónustu á
kynlífsunaði.
Þessi kona fer létt með að eyða á einu síðdegi margföldum
mánaðartekjum íslensks launþega.