Skírnir - 01.04.2005, Qupperneq 129

SKÍRNIR
SINN EIGINN SMIÐUR
127
Hvort sem Sverrir hefur ályktað að ekki hafi verið dreymt nógu
skýrt, þá verða draumarnir æ skýrari. I þeim næsta eru átök milli
Ólafs helga og Magnúsar konungs Erlingssonar. Ólafur helgi þvær
sér við trapisu og neitar öðrum um að nota vatnið en biður Sverri
að þvo sér í konungsvatninu. Síðan nefnir hann hinn unga skjól-
stæðing sinn Sverri Magnús, og að lokum felur hann honum merki
sitt með þessum orðum: „Tak nú við merkinu, herra, ok ætla þat
með sjálfum þér at þetta merki skaltu jafnan bera heðan í frá“ (5.
kap.). Þetta getur varla misskilist; þessir draumar eru ekki táknræn-
ir og þarf engan djúpan draumráðanda til að ráða þá heldur er boð-
skapurinn skýr, jafnvel svo gagnsær að það kann eitt sér að hafa
valdið spotti. Þó að Magnús konungur kunni að vera kallaður kon-
ungur í umboði Ólafs helga gegnum erkibyskup, þá hefur Sverrir
umboðið beint frá Ólafi sjálfum. Nafngift Ólafs helga merkir
væntanlega að Sverrir sé hinn eini sanni Magnús konungur en ekki
má heldur gleyma að mannsnafnið Magnús merkir ‘mikill’.
I þriðja draumnum birtist Sverri Samúel spámaður með krisma,
smyr hendur hans og kallar hann konung. Hann segist sendur af
guði og allir söguhlýðendur skilja strax hliðstæðuna við Davíð
konung. I Biblíunni smurði Samúel bæði Sál og Davíð. Eins var
Magnús Erlingsson vígður og kórónaður konungur eins og hann
vísar stundum til (sjá m.a. 60. og 89. kap.).38 Hann er því hliðstæð-
ur Sál eins og kemur fram í ræðu Sverris eftir fall hans. Sjálfur er
Sverrir þá hliðstæður Davíð og þarf ekki að nefna hann í sögunni
til þess að allir söguhlýðendur skilji líkindin. Draumarnir verða
Sverri beint samband við guðdóminn og koma í stað erkibyskups
og annarra jarðneskra talsmanna guðs. Sverrir á enda enga slíka
fylgjendur. Þeir eru líka skýrt til máls um það hversu mikið vægi
hið táknræna vald Sverris er. Vald hans er að helgað af þeim Ólafi
helga og Davíð konungi sem eru erlend og innlend stoð valds
hans. Ólafur helgi veitir honum fjölskyldutengsl og norræna
helgi. Líkindin við Davíð færa Sverri á hinn bóginn beint inn í
Biblíuna.39
38 Sjá líka Ármann Jakobsson, / leit að konungi, 150-53.
39 Um líkindi Davíðs og Sverris hefur allnokkuð verið fjaliað. Sjá m.a. Nilson,