Ársrit um starfsendurhæfingu - 2015, Qupperneq 4

4 www.virk.is
V
IR
K
Hannes G. Sigurðsson formaður stjórnar VIRK
Ávinningur árangursríkrar starfsendurhæfingar getur
verið mjög mikill. Mesti ávinningurinn verður ekki metinn til
fjár en hann felst í betri heilsu, andlegri sem líkamlegri, og
betri afkomu þeirra einstaklinga sem endurhæfast.“
Útgjöld vegna örorkulífeyris hafa
tvöfaldast á 15 árum
Árleg útgjöld ríkis og lífeyrissjóða vegna örorkulíf-
eyris verða 55 milljarðar króna á þessu ári, þ.a. er
hlutur ríkisins 40 milljarðar og lífeyrissjóðanna 15
milljarðar. Útgjöldin hafa tvöfaldast á föstu verðlagi
á undanförnum 15 árum.
Ísland hæst í greiðslu örorkulífeyris
Ekkert þeirra ríkja sem Íslendingar bera sig saman
við ver hærra hlutfalli af landsframleiðslu til greiðslu
örorkulífeyris. Árið 2011 varði ríkissjóður Íslands
2,0% og lífeyrissjóðirnir 0,6% af landsframleiðslu
til greiðslu örorkulífeyris, eða samtals 2,6% af
landsframleiðslu. Vegna sérstakrar hækkunar
örorkulífeyris síðan, og fjölgunar örorkulífeyrisþega,
má ætla að þetta hlutfall verði komið yfir 3% á
þessu ári. Til samanburðar verja Danmörk og
Noregur 2,1-2,5% af landsframleiðslu til greiðslu
örorkulífeyris, Finnar 1,9% og Svíar 1,4%.
Lítil opinber framlög til
starfsendurhæfingar á Íslandi
Þrátt fyrir mikla örorkubyrði hefur ríkissjóður nánast
engum fjármunum varið til starfsendurhæfingar.
Þjóðin eldist og vinnumarkaðurinn
skreppur saman
Íslenska þjóðin eldist hratt. Á næsta áratug er útlit
fyrir að starfsfólki á vinnumarkaði fjölgi aðeins um
fjórðung af fjölgun undangengins áratugar og við
taki fækkun fólks á vinnumarkaði. Árgangarnir
sem koma inn á vinnumarkaðinn verða svipaðir að
stærð og þeir sem hverfa af honum vegna aldurs og
vinnumarkaðurinn skreppur saman vegna mikillar
örorkutíðni. Að óbreyttu verður erfitt að manna ný
störf sem mun hamla fjárfestingum og hagvexti á
komandi árum.
Örorkutíðni með því hæsta
sem þekkist
Hlutfall fólks á Íslandi sem hverfur af vinnumarkaði
vegna örorku er með því hæsta sem þekkist og
hefur örorkulífeyrisþegum fjölgað jafnt og þétt á
undanförnum árum. Á hverju ári fá 1.200-1.500
manns úrskurð um svokallaða 75% örorku sem
veitir rétt til varanlegs örorkulífeyris. Árið 1993 voru
örorkulífeyrisþegar 4,5% af íbúum á vinnualdri en
árið 2013 voru þeir 9%. Hlutfall örorkulífeyrisþega
hefur þannig tvöfaldast á síðustu tveimur ára-
tugum.
Ávarp
stjórnarformanns