Heimsmynd - 01.04.1992, Qupperneq 94

New York. . .
framhald af bls. 73
sammála um að betri kostur sé að hafa
einingarnar minni en stærri. Notkun
gamalla og úrsérgengina hermannaskála
sem hýst hafa í einum sal allt að fimmtán
hundruð manns heyrir því vonandi sög-
unni til. Almennt má þó segja með mörg
hver þessara athvarfa að þar er aðbún-
aður vægast sagt hryllilegur. Þrengsli,
skordýra- og rottugangur ásamt annars
konar óþrifnaði og tilfinnanlegum skorti
á hreinlætisaðstöðu er ekki beint til þess
fallinn að gera fólki lífið léttbærara.
Þjófnaðir, nauðganir og líkamsárásir eru
næsta daglegt brauð og umferð eiturlyfja
mikil. í þessum heimi er lífsbaráttan
grimm og harðneskjuleg. Vart þarf að
taka það fram að tengsl eiturlyfjaneyslu
og glæpa eru veruleg. Það er rétt hægt að
gera sér í hugarlund hvernig þessar að-
stæður hafa áhrif á börnin og móta þau.
Er hægt að búast við því að börnin komi
heilbrigð frá svona reynslu? Það væri
kraftaverk.
Heimilisleysi hlýtur að teljast örbirgð.
Þessi örbirgð er þó varla annað en kúrf-
an af stærra vandamáli sem heitir ein-
faldlega fátækt. Hér í Ameríku hefur
gjarnan verið alið á þeirri skoðun að fá-
tækt sé einstaklingsvandamál og allir
hafi jöfn tækifæri. Af því sem rakið hefur
verið hér má þó ljóst vera að það getur
varla verið nema takmarkaður sannleik-
ur.
Heimilisleysi er tæpast lengur einstakl-
ingsvandamál þegar milljónir manns búa
við það hlutskipti. Heimilisleysi er ekk-
ert annað en afleiðing félags- og efna-
hagslegrar mismununar. Heimilisleysi af
þeirri stærðargráðu og umfangi sem hér
um ræðir hlýtur að vekja upp spurningar
um hvers konar siðferðisgildi ráða í sam-
félagi sem elur af sér svona vandamál.
Hvers konar siðferðislögmál eru ríkj-
andi í lýðræðisríki sem elur samtímis af
sér þessa ótrúlegu örbirgð og þetta ótrú-
lega ríkidæmi? Fylgifiskar þeirrar efna-
hags- og félagslegu mismununar sem ein-
kennir bandarískt samfélag eru ófáir. I
Bandaríkjunum eru einhverjir bestu há-
skólar í veröldinni en á sama tíma eru
um 25 milljónir íbúar Bandaríkjanna
ólæsir og jafnmikill fjöldi er undir opin-
berum fátækramörkum. Hér er barna-
dauði sá hæsti sem um getur í hinum iðn-
vædda heimi.
I tengslum við þá efnahagskreppu sem
nú hrjáir bandarískt samfélag, hafa Jap-
anir verið ósparir á að benda Banda-
ríkjamönnum á að skýringin liggi í því að
þeir láti skammtíma gróðasjónarmið
ætíð ráða ferðinni. Léleg menntun
bandarísks almennings skilar sér í ósa-
mkeppnishæfu vinnuafli og segja Japa-
narnir að það megi rekja til þessa hugs-
unarháttar. Skyndilausnir og skammtíma
gróðasjónarmið hefna sín fyrr eða síðar.
Fjárfestingar sem gerðar eru af fyrir-
hyggju skila ekki gróða samdægurs en
eru áreiðanlegri til árangurs og hafa alla
jafna ekki ófyrirsjáanlega timburmenn í
för með sér.
Það getur svo hver gert það upp við
sig sem vill, hvort sú efnahagskreppa
sem þetta auðuga land á við að etja um
þessar mundir ásamt þeim hróplegu fé-
lagslegu vandamálum sem hér hefur ver-
ið fjallað um, séu ekki í rauninni hluti af
annars konar kreppu sem er af andleg-
um og siðferðilegum toga.B
Svartur sigur. . .
framhald af bls. 87
arnar yrðu. Lupo dómari hundsaði álit
Lasch og William Smith komst vel frá
vitnisburðinum.
Verjandi hans spurði hann hvernig
honum liði. „Ég er mjög taugaóstyrkur
en minnist þess sem þú sagðir mér, að
segja sannleikann og þá verður allt í
lagi.“ Frásögn Smiths af atburðum næt-
urinnar 30. mars var mjög ólík frásögn
Bowmans. Hann lýsti sér sem þolanda,
þar sem hún átti að hafa reynt við hann
á Au Bar. Það var hún sem hneppti frá
tölunni á buxunum hans. Það var hún
sem nuddaði hann. Það var hún sem
kom lim hans fyrir inni í sér. Hann leið-
rétti Black þegar lögmaðurinn talaði um
ástarleik. Smith sagði að þau hefðu haft
mök, tvisvar þessa sömu nótt. Bowman
hafði kallað sama hlutinn ofbeldisverkn-
að. Smith sagðist óvart hafa kallað hana
Cathie og þá hefði hún tryllst.
Þegar William Smith hafði verið sýkn-
aður ávarpaði hann fjölmiðla fyrir utan
dómshúsið. Hann þakkaði móður sinni
stuðninginn og kvaðst standa í þakkar-
skuld við foreldra sína ævilangt. Hann
kvaðst vona að hann yrði jafn gott for-
eldri og þau hefðu verið honum. Andlit
hinna Kennedy-anna geisluðu af gleði og
saman hélt fjölskyldan á ættarsetrið til
að halda upp á sigurinn. Blaðafulltrúi
Smiths lýsti því yfir síðar um kvöldið að
fjölskyldan hefði drukkið bjór, borðað
saltstengur og pissur en William hefði
gengið um og brosað breitt.
Ástandið í fjölskyldu Patriciu Bowm-
an var annað. Stjúpfaðir hennar Michael
O’NeiIl lýsti því yfir í viðtali við Domin-
ick Dunne að hann væri æfur vegna
dómsorðsins. Aðspurður um það hvað
honum fyndist um beiðni ákærða að
Flórdídaríki greiddi hluta af málskosta-
naði hans, sagðist O’Neill glaður vilja
leggja til 50 þúsund dali í kostnað fyrir
William Smith ef hann fengist til að
ganga undir lygamæli. Bæði stjúpfaðir
hennar og móðir lýstu Patriciu sem afar
góðri móður. O’Neill kvæntist seinni
konu sinni þegar einkadóttir hennar
Patricia var nítján ára gömul. Með fyrri
eiginkonu sinni, sem nú er látin, átti
hann sex börn og síðar ættleiddi hann sjö
börn systur hennar.
Dunne hitti Patriciu sjálfa á heimili
hennar í Júpíter, smábæ í Flórída. Hann
lýsti því hvernig hún tók á móti honum
íklædd stuttbuxum, með tagl í hárinu og
engan andlitsfarða. í bókahillunum
kvaðst hann hafa tekið eftir verkum
George Eliot, D.H. Lawrence og Joseph
Conrad og kvað það hafa komið sér á
óvart. Hann lýsti sambandi hennar við
litlu dóttur sína, Caroline, sem er tæpra
þriggja ára. Hann skýrði frá því að litla
stúlkan hafði fæðst tíu vikum fyrir tím-
ann en upphaflega gekk Patricia með
tvíbura og missti annan þeirra á fyrri
hluta meðgöngunnar.
Patrica sagði Dunne að hún væri
þreytt á því hvernig verjandi Smiths tal-
aði um hana opinberlega. Því hefði hún
kosið að fara í blaðaviðtal. Hún sagðist
einnig vilja hvetja fórnarlömb nauðgana
til að sækja mál sitt því það væri snar
þáttur í eftirmeðferðinni. Hún sagði
Dunne að frá því að hennar mál hefði
orðið opinbert hefði nauðgunarákærum í
Flórída fækkað um helming. Dunne
spurði hana hvernig henni hefði orðið
við þegar hún heyrði úrskurðinn.
„Alls konar minningarbrot fóru um
hugskot mitt. Það rifjaðist upp fyrir mér
þegar hann hélt mér í þessari smákompu
(á ættarsetrinu nóttina sem atvikið átti
sér stað), og ég sagði honum að hann
hefði nauðgað mér. Hann leit á mig, afar
rólegur, ísmeygilegur og hrokafullur um
leið og hann sagði: Enginn mun trúa þér.
Og svo lýsti kviðdómurinn því yfir að
hann væri ekki sekur. Þá fannst mér ég
hverfa aftur til þeirrar stundar er hann
sagði þetta við mig.“
Dunne spurði hana hvort hún hefði
rætt við hinar konurnar þrjár sem höfðu
boðist til að bera vitni. Patricia neitaði
því, sagðist ekki vita nöfn þeirra og eng-
in þeirra hefði haft samband við sig. Hún
sagði þær reglur í gildi á meðan á réttar-
höldunum stóð að henni var meinað að
hafa samband við önnur vitni. Hún gat
ekki rætt við ráðgjafa sinn í nauðgunar-
málum og þurfti að leita til nýs ráðgjafa
eftir að réttarhöld hófust.
Dunne spurði hana hvort það væri
ekki rétt að um leið og hún hafði kært
nauðgunina hafi lögregla, saksóknari, fé-
lagsráðgjafarnir og læknar sem skoðuðu
hana, allir trúað henni. „Jú,“ svaraði
hún. Dunne tók einnig fram í viðtalinu
við hana að hún hefði gengist undir
tvenns konar lygapróf og fleiri rannsókn-
ir máli sínu til staðfestingar. „Hvað fór
þá úrskeiðis?“ spurði Dunne. „Peningar
geta keypt sýknu,“ svaraði hún að
bragði. „Þeir höfðu níu mánuði til að
undirbúa sína útgáfu af málinu. Ég varð
að gefa yfirlýsingar strax. Yfirheyrslurn-
ar yfir mér tóku þrjá daga og skýrslan
var yfir 720 síður og ég þurfti að svara
þremur verjendum, tveimur sækjendum
og mínum lögfræðingi. Ég þurfti stöðugt
að svara fyrir mig á átta mánaða tíma-
skeiði. Willie þurfti ekkert að svara fyrir
sig. Hann gaf engar yfirlýsingar. Hann
hafði nákvæma yfirsýn yfir minn vitnis-
burð. Hann gat skoðað öll gögn málsins.
94 HEIMSMYND