Ársrit um starfsendurhæfingu - 2014, Blaðsíða 49
49www.virk.is
GREIN
Þátttaka fyrirtækja í samfélaginu vísar til
þeirrar starfsemi sem fyrirtæki geta tekið
þátt í eða þeirrar þekkingar og auðlinda
sem þau geta látið í té til að styðja við
almenna vellíðan í samfélaginu. Þetta á
sérstaklega við þætti sem geta haft áhrif
á líkamlega og andlega heilsu, öryggi og
vellíðan starfsmanna og fjölskyldna þeirra.
Allir þessir þættir tengjast saman í gegnum
siðfræði og sameiginleg gildi þar sem
þátttaka bæði stjórnenda og starfsmanna
er mikilvæg til að tryggja árangursríka
uppbyggingu á heilbrigðum vinnustað.
Öllum fyrirtækjum á Íslandi ber að vera
með bæði vinnuverndar- og öryggisstefnu
til að stuðla að hættulausu vinnuumhverfi
(lög nr. 46/1980) og innleiðing sérstakrar
heilsustefnu sem stuðlar að heilbrigðum
vinnustað styður fullkomlega við þær
stefnur. Á síðustu árum hefur það færst
í vöxt að fyrirtæki móti eigin áætlanir
um heilsueflingu á vinnustöðum í þeim
tilgangi að hafa jákvæð áhrif á heilsu
starfsmanna sinna. Þetta geta verið
aðgerðir sem beinast að einstaklingnum
sjálfum, til dæmis fræðsla og æfingatímar
eða aðgerðir tengdar fyrirtækinu sjálfu,
til dæmis endurskipulagning á umhverfi
þess til að styðja við heilbrigðan lífsstíl. Þær
áætlanir og aðgerðir sem fyrirtæki standa
fyrir geta verið mismunandi en flest bjóða
þau upp á einhver (eða öll) eftirfarandi
atriða (Loeppke, 2013):
Greining á heilsutengdum 1.
áhættuþáttum
til dæmis mæling á blóðþrýstingi,
blóðfitu (kólesteróli), sykurmagni
í blóði og líkamsþyngdarstuðli
(Body Mass Index).
Fræðsluáætlanir sem vinna að 2.
því að breyta hegðun
til dæmis fræðsla um heilbrigðan
lífsstíl, aðstoð við að hætta
að reykja, fræðsla um stjórnun á
líkamsþyngd, næringu og
mataræði og/eða æfingar og
stjórnun á álagi.
Upplýsingamiðlun3.
til dæmis heilsuráðstefnur
og málstofur, aðgengi að ýmsum
upplýsingum um málefni sem
tengjast heilsu og heilsusamlegu
líferni. Þessi upplýsingamiðlun
getur verið staðbundin
og/eða á netinu.
Breytingar á umhverfi og 4.
menningu vinnustaðarins
til dæmis bann við reykingum á
vinnustaðnum eða fyrir utan
byggingar hans, breytingar á
byggingum og umhverfi til að
hvetja starfsfólk til að ganga
meira, heilsusamlegri matur í
mötuneyti og sjálfsölum á vinnu-
staðnum, þjálfun í að stjórna
vellíðan á vinnustaðnum og setja
sér árangurstengd markmið.
Mikilvægt er að bjóða upp á fjölbreytt
úrval úrræða sem stuðla að bættri heilsu.
Þannig geta fyrirtæki komið til móts við
ólíkar þarfir og óskir starfsmanna.
Í dag er vakning á meðal fyrirtækja hvað
varðar mikilvægi þess að styðja við og
bæta heilsu og líðan starfsmanna sinna.
Rannsóknir hafa sýnt að þau fyrirtæki sem
fjárfesta í heilsueflingu á vinnustaðnum
fá þá fjárfestingu til baka og gott betur,
meðal annars í formi minnkaðrar starfs-
mannaveltu, færri veikindadaga og auk-
innar framleiðni (Baicker, Cutler & Song,
2010).
Sá árangur sem næst með innleiðingu
heilsueflingar á vinnustað ræðst af þeim
Mynd 1. Líkan WHO af heilbrigðum vinnustað (WHO 2007).
Vinnuumhverfi
Aðgengi einstaklinga
að heilsuúrræðum
Þátttaka fyrirtækja
í samfélaginu
Sálfélagslegt
vinnuumhverfi
Þátttaka stjórnenda
Siðferði og gildi
Þátttaka starfsmanna
Virkja
Koma saman
Úttekt
Forgangsraða
Áætla
Framkvæma
Meta
Bæta