Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2016, Blaðsíða 71

Fagið09/16
Við skipulagningu inngripsins var leitað í smiðju áhugaskapandi
samtala (e. motivational inter viewing) en aðferðin var sérstaklega
löguð að líknar- og lífslokameðferð (sjá umfjöllun um aðferðina hér
neðar). Inngripið fól í sér tilboð um samtal, í þessu tilviki um eigin
yfirvofandi dauða,
þar sem þess er
jafnframt gætt að
engin þvingun í átt
til slíkrar umræðu
eigi sér stað enda
er það kjarninn í
áhugaskapandi sam-
tölum (Helgason og
Skúlason, 2014).
Íslenska rannsóknin
byggðist á viðtölum
við 195 sjúklinga
á Landspítalanum
með staðfestan
ólæknandi sjúkdóm
(Skúlason o.fl.,
2014).
Við vinnslu
gagnanna kom
í ljós verulegur
kynjamunur varð-
andi frumkvæði
viðmælenda til að
ræða um eigin yfirvofandi dauða. Karlar voru síður líklegir til að hefja
umræðu um dauðann án stuðnings. Fyrir inngripið höfðu átta af tíu
konum átt frumkvæði að samræðunni en einungis þrír af tíu körlum.
Eftir inngripið höfðu níu af tíu konum og sex af tíu körlum átt samtal
um eigin yfirvofandi dauða. Rannsóknin leiddi því í ljós að karlar
með ólæknandi sjúkdóma eru tregari en konur til að ræða um eigin
yfirvofandi dauða en að draga megi verulega úr kynjamun með því
að nota gagnreynd inngrip sem byggjast á aðferðum sem ekki ögra
persónumörkum einstaklinganna.
mynd 1. Tal um eigin yfirvofandi dauða í hefðbundnu klínísku
samtali.
100%
80%
60%
40%
20%
0%
n karlar n konur
30%
80%
59%
91%
Fyrir inngrip Eftir inngrip