Bændablaðið - 29.08.2019, Blaðsíða 53

Bændablaðið | Fimmtudagur 29. ágúst 2019 53
Skeifunni 3h ll Sími: 588 5080 ll dynjandi.is
Hjá Dynjanda færðu vandaðan
endurskins- og regnfatnað, hanska,
húfur og margt fleira.
Hafðu samband.
Við veitum þér faglega aðstoð.

Það styttist í
göngur og réttir
LESENDABÁS
Orkupakkar hækka raforkuverð
Árið 2003 var fyrsti orkupakki
Evrópusambandsins innleiddur
í íslenska löggjöf en með honum
fylgdi sú krafa að aðskilja skyldi
orku dreifingu frá orkuframleiðslu.
Þetta var gert undir því yfirskini
að slík breyting myndi auka
samkeppni á orkumarkaði, sem
ætti að vera til hagsbóta fyrir
neytendur. Raunin varð önnur
og raforkuverð til heimila og
fyrirtækja hækkaði.
Þegar orkuverð eftir þessa nýju
löggjöf er rannsakað má sjá að
þegar framleiðslan var aðskilin
frá dreifingunni hækkaði orkuverð
snögglega, eða um 10%. Þessa
hækkun má því beintengja við
fyrsta orkupakkann og breytingar
sem honum fylgdu. Í nýlegri skýrslu
sérfræðinefndar Orkunnar okkar
kemur fram að meðaltalshækkun
á raforku frá 2003 er að raunvirði
7-8% þegar horft er á landið sem
heild. Fjöldi landsmanna hefur hins
vegar fundið á eigin skinni fyrir mun
meiri hækkun á raforkuverði.
Nú stendur Ísland frammi
fyrir því að innleiða þriðja
orkupakkann og enn á ný eru það
neytendasjónarmið sem ríkisstjórnin
otar að almenningi. Þegar borið
er saman verð milli dýrustu og
ódýrustu orkusölufyrirtækjanna
kemur í ljós að sá afsláttur sem á að
vera í boði, að sögn stjórnvalda, er
svo lítill að ekki svarar kostnaði og
fyrirhöfn að skipta um orkusala og
er afslátturinn auk þess ekki nægur
til að dekka þá kostnaðaraukningu
sem fylgdi fyrsta orkupakkanum.
Þetta hafa Neytendasamtökin
staðfest. Þau neytendasjónarmið
sem landsmönnum var lofað hafa
því brugðist og því er undarlegt að
sömu rök séu nú notuð aftur fyrir
þriðja orkupakkann.
Sló þá þögn á þingmennina
Þeir sem hafa fundið einna mest
fyrir hækkun á raforkuverði vegna
innleiðingar orkupakka ESB er það
fólk sem býr á köldum svæðum á
Íslandi.
Tveimur árum eftir að fyrsti
orkupakkinn var innleiddur hafði
raforkuverð til húshitunar á
veitusvæði Hitaveitu Suðurnesja (nú
HS Orku) hækkað á bilinu 74–96%.
Þetta þekki ég af eigin raun, búandi
á köldu svæði á Suðurnesjum.
Ástæðan var sú að Hitaveitan
niðurgreiddi sérstaklega raforku til
húshitunar. Orkupakkinn stóð í vegi
fyrir þessari niðurgreiðslu og var hún
því felld niður.
Maður spyr sig, hvað kom
embættismönnum í Brussel það við
að raforka hafi verið sérstaklega
niðurgreidd til húshitunar hér á
landi? Ég benti á þessa staðreynd
í umræðu á Alþingi og var þá
sakaður um að fara með rangt mál af
þingmönnum Sjálfstæðisflokksins.
Ég brá þá á það ráð að sýna
umræddum þingmönnum gamla
raforkureikninga, fyrir og eftir
innleiðingu orkupakka eitt, máli
mínu til stuðnings. Sló þá þögn á
þingmennina, en þeir báðust ekki
afsökunar á orðum sínum.
Þetta eitt og sér sýnir að þeir
þingmenn sem styðja innleiðingu
orkupakka ESB svífast einskis í
málflutningi sínum. Óskiljanlegt
er hverra erinda þeir ganga á Alþingi
og hvaða hagsmunir kunna að búa
að baki.
Búast má við enn meiri hækkun
á orkuverði fari svo að þriðji
orkupakkinn verði samþykktur og
áform fjárfesta um sæstreng verði
að veruleika.
Embættismenn í Brussel eiga
ekki að ráða för í raforkumálum
Íslendinga
Ríkisstjórnin er í fullkominni
afneitun um slæmar afleiðingar
af innleiðingu orkupakka ESB
fyrir almenning og fyrirtækin í
landinu. Íslendingar eiga ekkert
sameiginlegt með orkumálum ESB
og eiga að fara fram á undanþágu.
Það er gert með því að vísa málinu
til sameiginlegu EES- nefndarinnar.
Það er okkar samningbundni réttur
og fullyrðingar ríkisstjórnarinnar
um að þá verði EES-samningurinn
í uppnámi er hræðsluáróður af verstu
gerð.
Í EES-samningnum segir að
vísa beri ágreiningsmálum til
nefndarinnar. Hvernig getur það
verið ógn við EES-samninginn að
það sé farið eftir honum? Enginn
fræðimaður hefur getað svarað
spurningunni hvernig það brýtur í
bága við samninginn að vísa málinu
til sameiginlegu EES-nefndarinnar.
Íslendingar eru sjálfstæð þjóð
í harðbýlu landi og eiga ekki að
láta embættismenn í ESB ráða því
hvernig við nýtum okkar mikilvægu
raforkuauðlind eða verðleggjum
hana. Atkvæðagreiðslan á Alþingi
um þriðja orkupakkann fer fram 2.
september nk. Þá kemur í ljós hvaða
þingmenn standa með þjóðinni.
Birgir Þórarinsson
Höfundur er þingmaður
Miðflokksins í Suðurkjördæmi.
Íslensk framleiðsla
á Bílskúrs- og Iðnaðarhurðum
564-0013 | 865-1237
Birgir Þórarinsson.
Akstur með börn
í skólabílum
Árlega berast margar fyrir­
spurnir um öryggi barna í
skóla bílum. Ég ætla í þessum
pistli að reyna að útskýra
hvernig má ferja börn á sem
öruggastan hátt í rútum.
Í lok 1990 voru gerðar meiri
kröfur um öryggi farþega í rútum
hjá Evrópusambandinu en þær
reglur gilda einnig hér á landi.
Meðal annars kváðu þessar
reglur um að rútur yrðu útbúnar
með öryggisbeltum. Reglurnar
voru innleiddar í tveimur stigum.
Árið 1998 var gerð krafa um að
allar litlar rútur kæmu á markað
með beltum en þremur árum síðar
allar stærri rútur. Vandamálið er
að oft eru bílbeltin ekki þriggja
punkta heldur einungis tveggja
punkta. Veldur þetta bílstjórum
og foreldrum miklum höfuðverk
þegar kemur að öryggi barna.
Sá aðili sem pantar þessa
þjónustu, sem er oftast
sveitarfélagið, á að sjálfsögðu
að taka tillit til barna og panta
einungis rútur með þriggja
punkta beltum. Þannig er hægt að
tryggja öryggi yngri barna á sem
bestan hátt og að þau geti notað
viðeigandi öryggisbúnað. Þetta
er því miður ekki alltaf raunin og
þá koma upp vandamál eins og að
barn sem notar venjulega sessu
með baki getur ekki notað hana
því hana er einungis hægt að nota
í bíl með þriggja punkta belti.
Ef rútan sem flytja á barnið í
er einungis með tveggja punkta
beltum þá á barnið einungis að
nota tveggja punkta belti, engan
öryggisbúnað. Ef rútan er búin
þriggja punkta beltum þá getur
barnið notað sessu með baki.
Vert er að taka fram að sessa án
baks er búnaður sem er ekki lengur
framleiddur og er ekki öruggt að
nota, þó hann sé notaður í rútu
sem er með þriggja punkta beltum.
Búnaðurinn er einfaldlega ekki
nægilega öruggur og íslenskar
sem erlendar rannsóknir sýna
að hann rennur undan barninu í
hörðum árekstri. Í veltum hefur
hann farið undan barni og þá geta
bílbeltin skaðað barnið. Ef barnið
hefði verið einungis í þriggja
punkta belti hefði það verið betur
varið.
Það er einnig vert að benda á
þá staðreynd að ekki var byrjað að
prófa barnabílstóla og sessur með
baki í rútur fyrr en að áðurnefndar
reglur tóku gildi. Hér á landi er
fjöldinn allur af rútum þar sem
beltin hafa verið sett í eftir á.
Það eru tilmæli prófunaraðila í
Evrópu að ef verið er að flytja
börn í þessum gömlu rútum, þar
sem beltum hefur verið komið í
eftir á, að börn noti einungis beltin
og án annars búnaðar. Ástæðan er
sú að það er óvíst hvað getur gerst
í árekstri ef verið er að nota búnað
sem ekki hefur verið prófaður í
tiltekna rútu.
Allar nánari upplýsingar veitir
undirrituð. Hægt er að senda
tölvupóst á slysahusid@simnet.is
Einnig eru upplýsingar um öryggi
barna í bílum á www.msb.is.
Herdís Storgaard
Miðstöð slysavarna barna
www.msb.is
Herdís Storgaard
Mynd / Sebastian Storgaard
SLYSAVARNIR BARNA