Bændablaðið - 28.01.2016, Blaðsíða 42

42 Bændablaðið | Fimmtudagur 28. janúar 2016
Undanfarin ár hafa borist ótal
fréttir hingað til lands um mikla
vaxtarmöguleika í Kína í tengsl-
um við sölu mjólkurvara og hinn
ört stækkandi markað þar í landi
fyrir mjólkurvörur.
Flest stærstu afurðafélög í heimi
hafa af þessum sökum sett mikinn
kraft í markaðsstarf í Kína og náð
sterkri fótfestu þar fyrir margvís-
legar mjólkurvörur. Á sama tíma
hafa kínversk yfirvöld hlúð að
innri uppbyggingu og lagt áherslu á
aukna mjólkurframleiðslu í landinu
sjálfu, m.a. með styrkjum bæði við
frumframleiðendur mjólkur og
einnig við uppbyggingu afurða-
vinnslugeirans. Ástæða stuðnings
kínverskra stjórnvalda við upp-
byggingu afurðavinnslunnar er bæði
sú stefna Kínverja að verða sem mest
óháðir innflutningi, og jafnframt að
aðstoða kínverskar afurðastöðvar
að endurvekja traust neytenda á
kínverskum mjólkurvörum en sem
kunnugt er hrundi heimamarkaður-
inn þegar í ljós kom fyrir nokkrum
árum að melanin hafði verið blandað
í nokkrar mjólkurvörur. Kínverskir
kúabændur og raunar mörg fyrir-
tæki hafa svarað kalli yfirvalda eftir
mjólk sem framleidd er í landinu
sjálfu og er nú mikil uppbygging í
gangi í landinu.
Enn meiri neysluaukningu spáð
Nýverið var samþykkt í Kína að for-
eldrum þar í landi væri heimilt að
eignast tvö börn en árið 1979 voru
sett sérstök lög í Kína sem kváðu
á um að flest pör mættu einungis
eignast eitt barn. Nú stefnir í að það
vanti ungt fólk til þess að sjá fyrir
þeim sem eldri eru í framtíðinni og
því hefur fyrrnefndum lögum verið
breytt. Þessari breytingu hefur verið
vel tekið bæði heima fyrir en ekki
síður erlendis enda aukið bjartsýni
margra kúabænda víða um heim þar
sem stór hluti innflutnings mjólk-
urvara til Kína er mjólkurduft sem
notað er í mjólk fyrir ungbörn.
Margir spá því að árið 2017 og
næstu árin á eftir muni verða aukin
eftirspurn og að það muni toga
heimsmarkaðsverð mjólkur upp
enn á ný.
Þriðji stærsta framleiðsluland
heims
Í dag er Kína eitt af mestu fram-
leiðslulöndum heims á mjólk og
það þrátt fyrir að stór hluti íbúa
landsins sé með mjólkursykuróþol.
Eins og sést af meðfylgjandi mynd
þá er mjólkurframleiðsla landsins
um 37 milljarðar kílóa og meiri
framleiðsla er einungis í Indlandi
og Bandaríkjunum. Eins og fram
kemur hér að ofan er árlegur vöxtur
neyslu mjólkurvara mikill og þarf
Kína því á innflutningi að halda
enn um sinn að minnsta kosti en
um 20–25% vöntun er á markaði
umfram innanlandsframleiðsluna.
Neysla mjólkurvara í Kína er þó enn
langt innan við það sem gengur og
gerist í öðrum löndum og er meðal-
neysla á mjólkurvörum, umreiknað í
lítra mjólkur, rétt í kringum 25 lítrar
sem er margfalt minna en t.d. meðal
Íslendingur neytir.
Ostar lykillinn að enn aukinni
neyslu
Síðustu tvö árin hefur orðið nokkur
breyting á markaðsstarfi innflutn-
ingsaðilanna í Kína en stórauk-
in áhersla er nú lögð á neyslu á
ostum, en í Kína er hún enn sem
komið er frekar óalgeng enda ekki
hefð fyrir neyslu osta, auk þess sem
ostar hafa verið munaðarvara. Með
bættum efnahag og auknum tekjum
Kínverja hefur kaupgetan aukist og
sala á ostum stigið jafnt og þétt.
Þá hafa margir innflutningsaðilar
staðið bæði fyrir rekstri kennslu-
eldhúsa og kostað matreiðsluþætti
þar sem sýnd og kennd er notkun á
ostum við matargerð. Þetta hefur svo
sannarlega skilað sér og sem dæmi
um það má nefna að árið 2014 nærri
tvöfaldaðist innflutningur á ostum
til Kína. Þá hefur almennur áhugi
Kínverja á ostum almennt aukist, en
rannsókn á leitarhegðun fólks á ver-
aldarvefnum sýndi 60% aukningu
í leit Kínverja að orðinu „cheese“
(ostur) síðustu 3 ár! Uppskriftir að
margs konar réttum með osti eru þar
ofarlega á blaði s.s. að flatbökum,
grænmetisréttum með rifnum osti
og fleira slíku góðgæti. Helstu inn-
flutningslönd osta til Kína hafa til
þessa verið Nýja-Sjáland, Ástralía
og Bandaríkin. Lönd Evrópu eru
hins vegar allnokkuð á eftir enda
byggja þar flestir útflytjendur á
ostum á framleiðslu hágæðaosta, en
stærsti hluti innflutts osts til Kína er
vinnsluostur.
Mikill breytileiki í bústærð
Kínverska mjólkin er framleidd á
búum allt frá því að vera einungis
með 1–2 kýr og upp í það að vera
með þúsundir kúa en mest fjölgun
búa hefur einmitt verið í síðast-
nefnda flokknum undanfarin ár.
Fleiri og fleiri kaupahéðnar og fyr-
irtæki hafa horft til þeirra tækifæra
sem blasa við í kínverskri mjólkur-
framleiðslu og töluverð uppbygging
því átt sér stað. Sem dæmi um þetta
má nefna að fyrirtækin DeLaval og
SAC settu upp fleiri mjaltahringekj-
ur í Kína einu og sér á síðasta ári
en samtals í öllum öðrum löndum
heimsins. En það eru ekki einungis
bændur og fyrirtæki sem byggja upp
hina kínversku mjólkurframleiðslu
því afurðafélögin eiga einnig ótal
kúabú sjálf. Þetta á m.a. við um
kínverska afurðafélagið Mengniu,
sem er eitt af stærstu afurðafélögum
í heimi með um 8–9 milljarða lítra
innvigtun mjólkur árlega. Mengniu
áætlar að innvigtun til fyrirtækisins
muni aukast um 50% nú á komandi
örfáum árum með tilkomu 25–30
nýrra kúabúa í eigu afurðafélagsins,
en á hverju þeirra verða 10 þúsund
mjólkurkýr.
Kúabú með 100 þúsund kýr
Stærsta kúabú Kína í dag er með 40
þúsund mjólkurkýr og er það jafn-
framt stærsta kúabú í heimi en brátt
tekur enn stærra bú til starfa er fyrir-
tækið Modern Dairy Company lýkur
framkvæmdum við nýtt kúabú sitt í
norðausturhluta Kína. Það er einmitt
sama fyrirtæki sem á fyrir áðurnefnt
kúabú sem hefur 40 þúsund mjólkur-
kýr svo forsvarsmenn fyrirtækisins
þekkja það vel hvernig á að stjórna
stórum kúabúum. Áætlaður kostn-
aður við þetta risabú hljóðar upp á
um 25 milljarða íslenskra króna sem
er reyndar ekki há upphæð á hverja
mjólkurkú þrátt fyrir allt eða um 250
þúsund krónur sem hlýtur að teljast
afar hagstætt, enda oft miðað við
að básinn með öllu kosti um 800
þúsund eða jafnvel meira en það.
Til þess að afla fóðurs í þessar kýr
þarf allnokkurt land eða um 200
þúsund hektara. Slíkt land er ekki
tækt í dag í Kína og því hefur verið
gerður leigusamningur við Rússland
um aðgengi að landi á meðan unnar
verða upp 200 þúsund hektarar af
nýræktun í Kína. Til fróðleiks
má geta þess að stærsta kúabúið í
Bandaríkjunum er með 30 þúsund
mjólkurkýr, það stærsta í Bretlandi
með um 2 þúsund mjólkurkýr og
það stærsta í Danmörku um 1.800
mjólkurkýr.
Kínversk mjólkur-
framleiðsla í vexti
Utan úr heimi
Dýravernd:
Teknir með 200 kíló af fílabeini
Veiðiþjófar í Mið-Afríkuríkinu
Gabon voru gripnir með 200 kíló
af fílabeini. Fílabeinið sem gert
var upptækt er mesta magn sem
veiðiþjófar í landinu hafa verið
gripnir með.
Tveir hafa verið handteknir vegna
málsins og er annar þeirra starfs-
maður skógræktarinnar og land-
vörður á friðlandi fyrir dýr í Gabon.
Undanfarin ár hafa yfirvöld í
Gabon eytt talsverðu fé í að vernda
þá fimmtíu þúsund fíla sem finnast í
landinu en fílarnir þar eru um helm-
ingur allra villtra fíla sem finnast í
álfunni.
Áætlað er að það þurfi að drepa
að minnsta kosti 20 fíla til að fá
200 kíló af tönnum sem í daglegu
tali eru kallaðar fílabein. Talið er
að þjófarnir sem gripnir voru með
beinin hafi verið að safna þeim í
langan tíma. Þeir hafa viðurkennt
að hafa ætlað að selja ránsfenginn
til Asíu þar sem beinið er notað til
að skera út skrautmuni eða mulið í
fílabeinsmjöl og drukkið sem nátt-
úrulegt viagra. /VH
Andfætlingar:
Stjórnvöld ætla að stórauka
trjárækt í borgum
Umhverfisráðherra andfætlinga
okkar í Ástralíu segir stjórnvöld
þar ætla að leggja aukna áherslu
á ræktun trjáa í borgum og bæta
þannig heilsu íbúanna.
Að sögn ráðherrans hefur undir-
búningsvinna þegar verið hafin og
mun áætlun um stóraukna trjárækt
í borgum álfunnar liggja fyrir eftir
nokkra mánuði. Hugmyndin er
að stjórnvöld landsins og stjórnir
borga muni vinna náið saman að
ræktuninni og að á innan við áratug
verði búið að rækta fjölda einstakra
trjáa og trjálunda sem veita munu
borgarbúum skjól fyrir vindi og
sterkri sól og bæta þannig heilsu
borgaranna.
Skógræktar- og umhverfis-
samtök í Ástralíu hafa lýst mikilli
ánægju með verkefnið og að þau
muni leggja því lið.
Markmið stjórnvalda er að búið
verði að planta út að minnsta kosti
20 milljón trjám í borgum í Ástralíu
fyrir árið 2020. /VH
Skógareyðing í Vestur-Afríku:
Ástæðan fyrir útbreiðslu Ebólu?
Sett hefur verið fram sú tilgáta
að eyðing skóga í vestanverðri
Afríku hafi verið ástæðan fyrir
Ebólufaraldrinum sem geisaði á
svæðinu síðari hluta árs 2014.
Samkvæmt tilgátunni leiddi
eyðing skóga í Vestur-Afríku til þess
að búsvæði ávaxtaleðurblaka hafi
verið eyðilögð og vegna þess hafi
þær leitað fæðu og skjóls í manna-
bústöðum. Vitað er að umræddar
leðurblökur bera í sér Ebólavírusinn
og að hann getur borist úr þeim í
menn.
Gríðarlegt skóglendi hefur verið
fellt í löndum Vestur-Afríku eins
og Gíneu, Síerra Leóne, Líberíu,
Fílabeinsströndinni og Gíneu Bissá.
Allt lönd þar sem Ebólufaraldurinn
skall á með miklum þunga. Skógar
hafa verið felldir til að ryðja landi
fyrir matvælaframleiðslu, námu-
vinnslu og til útflutnings á harðviði.
/VH
Mjólkurframleiðsla í Kína, milljarðar kílóa
cdn.firstwefeast.com, swj.com, UK Agriculture
& Horticulture Development Board
Vegna skógareyðingar í Afríku hefur ávaxtaleðurblakan, sem ber með sér
Ebólusmit, verið að leita út fyrir hefðbundið búsvæði sitt.
Götutré í Sydney.
Þúsundir fíla eru drepnir á hverju ári
í Afríku vegna tannanna sem notaðar
eru til að skera út skrautmuni eða
sem náttúrulegt viagra.