Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Qupperneq 23

sjúkraflutningafóks er forsenda þess að vel gangi. „Það er
kannski ákveðinn lífsstíll, og jafnvel forréttindi, að geta unnið
og starfað á heilsugæslu í dreifbýli. Í starfinu felst meðal annars
að vera til staðar, ýmist við gleði- eða sorgarstundir skjól stæð -
inga, það er í senn gefandi og krefjandi. Einnig þarf að sinna
skjólstæðingum heima fyrir þar sem ekki allir komast á heilsu-
gæsluna, hvað þá farið lengra eftir þjónustu. Á seinni árum
hefur fjölgað talsvert í hreppnum og þá hefur ljós móðurnámið
komið sér vel þar sem ég sinni ungbarnaeftirliti í hreppnum,“
segir auðbjörg. hún fer svo reglulega til Víkur að sinna mæðra-
eftirliti og tvisvar í mánuði austur á höfn til að sinna sömu
verkum þar og er stundum svo heppin að fá að taka á móti
börnum, en það eru þá óvæntar fæðingar og kannski ekki alltaf
tími eða færð til að senda konur með flugi eða sjúkrabíl. „að
auki hefur það styrkt faglega hæfni mína að vera menntaður
sjúkraflutningamaður — það er óhætt að segja að námið mitt
kemur sér afar vel á stað sem þessum,“ segir hún.
Fyrsta heilsugæslan sem innleiðir
fjarheilbrigðisþjónustu
Á heilsugæslustöðinni á kirkjubæjarklaustri er stunduð fjar-
heilbrigðisþjónusta sem vakið hefur athygli og kemur vel út.
„fjarheilbrigðisþjónusta ætti að vera sjálfsögð og til staðar sem
víðast í minni byggðarlögum. Ávinningur af fjarheilbrigðis -
þjónustu er umtalsverður, um það verður ekki deilt. Enn og
aftur kem ég inn á mikilvægi teymisvinnu þeirra sem vinna í
heilbrigðisþjónustunni þar sem allir vinna sem ein heild. Íbúar
í Skaftárhreppi hafa tekið þessari þjónustu með opnum örmum
og áttu meðal annars stóran þátt í að safna fyrir nauðsynlegum
tækjabúnaði á sínum tíma,“ segir auð björg aðspurð um þjón-
ustuna.
heilsugæslan á kirkjubæjarklaustri er fyrsta heilsugæslan
sem hefur innleitt fjarheilbrigðisþjónustu og er því í fararbroddi
í verkefninu hér á landi. Árið 2013 var búnaður keyptur með
stuðningi heimamanna. auðbjörg segir að fjarheilbrigðisþjón-
ustan sinni fjölbreyttum þörfum fólks auk þess sem hún bæti
aðgengi fólks að ýmiss konar sérfræði þjónustu sem annars væri
aðeins aðgengileg á Selfossi eða reykjavík. Þessi viðbót eflir því
heilbrigðisþjónustu heima í héraði og er meðal annars árang-
ursrík leið til að efla lýð heilsu. „Ekki er verra að þessi þjónusta
eykur hagkvæmni í rekstri og tryggir betri nýtingu heilbrigðis-
starfsfólks. Það er þó enn ókomið greiðslumódel og ýmiss
konar praktísk mál eru enn í vinnslu í kerfinu til þessa að þetta
geti orðið hnit miðaðri þjónusta.“
„Seigla er mikilvægur eiginleiki
sem styrkir mann við þessar aðstæður“
Það er mikil umferð ferðamanna um Skaftárhrepp og þar hafa
orðið nokkur stór slys, m.a. banaslys á milli jóla og nýárs bæði
2017 og 2018, en bæði slysin urðu 27. desember. hvernig var
fyrir auðbjörgu sem eina hjúkrunarfræðinginn á svæðinu að
koma að þessum slysum og vinna úr þeim? „að vera klár í slag-
inn fylgir því að starfa í dreifbýli, maður verður bara að taka
því sem kemur. Það er enginn annar sem getur tekið boltann.
umfang beggja þessara slysa var mikið og aðkoman var í
báðum tilvikum mjög krefjandi og erfið, en þó ólík. En það
voru líka margir hlutir sem unnu með okkur. Við svona að -
stæður er mitt hlutverk fyrst og fremst að koma réttum upp -
lýsingum sem fyrst áleiðis svo að það sé tryggt að viðeigandi
bjargir berist án tafar, ásamt því að hefja nauðsynlega vinnu og
hlúa að slösuðum. Í dreifbýlli sveit er bið eftir fyrstu hjálp alltaf
löng og sérhæfð viðbrögð er á höndum fárra aðila. En við búum
vel að góðum og fórnfúsum sjálf boðaliðum annarra björg-
unaraðila, s.s. í björgunarsveit og í slökkviliði, og það er mikil-
væg aðstoð við okkur heilbrigðismenntaða fólkið. Svo er mjög
gott samstarf og samvinna við lögreglu.
Því miður höfum við of oft þurft að koma saman við slysa -
aðstæður, en það hefur í för með sér að við búum að reynslu
sem nýtist í næsta útkalli,“ að sögn auðbjargar. „Seigla er mikil -
vægur eiginleiki sem styrkir mann við yfirþyrmandi aðstæður.
Samvinna er lykilatriði ef árangur á að nást og forsenda sam-
vinnu er traust. Með svona hóp stendur maður ekki einn,“ segir
auðbjörg sem á erfitt með að rifja slysin upp. auðbjörg segir
að líklega hafi það verið tilviljun ein að slysin bar upp á sama
dag — nánast upp á klukkustund. „Vissulega mun þessi dag-
setning líða mér seint úr minni, maður mun alltaf velta því fyrir
sér á þessum degi hvað dagurinn beri í skauti sér. Við skulum
vona að það verði ekki allt þegar þrennt er.
Það er líklega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir slys en
það má alltaf brýna fyrir ökumönnum — innlendum sem er-
lendum — að miða akstur við aðstæður, nota bílbelti og viðeig-
andi öryggisbúnað. Það er sannað að bílbelti bjarga manns -
líf um. Það er svo orðið nauðsynlegt að fækka einbreiðum brúm
í héraðinu enda eru þær allt of margar og allar hættulegar,“
segir auðbjörg þegar hún var spurð hvort það væri eitthvað
hægt að gera að hennar mati til að forðast svona stór slys.
það er kannski klisjukennt …
tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 95. árg. 2019 23
„Það er kannski ákveðinn lífsstíll, og jafnvel for-
réttindi, að geta unnið og starfað á heilsugæslu
í dreifbýli. Í starfinu felst meðal annars að vera
til staðar, ýmist við gleði- eða sorgarstundir
skjólstæðinga, það er í senn gefandi og krefj-
andi.“
„Vissulega mun þessi dagsetning líða mér seint
úr minni, maður mun alltaf velta því fyrir sér á
þessum degi hvað dagurinn beri í skauti sér. Við
skulum vona að það verði ekki allt þegar þrennt
er.“