Ársrit um starfsendurhæfingu - 2014, Blaðsíða 51

51www.virk.is
GREIN
5. Gera þarf aðgerða- og fjárhags-
áætlun
Til a• ð áhrif áætlunarinnar verði sem
mest þarf hún að fjalla um meginþarfir
og áhuga starfsmanna. Auk þess þarf
hún að passa inn í þá fjárhagsáætlun
og tímaramma sem sett hafa verið.
Þegar búið er að skipuleggja þá •
heilsueflandi starfsemi sem fara skal
fram á vinnustaðnum þarf að gera
tímasetta aðgerðaáætlun. Í henni
þurfa að vera upplýsingar um hvað
þarf til að setja starfsemina af stað á
árangursríkan hátt. Aðgerðaáætlunin
þarf að innihalda blöndu af ýmiskonar
starfsemi og úrræðum sem munu
hafa áhrif á starfsfólkið, umhverfið
og tekur mið af stefnu fyrirtækisins.
Hún þarf að vera bæði sveigjanleg og
raunhæf þar sem breytingar geta orðið
vegna endurgjafar frá starfsmönn-
um og/eða við framkvæmdina sjálfa.
Það getur líka verið gott að tengja
aðgerðaáætlunina við tilteknar her-
ferðir eða atburði sem eiga sér stað
í þjóðfélaginu eins og t.d. „Hjólað í
vinnuna“ eða „Lífshlaupið“.
Nákvæm fjárhagsáætlun sýnir •
áætlaðan kostnað við innleiðingu
heilsueflingar á vinnustaðnum. Taka
þarf tillit til tækja og búnaðar, starfs-
fólks og/eða þjálfunarkostnaðar,
hvatningar og umbunar og alls annars
viðeigandi kostnaðar sem tengist
aðgerðaáætluninni.
Íhuga má að deila einhverjum •
kostnaði með starfsmönnum þar sem
búast má við meiri skuldbindingu
við áætlunina ef starfsmenn taka
þátt í kostnaðinum. Fyrirtæki geta
líka ákveðið að bera allan kostnað af
tilteknum verkefnum (t.d. bjóða upp
á ferska ávexti í vinnunni) en deila
kostnaði með starfsmönnum í öðr-
um tilfellum (t.d. þátttaka í kostnaði
vegna áskriftarkorts í líkamsrækt).
6. Velja hvatningu og umbun fyrir
þátttöku
Hvatning og/eða verðlaun geta haft •
mikil áhrif og hvatt starfsmenn til
þátttöku, sem aftur getur leitt til
breyttrar hegðunar og heilsusamlegri
lifnaðarhátta til lengri tíma. Fyrir
atvinnurekendur getur val á hvatningu
eða verðlaunum sýnt skuldbindingu
fyrirtækisins við heilsueflingu á vinnu-
staðnum. Dæmi um hvatningu og
umbun eru til dæmis verðlaunaskjal,
keppni, opinber viðurkenning, varn-
ingur, peningaupphæðir, skemmtanir,
afsláttur af áskriftarkorti í líkamsrækt,
frídagar, punktakerfi (uppsafnaður
punktafjöldi sem hægt er að skila inn
fyrir gjafabréf eða annað).
7. Meta þörf fyrir frekari stuðning
(innan/utan fyrirtækisins)
Hægt • er að leita eftir stuðningi við
heilsueflingu frá ýmsum aðilum innan
sem utan fyrirtækisins. Slík aðstoð get-
ur komið frá ýmsum félagasamtökum,
heilbrigðisstofnunum, bæjarfélögum
eða ríkinu og geta kostað mjög lítið eða
ekkert. Einnig eru til fyrirtæki sem taka
að sér að sjá um heilsueflingaráætl-
anir fyrir fyrirtæki og bjóða til dæmis
upp á heilsu- og velferðarkannanir,
ýmsar heilsuskimanir, fræðslu og
stuðning bæði á staðnum og á
netinu.
3. Innleiðing áætlunarinnar
8. Kynna áætlunina
Ky• nna þarf áætlunina fyrir öllum
starfsmönnum til að auka líkur á
því að sem flestir taki þátt. Hægt er
að byrja kynningu á fyrstu stigum
uppbyggingar og halda henni áfram
allan þann tíma sem hún er í gangi.
Upplýsingamiðlun og kynning á öllum
stigum áætlunarinnar geta vakið
ákveðið umtal um þá heilsueflingu
sem á að fara af stað á vinnustaðnum.
Til að kynna áætlunina má halda
sérstakan „kick off“-fund þegar átakið
fer af stað; hengja upp heilsutengd
veggspjöld og upplýsingar, halda
sérstaka heilsudaga fyrir starfsfólk,
gefa út sérstakt fréttabréf og koma á
framfæri dæmisögum frá starfsfólki
sem tekið hefur þátt í heilsueflingu á
vinnustaðnum.
9. Stýring á áætlun
Eftir • að áætlunin hefur verið sett
af stað þarf stöðugt að vinna að
endurskoðun og meta ákveðna þætti
til að innleiðingin verði árangursrík:
– Funda þarf reglulega með
nefndum
– Skipuleggja stuðning og aðföng
fyrir þá starfsemi sem er í gangi
– Samstilla og koma af stað áætlaðri
starfsemi
– Halda í við fjárhagsáætlun
– Mynda tengsl við þá aðila sem
veita þjónustuna
– Áframhaldandi kynning og
upplýsingamiðlun
10. Endurmeta áætlunina og gera
endurbætur
Við • endurmat fást upplýsingar um
hvort markmið sem sett voru í upphafi
hafi náðst og einnig upplýsingar sem
nýtast til áframhaldandi þróunar. Mat
á áætlun skal fara fram að minnsta
kosti einu sinni á ári og á þrjá mis-
munandi vegu:
– Mat á ferli — var áætluninni og
starfseminni komið á framfæri eins
og ákveðið var? Hér kemur í ljós
hvað virkaði og hvað ekki. Þetta
hefur áhrif á hvað gert verður í
framtíðinni.
– Mat á áhrifum — hvers konar
breytingar áttu sér stað
á vinnustaðnum sem hugsanlega
hafa hjálpað starfsmönnum að
verða heilbrigðari?
– Mat á útkomu — hvaða áhrif
hafði heilsueflingin á starfsmenn
og á fyrirtækið? Þá sérstaklega
með tilliti til tilgangs og markmiða
áætlunarinnar sem sett voru í
byrjun.
Mikilvægt er að skila skýrslu •
með niðurstöðum heildarmats til
stjórnenda. Þar kemur fram yfirlit
yfir þá starfsemi sem fór fram. Einnig
koma fram upplýsingar um hvað
virkaði, samantekt á breytingum á
heilsu og vellíðan starfsfólks og lýsing-
ar á breytingum á vinnuumhverfinu.
Upplýsingar sem sýna að heilsuefling
á vinnustaðnum skilar árangri geta
aukið stuðning stjórnenda við áætlun-
ina og þátttöku starfsmanna. Slíkar
niðurstöður styðja einnig við beiðnir
um aukin fjárútlát eða aðföng til
áætlunarinnar í framtíðinni.